De hoogste diplomaten van China en de EU ontmoetten elkaar in Brussel vorige week. Dit was het voorspel van een top later deze maand. Verslagen van hun gesprek lopen nogal uiteen en we stellen hierbij enige mediamanipulatie vast.
Op 2 juli vergaderden de Chinese minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi en Kaja Kallas, de hoge vertegenwoordiger van de EU voor buitenlandse zaken en veiligheid, in Brussel voor de 13e ronde van een ‘strategische dialoog op hoog niveau tussen China en de EU’. Dit was meteen een voorbereiding op de bijeenkomst van de leiders van beide partijen, later deze maand.
China hoopt de samenwerking met de EU te kunnen versterken. Dat de EU en China 50 jaar geleden diplomatieke banden zijn aangegaan lijkt Beijing een goede aanleiding hiervoor.
Hoewel het officiële verslag van de Chinese regering en dat van de Diplomatieke Dienst van de EU uiteraard in omzichtige bewoordingen zijn opgesteld geven ze samen een goed beeld van wat er werkelijk is gezegd. Het verschil in de houdingen waarmee China en de EU naar de bespreking van de leiders trekken is overduidelijk.
Verslag China
Wang stelt voor om de relatie te zien als die van partners en niet van rivalen. Dat moet voor hem ‘het uitgangspunt zijn om de onvermijdelijke meningsverschillen op de juiste manier aan te pakken: door middel van dialoog’.
“China is niet zoals de Verenigde Staten, ons land zal niet dezelfde weg volgen als die van Amerika .. de uitdagingen voor Europa komen niet van China – en dat zal ook nooit gebeuren”
Wang nodigt de EU uit tot ‘een gezamenlijke inspanning om de naoorlogse internationale orde te vrijwaren en de wereld de broodnodige zekerheid te bieden’.
‘Op het gebied van vrede en veiligheid’, zegt hij, ‘heeft China de beste staat van dienst van alle grote landen in de wereld van vandaag. China is niet zoals de Verenigde Staten en het klopt niet dat ons land dezelfde weg zal volgen als die welke Amerika in de loop van de geschiedenis heeft gekozen’.
Volgens de Chinese minister van Buitenlandse Zaken staat Europa inderdaad voor verschillende uitdagingen. ‘Geen van die uitdagingen is echter van China gekomen – en dat zal ook nooit gebeuren noch in het verleden, noch in het heden, noch in de toekomst’.
Wang Yi hoopt dat ‘de EU een objectiever en rationeler begrip van China zal ontwikkelen en een positiever en meer pragmatisch beleid ten opzichte van China zal voeren’. Het is volgens hem echter van het grootste belang dat China en de EU elkaar respecteren en rekening houden met elkaars kernbelangen. Van zijn kant heeft ‘China de Europese integratie en de inspanningen van de EU om haar strategische autonomie te versterken en een constructieve rol te spelen in internationale aangelegenheden consequent gesteund’, aldus de Chinese minister. Voor China gaat de kwestie Taiwan dan weer over zijn soevereiniteit en zijn territoriale integriteit. Het is dus te hopen ‘dat Europa zich, zowel in woord als metterdaad, strikt zal houden aan het één-China-principe’.
In neutrale bewoordingen eindigt het verslag dat de Chinese regering heeft opgesteld met een vaststelling dat de ‘gesprekspartners van gedachten wisselden over de crisis in Oekraïne, het conflict tussen Palestina en Israël en de Iraanse nucleaire kwestie’.
Verslag EU
Kaja Kallas, de Hoge Vertegenwoordiger/vicevoorzitter van de Europese Unie, zegt enerzijds toe om constructief met China samen te werken om mondiale uitdagingen aan te pakken en van de komende top een succes te maken. Anderzijds is haar bijdrage doorspekt met nauwelijks verhulde, maar ook weinig gestaafde beschuldigingen. China zou er ‘verstorende praktijken op nahouden’, een hint naar de beweerde ‘beperkingen op de export van zeldzame aardmetalen’. De EU maakt zich zorgen want China ‘schendt de mensenrechten en vormt hybride bedreigingen voor Europa’. Ze verzekert Wang Yi wel dat de EU zich zal blijven houden aan de één-China politiek. Ze praat de Amerikaanse regering echter na met de opzettelijk dubbelzinnige formule: ‘we verzetten ons tegen elke unilaterale poging om de status quo te wijzigen, ook met geweld of dwang’.
De grimmigste uitspraken van Kallas zijn die over de kwestie Oekraïne. Volgens de Hoge Vertegenwoordiger van de EU ‘steunen Chinese bedrijven de illegale oorlog van Rusland’ en dat ‘vormt een ernstige bedreiging voor de Europese veiligheid’. Ze dringt er op aan dat China ‘onmiddellijk alle materiële steun aan het Russische militair-industriële complex moet staken’. Kallas roept China op een ‘volledig en onvoorwaardelijk staakt-het-vuren en een rechtvaardige en duurzame vrede in Oekraïne te steunen, gegrondvest op volledige naleving van het Handvest van de Verenigde Naties’. Met het ene imiteert de EU-vertegenwoordiger alweer de standpunten van Washington. Met het andere gaat ze voorbij aan alle inspanningen die China al voor vrede in Oekraïne heeft geleverd, in tegenstelling tot het Westen dat de totale nederlaag en ondergang van Rusland wil.
Mediamanipulatie
De South China Morning Post is de belangrijkste krant van Hongkong. Sommige van zijn journalisten gebruiken de speciale status van de stad graag voor prowesterse analyses. Op 4 juli schrijven ze hun eigen verslag van de besprekingen tussen Wang en Kallas. Dat is een stuk sensationeler dan de officiële rapporten. Het legt de nadruk helemaal op het onderwerp Oekraïne en draait om een uitspraak die Wang achter gesloten deuren zou hebben gedaan. In het exclusieve stuk wordt beweerd dat de Chinese minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi aan de hoogste diplomaat van de Europese Unie verteld heeft ‘dat Beijing niet wil weten van een Russische nederlaag in Oekraïne, omdat het vreest dat de Verenigde Staten dan hun hele aandacht op Beijing zouden verleggen, aldus verschillende bronnen die weet hebben van het gesprek’. Verschillende media nemen dit eenzijdige bericht dat focust op een onbewezen en uiterst onwaarschijnlijke verklaring zonder meer over. Ze halen hun nieuws over iets wat in Europa gebeurt dus uit een krant van Hongkong die het weet van horen zeggen. Een mooi voorbeeld van mediamanipulatie om de analyse van Washington en zijn trouwe bondgenoten dat China Rusland zou steunen kracht bij te zetten. En een herhaling van het bekende cliché dat ‘China alleen naar zijn eigen belangen’ zou kijken (wat ook bij sommige linksen van bij ons in zwang is).
Von der Leyen wil toenadering met China torpederen
UPD Of de Post het zo bedoeld heeft of niet, in elk geval gebruikt Ursula von der Leyen het bericht over wat Wang Yi zou gezegd hebben vandaag als opzetje om te scoren bij haviken in de EU en de NAVO die elke toenadering met China willen torpederen. ‘We kunnen stellen dat China feitelijk de Russische oorlogseconomie ondersteunt’, aldus Europees Commissievoorzitter Von der Leyen. De Post neemt waar dat ze met die formulering praktisch aansluit bij het standpunt van de NAVO, dat verder gaat dan dat van de Europese Unie.
Wat Wang Yi wel en niet heeft gezegd
Natuurlijk wordt het steeds duidelijker dat de huidige oorlogen die de VS heeft uitgelokt, bewapent of voert, een voorbereiding kunnen zijn op een eindafrekening met China. Maar het is uiterst onwaarschijnlijk dat Wang Yi, die bekend staat om zijn professionaliteit, in feite botweg zou hebben ‘bekend dat China niet anders kan dan Rusland helpen’. Daarbij komen, zoals een Chinese consultant op LinkedIn aanstipt, de feiten dat China een belangrijke economische partner van Oekraïne is, dat dit land aanzienlijke leningen bij China heeft uitstaan waarover geen economische druk wordt uitgeoefend. Ook berichten de westerse media nauwelijks iets over de consequente Chinese oproepen tot een staakt-het-vuren en vreedzame onderhandelingen. Wie wil weten wat Wang Yi aan de Europeanen uitlegt als hij eens ‘het achterste van zijn tong laat zien’ over China en Rusland, doet er goed aan kennis te nemen van wat hij in februari heeft gezegd in een toespraak op de Veiligheidsconferentie van München en tijdens een interview met voorzitter Heusgen achteraf. ‘China en Rusland zijn twee buurlanden met een lange grenslijn. In het verleden hebben onze betrekkingen heel wat wendingen gekend, waarna beide partijen lering trokken en besloten: geen alliantie, geen confrontatie, geen derde landen als doelwit. Op basis van wederzijds vertrouwen hebben we een alomvattend strategisch partnerschap opgebouwd. De uitwisselingen tussen China en Rusland zijn dus normale uitwisselingen tussen landen. U zei: kan China stoppen met het kopen van gas van Rusland? Nou, ik zou het volgende willen vragen: als China geen gas van Rusland koopt, welk land kan dan zoveel gas leveren dat het aan de behoeften van het Chinese volk kan voldoen? Het is niet mogelijk en het is niet veilig omdat je weet dat sommige landen de neiging hebben om economische en handelskwesties te politiseren en te behandelen als een middel om China te onderdrukken. Dat kunnen we niet laten gebeuren. We moeten verantwoordelijk zijn voor ons volk.’ En verder: ‘de doelstellingen en beginselen van het VN-Handvest moeten worden nageleefd, … de legitieme veiligheidsbelangen van alle partijen serieus worden genomen en alle inspanningen die de vrede bevorderen, moeten worden ondersteund. Met dit als leidraad hebben we gewerkt aan het bevorderen van vrede door middel van gesprekken. Zelfs als er maar een sprankje hoop is, spannen we ons voor 100% in. We hebben onze speciale afgezant naar verschillende landen gestuurd om te bemiddelen. Samen met Brazilië en andere landen in het Zuiden hebben we de groep vrienden voor de vrede opgericht.’
Bronnen: www.gov.cn, www.eeas.europa.eu, South China Morning Post, LinkedIn, www.pekingnology.com
