Noord-Korea: Chinese ervaringen kunnen helpen

Sinds een aantal weken zijn de spanningen op het Koreaanse schiereiland weer opgelopen. President Xi riep president Trump vandaag in een telefonisch gesprek nog op om kalm te blijven. Sven Agten vindt dat China het conflict kan helpen oplossen. Niet door nóg strengere sancties, maar door zijn economische expertise te delen met een Noord-Korea in verandering.

Noord-Korea

Winkel in Noord-Korea: westerse producten die je alleen met harde valuta kan kopen.


Noord-Korea voerde enkele dagen geleden een mislukte rakettest uit, terwijl de Amerikaanse president Trump een vliegdekschip naar de Koreaanse wateren stuurde. Trump mag dan wel ogenschijnlijk een harder standpunt innemen tegen Noord-Korea, een echt beleid heeft hij nog niet dat het probleem effectief kan oplossen. Een vliegdekschip sturen is één zaak, de situatie blijvend oplossen iets helemaal anders.
Wat wel zeker is: China zal een cruciale rol spelen in de oplossing. Zonder China kan de Verenigde Staten niets bewerkstelligen in de regio. China is niet alleen de Noord-Koreaanse ideologische grote broer, maar daarnaast ook de bepalende factor in Oost-Azië, meer dan de Verenigde Staten dat is. In die zin moet elke oplossing van het Koreaanse conflict, de goedkeuring van China dragen.
China heeft natuurlijk wel een ambigue verhouding met Noord-Korea. Langs de ene kant is Noord-Korea nog altijd een oude bondgenoot en medestander, en tegelijkertijd vormt het een welgekomen afleiding om de Verenigde Staten bezig te houden, terwijl China zelf zijn invloed vergroot in Oost-Azië. Maar langs de ene kant is China op militair vlak nog een papieren tijger die vooral regionale stabiliteit verkiest boven conflict. Het land is zeker niet gebaat bij een conflict op het Koreaanse schiereiland, bevreesd als het is voor een vluchtelingenstroom naar het Noordoosten van China, een regio die het de laatste jaren economisch jaren al moeilijk genoeg heeft. Die extra druk kan China missen als kiespijn.
Wat de Chinese burger betreft, die heeft ook nu niet bepaald zo‘n affiniteit met Noord-Korea. De Chinese bevolking weet net zomin als de de rest van de wereld wat er zich binnen Noord-Korea allemaal afspeelt, en is daar ook helemaal niet in geïnteresseerd .

Blijft alles bij het oude?

Extra druk op Noord-Korea heeft vroeger al niets opgeleverd, en zal ook nu niets opleveren. De Verenigde Staten kunnen Noord-Korea preventief aanvallen, maar zullen dat –hopelijk- niet doen. China kan Noord-Korea economisch de duimschroeven aandraaien, maar zal dat ook niet doen voor heel lange tijd. Noch de Verenigde Staten noch China zullen zoiets ondernemen, omdat de kosten daarvoor veel te hoog oplopen, en het de toch al gespannen situatie volledig kan doen escaleren. Niet alleen vecht Noord-Korea al jaren boven zijn gewichtsklasse, indien het als een kat in het nauw gedreven wordt, kan het wel eens furieus reageren.
Het land kan China gemakkelijk in een conflict meesleuren, waarbij China eigenlijk niets anders kan dan de kant van Noord-Korea kiezen. Het is praktisch ondenkbaar dat China bij een gewapend conflict neutraal zal blijven of de kant van de Verenigde Staten zal kiezen. Daarvoor staan beide landen te ver van elkaar. Daarom ook dat het huidige spierballengerol -zonder ongelukken- waarschijnlijk zal blijven bij wat het is: een impasse zonder oplossing.
Noord-Korea is immers al sinds jaren geïsoleerd, is gewend aan de druk, en weet hoe het daarmee moet omgaan. Daar zullen China en de Verenigde Staten niets aan kunnen veranderen. Ondanks economische sancties en internationale druk, is het tot op heden nog altijd niet ingestort. Dat blijft onveranderd, net zoals het Amerikaanse beleid ten opzichte van Noord-Korea eigenlijk al jaren onveranderd gebleven is.

Volgt Noord-Korea het Chinese model?

Wat echter niet onveranderd is gebleven, is de Noord-Koreaanse economische situatie. Sinds 1995 is die enorm veranderd. Noord-Korea heeft in stilte aanpassingen verricht aan zijn communistisch economisch model. De beste schattingen gaan er van uit dat op dit moment 40% van het Noord-Koreaans inkomen uit de markteconomie komt, en dus niet van de overheid. De Noord-Koreaanse burgers hangen dus veel minder van de overheid af dan vroeger.
De overheid tolereert sommige privébedrijven, terwijl ze er tegelijkertijd ook controle over probeert te houden. De Noord-Koreaanse overheid probeert met andere woorden om de markteconomie te controleren, bevreesd als ze is om haar macht langzaamaan te verliezen. In plaats van extra druk uit te oefenen op Noord-Korea is het daarom eerder raadzaam om het land te helpen in een eventuele transitie naar een meer open markteconomie.
En het is precies daarbij dat China een cruciale rol kan spelen. Sinds China zich vanaf 1978 opengesteld heeft naar de rest van de wereld heeft het een economisch parcours afgelegd om u tegen te zeggen, en precies gedaan wat Noord-Korea nu zou kunnen doen. Het heeft dus de ervaring en praktische kennis over hoe je een politieke communistische koers kunt varen, en tegelijkertijd een economisch kapitalistisch beleid voeren. Indien China en de Verenigde Staten beiden voorstellen in die aard kunnen doen aan Noord-Korea gaan we misschien langzaamaan het begin van het einde zien van een conflict dat al meer dan zestig jaren onopgelost gebleven is.
Sven Agten verblijft al 13 jaar in China en is auteur van het onlangs verschenen boek ‘Hoe maak ik het in China?’ (Lannoo Campus)

Print Friendly, PDF & Email

6 comments for “Noord-Korea: Chinese ervaringen kunnen helpen

  1. Volgt Noord-Korea het Chinese model?
    Ik denk dat dit een nobele wishful thinking is. Politieke en economische hervormingen zijn ondergeschikt aan de veiligheid van een land. Zolang N.-Korea zich bedreigd voelt (door de VS), zal het zich militair zo versterken zodat de vijanden het land niet durven aan te vallen: m.a.w. afschrikken. Zie ook:
    http://www.chinasquare.be/actueel-nieuws/volksbevrijdingsleger-kleiner-maar-capabeler/#comment-12290
    De bron van het conflict ligt bij de VS die het regime in N.-Korea wil omverwerpen. Daar moet de internationale druk naartoe. Een Amerikaans vredesverdrag met N.-Korea is de eerste stap. Laat daarna de Korea’s zelf beslissen hoe ze met elkaar willen omgaan. Het Chinees voorstel om geen enkel provocerende actie meer te ondernemen wordt echter onmiddellijk door Amerika verworpen. Wie kan Amerika dwingen? Op dit ogenblik: niemand.

  2. Die foto waar je met harde valuta kunt kopen is dat alleen voor buitenlanders? NK gebruiken alleen voedselbonnen. Vrede is alleen mogelijk als NK en China een kernwapen verdrag ondertekenen. Het bondgenootschap verdrag van deze 2 tot 2032 is: als NK wordt binnengevallen moet China mee verdedigen. Maar in het verdrag staat niet als NK wordt gebombardeerd met een kernwapen moet China het land terug bombarderen met kernwapen. China gebruikt alleen kernwapen als het Chinese grondgebied het eerst wordt gebombardeerd en niet het grondgebied van hun bondgenoot.

  3. Sino-North Korean Mutual Aid and Cooperation Friendship Treaty: https://www.marxists.org/subject/china/documents/china_dprk.htm
    In art. 2 staat: militaire assistentie. Dit kan op verschillende manieren geïnterpreteerd worden, maar geen militaire bondgenootschap.
    Het verdrag begint met artikel 1. Dit artikel omschrijft het kader voor artikel 2. Het doel van het verdrag is het bewaren van de vrede. Als een mogelijke Chinese militaire interventie niet bevorderlijk is voor de vrede, zal die Chinese interventie heel beperkt blijven. China is een niet-gebonden land. Er is geen sprake van een (militaire) bondgenootschap, ook niet met N.-Korea. De inzet van Chinese kernwapens tegen Amerikaanse agressie is totaal onrealistisch.

  4. aan lok: En daarom moet NK zelf een kernwapen ontwikkelen. Kijk naar Irak, een land zonder enig massa vernietigingswapen wordt toch aangevallen. Met hele bang maakgelijk propaganda van de VS waarbij de rest van de wereld toekijkt. Geloof me maar, zelf ben ik ervoor na de Irak oorlog van Bush. Wist je dat tijdens de Koreaanse oorlog de Amerikanen kernbommen wilden gebruiken tegen China? USA, het land van leugen en terreur.

  5. @Sven. Je stuk is informatief en biedt verfrissende inzichten. Bij 2 met elkaar samenhangende stellingen heb ik echter mijn twijfels:
    1. “China is … de Noord-Koreaanse ideologische grote broer” en “de communistische economie van Noord-Korea”. We weten weinig over Noord-Korea. We krijgen van zijn vijanden, van zijn vrienden en van Pyongyang zelf bijna geen objectieve informatie. Het is goed daarmee rekening te houden, maar ik vraag me af of Noord-Korea en China nog een communistische overtuiging delen.
    2. Over China schrijf je dat het ervaring heeft met “hoe je een politieke communistische koers kunt varen, en tegelijkertijd een economisch kapitalistisch beleid voeren”. Volgens mij is de discussie hierover niet afgelopen. Ik zie een combinatie van markt- en staatseconomie, gestuurd door een macro-economisch planning. De economische en de politieke ontwikkeling lijken met elkaar samen te hangen en tegelijkertijd te evolueren (waarbij groei en collectieve welvaart de voorrang hebben boven individuele vrijheden). Ik ben persoonlijk geneigd de CPC ernstig te nemen als zij dit socialisme noemt, met Chinese kenmerken, dus toegesneden op de situatie in China. Ik denk dat de CPC de macht wil behouden voor de beveiliging en het bestuur van dat socialistische proces. Want het lijkt erop dat wie macht nastreeft voor zijn persoonlijk belang vroeg of laat de discipline-inspectie tegenkomt.

  6. N.-Koreaanse kernwapens zijn nutteloos in de praktijk. Als het land ze effectief durft te gebruiken, wordt het land samen met de inwoners in enkele uren tijd vernietigd. Dat weet ook de beleidvoerders in N.-Korea.
    Maar zo ver zijn we nog niet. N.-Korea moet eerst nog tientallen testen uitvoeren en een betrouwbare manier vinden om de bom tot in de VS te lanceren. Zo simpel gaat het niet. Als het ooit (bijna) zo ver komt, zal de dreiging groot genoeg zijn voor een Chinees-Amerikaanse oplossing. Amerika zal dan inzien dat enkel een welwillende toenadering met N.-Korea voor zijn eigen veiligheid kan zorgen. Hetzelfde principe hebben we gezien met de kernraketten op Cuba: https://nl.wikipedia.org/wiki/Cubacrisis
    N.-Koreaanse kernwapens zijn dus strategisch belangrijk om Amerika te dwingen een welwillende houding aan te nemen aan de onderhandelingstafel.

Een reactie achterlaten

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *