DNA-databank Xinjiang: aantasting van rechten of terechte voorzorg?

Verzamelt de overheid  massaal biometrische gegevens van burgers in Xinjiang? Politiemensen zouden gemachtigd zijn foto’s en vingerafdrukken, bloedgroepen, DNA en irisscans op te slaan. Hoe groot is die databank en welk doel dient ze?

De data zouden afkomstig zijn uit twee bronnen.

Gegevensbronnen

Wie in Xinjiang woont moet bij de aanvraag van een nieuwe identiteitskaart een bloedmonster inleveren. Althans, volgens niet bevestigde uitspraken van politieambtenaren. Zo’n bloedstaaltje kan worden gebruikt voor DNA-bepaling. Ook is er aan alle inwoners van Xinjiang een gratis medisch onderzoek aangeboden. Het programma heet ‘Medische keuring voor allen’. Het officiële persbureau Xinhua heeft bekendgemaakt dat volgens de gezondheidsdienst 18,9 miljoen mensen hiervan in 2017 gebruik hebben gemaakt.

‘Medische keuring voor allen’

De berichten lopen uiteen over hoe de ‘Medische keuring voor allen’ verloopt en over het aantal personen van wie de politie biometrische gegevens mag bijhouden. Er bestaat een tekst waarin ambtenaren op het hart wordt gedrukt dat ze de wettelijke rechten van de burgers moeten eerbiedigen. Het is niet bekend of er aan de mensen informatie is gegeven over het mogelijke gebruik van de resultaten door de overheid. Officieel is de deelname aan het gezondheidsonderzoek vrijwillig, maar het is de vraag of dat ook duidelijk is uitgelegd. Het New Yorkse Human Rights Watch (HRW) kent een anonieme getuige die ‘vreesde beschuldigd te worden van gebrek aan politieke loyaliteit als hij niet zou meedoen’.

Hoe groot is de bank?

De stad Aksu verspreidde in juli een online bericht in het Chinees. Human Rights Watch heeft dat bericht vertaald. Volgens die tekst zal de overheid in heel Xinjiang de biometrische gegevens van burgers tussen de 12 en de 65 in een databank opnemen. Ook burgers afkomstig uit Xinjiang in andere delen van China vallen hieronder. De Financial Times spreekt echter over een kleiner bereik. Volgens de Britse beurskrant zijn er in zes districten en arrondissementen in de provincie mededelingen verspreid dat de politie de DNA-gegevens mag opvragen van alle verdachte personen. Daarbij hoeft ze geen rekening te houden met de leeftijd. Ze moet zich niet beperken tot personen die een nieuwe identiteitskaart hebben ingediend. In de administratieve eenheden genoemd door de FT wonen vooral Oeigoeren. Volgens de gezagsgetrouwe Chinese Global Times is de verzameling van gegevens een half jaar bezig, met vooral demografische bedoelingen en beperkt tot steden zoals Yining en Korla.

Visie van HRW

Human Rights Watch baseert zich op zijn (onofficiële) vertaling van het bericht uit Aksu om de Chinese overheid te beschuldigen van een grove aantasting van de ‘internationale normen inzake mensenrechten’. De organisatie beweert dat er sprake is van schending van de privacy en onderdrukking vooral gericht tegen de Oeigoeren. HRW voorspelt verder dat de overheid van Xinjiang een proefprogramma uitvoert met het oog op de ‘gedwongen’ verzameling van biometrische gegevens bij alle Chinezen.

Visie van Beijing

Lu Kang, de woordvoerder van Buitenlandse Zaken, zegt over HRW dat het altijd met valse beweringen over kwesties

DNA-databank

Xinjiang vandaag (CGTN)

aangaande China komt. Volgens Lu Kang doet de regering alles om de eenheid van de verschillende bevolkingsgroepen in Xinjiang te bewaren. De regio kent een grote ontwikkeling. De mensen zijn er gelukkig en genieten van de vooruitgang. Sommige buitenlanders zien dat volgens Lu niet graag. Turgunjan Tursun, een professor aan de Zhejiang Normal University, laat in de Global Times optekenen dat de regering ‘het recht en de plicht heeft om maatregelen te nemen ter bescherming van de nationale veiligheid’.

Data tegen terreur?

Het is bekend dat in andere Chinese steden, zoals Beijing en Shandong de politie ook gebruik maakt van DNA-gegevens om misdadigers op te sporen. Ook bij ons zijn foto’s en vingerafdrukken van burgers toegankelijk voor de politie. DNA-databanken bestaan voor een groot aantal verdachten. Dat gebeurt op beperkte schaal en met een duidelijke focus. Xinjiang heeft aanslagen gekend. Die hebben het Westen er niet toe aangezet om China te steunen in zijn strijd tegen het terrorisme. Voor westerse media zijn de aanslagen juist aanleiding om het beleid van Beijing in Xinjiang telkens weer verdacht te maken. De vrees voor invloed van separatisten is geen verzinsel. Dat Islamitische Staat in Xinjiang rekruteert is aangetoond: zie o.a. All Jihad is Local van de Amerikaanse denktank New America. Het blijft een vraag of een grootschalig onderzoek van biometrische data zal worden ingezet in de terreurbestrijding.
Wikipedia, Reuters, Financial Times, hrw.org (website van Human Right Watch), fmprc.gov.cn (website BuZa),Global Times, newamerica.org
video CGTN (Chinese wereldtelevisie)

Print Friendly, PDF & Email

5 comments for “DNA-databank Xinjiang: aantasting van rechten of terechte voorzorg?

  1. De meeste van deze plaatsen zijn toch aan het grens van Kazachstan. https://en.wikipedia.org/wiki/Terrorism_and_counter-terrorism_in_Kazakhstan#Chinese_delegation_visit Beide landen hebben een erg sterke anti-terreur samenwerking. Het lijkt er meer op dat China het doet op verzoek van Kazachstan. Kazach minderheden moeten nu hun vingerafdruk afstaan voor een Chinese paspoort. Ik ook in NL en mijn ouders een biometrische foto voor de verblijfsvergunning. Zo wat is het probleem dan, als China het doet terwijl iedereen zoiets al lang had gedaan?

  2. Human Rights Watch en gelijkaardige ngo’s zorgen voor heel veel tewerkstelling in het Westen en veel gevestigde belangen spelen een rol. Ze zijn verplicht om af en toe met nieuws buiten te komen omwille van belangen van hun leden, hun sponsors en hun eigen bestaan.
    Maar hebben ze (vaak) gelijk of niet? Wie bepaalt wat correct is in de wereld? Antwoord: zij die de macht hebben in de wereld en hun invloed kunnen uitoefenen op anderen. Als er succesvolle alternatieven zijn voor HRW en gelijkaardige ngo’s zal hun waarheidsgehalte dalen. Ondanks een totale westerse overheersing gedurende 200 jaar zijn westerse waarden nog steeds geen gemeengoed aanvaard door alle volkeren. De vraag is natuurlijk of dat wel zal gebeuren met de relatief aftakelende macht van het Westen in de wereld.

  3. @Lok: hallo Lok, afgezien van een machtsvraag, welke Chinese waarden zou je graag in het westen willen promoten ter vervanging van de westerse waarden?

  4. Het Westen kent een eigen geschiedkundige en culturele evolutie. Hieruit zijn westerse waarden ontstaan. Ze klakkeloos opdringen aan andere volkeren leidt tot een ontwrichting van niet-westerse culturen.
    Is er een alternatief? Kijk eerst naar de status waarin een maatschappij zich bevindt. Waar moet de prioriteit gesteld worden: economie, maatschappij, politiek of cultuur? HRW en gelijkaardige ngo’s focussen op de maatschappelijke en politieke actualiteit en negeren de economie en de cultuur in de niet-westerse wereld. En waar legt China de klemtoon op? Zie ‘De belangrijkste tegenstelling’ in het artikel:
    http://www.chinasquare.be/achtergrond/china-na-partijcongres-aan-de-start-van-een-nieuw-tijdperk/
    Westerse waarden moeten helemaal niet vervangen worden en het is al helemaal niet aan mij om te bepalen welke waarden het Westen moet aannemen. Maar ze zullen veranderen onder invloed van externe factoren (relatieve toename van niet-westerse invloeden in de wereld).

  5. Ideeën en waarden botsen met elkaar. Wat is waar en wat is whisful thinking? Chinezen hebben hierop een antwoord: 实践是检验真理的唯一标准 Practice is the sole criterion of truth. Als je succes bent in wat je doet en daardoor aan macht wint, dan neemt jouw invloed op anderen toe. Jouw waarheidsgehalte neemt hiermee toe.
    Westerse waarden hebben hun wortels in de eigen economische, sociale, historische en culturele context. Daarom moeten ze niet vervangen worden, maar wel nieuwe componenten opnemen. Chinezen hebben hierop ook een antwoord: 三人行 必有我师焉 One possible teacher definitely can be found out of three people. Dus: zelfreflectie en nieuwe ideeën opnemen zonder de eigenheid te verliezen. Dat is een taak van het Westen zelf.
    Zie ook het interview van Zhang Weiwei naar aanleiding van de Nexus conferentie 2017 in Nederland:
    http://www.crtv.nl/radio/2017/11/the-rise-of-china-as-a-world-power/

Een reactie achterlaten

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *