President Xi Jinping bezoekt momenteel Rusland om er de 80ste verjaardag van het einde van de tweede wereldoorlog met de overwinning op het fascisme te herdenken. In een artikel in de Rossiyskaya Gazeta zet Xi de puntjes op de i van de geschiedenis, maakt zich zorgen over de toenemende machtspolitiek in de wereld en doet voorstellen voor samenwerking voor de toekomst. Over de oorlog in Oekraïne spreekt hij niet expliciet.
Het Westen laat de 80ste verjaardag van de overwinning op het fascisme bijna ongemerkt voorbijgaan en negeert de cruciale rol van de Sovjet-Unie en China erin. Xi begint dan ook met er op te wijzen dat China en Rusland deel uitmaakten van de ‘krachten van gerechtigheid’ die 80 jaar geleden samen het fascisme versloegen. Maar ‘Vandaag, tachtig jaar later, ondermijnen unilateralisme, hegemonisme, intimidatie en dwangpraktijken onze wereld echter ernstig. Opnieuw staat de mensheid op een kruispunt van eenheid of verdeeldheid, dialoog of confrontatie, win-winsamenwerking of nulsomspel.’
Voor de toekomst ‘ moeten we wijsheid en kracht putten uit de grote overwinning van de wereldwijde antifascistische oorlog en resoluut weerstand bieden aan alle vormen van hegemonisme en machtspolitiek. We moeten samenwerken om een betere toekomst voor de mensheid te bouwen’.
De cruciale rol van de Sovjet-Unie en China in de tweede wereldoorlog
Over de geschiedenis is Xi duidelijk: ‘We moeten een correct historisch perspectief op de Tweede Wereldoorlog hanteren. China en de Sovjet-Unie waren de belangrijkste strijdtonelen in repsectievelijk Azië en Europa. De twee landen waren de belangrijkste actoren in het verzet tegen het Japanse militarisme en het Duitse nazisme en leverden een cruciale bijdrage aan de overwinning in de wereldwijde antifascistische oorlog. De Chinese volksoorlog tegen de Japanse agressie begon het vroegst en duurde het langst. Verenigd als één geheel onder de vlag van het Chinese eenheidsfront tegen de Japanse agressie, dat werd bepleit en opgericht door de Communistische Partij van China, lanceerde het Chinese volk een meedogenloze strijd tegen de wrede Japanse militaristen en versloeg hen … Op het Europese toneel rukte het Rode Leger van de Sovjet-Unie op als een ijzeren vloedgolf met onwrikbare standvastigheid en dapperheid, verpletterde de ambities van nazi-Duitsland en bevrijdde miljoenen van de wrede bezetting…’ En verder: ‘Elke poging om de historische waarheid van de Tweede Wereldoorlog te verdraaien, de zegevierende uitkomst ervan te ontkennen of de historische bijdrage van China en de Sovjet-Unie in diskrediet te brengen, is gedoemd te mislukken.’
Voor wie onder invloed van de lacunes in de westerse voorstelling van de wereldoorlog mocht denken dat Xi overdrijft: In Verre Oosten begon de oorlog tegen Japan al in 1936, toen Japan aan de stapsgewijze verovering van China begon; de oorlog duurde er negen jaar. Een idee van de intensiteit van de oorlog en het verzet geeft de lijst met oorlogsdoden: De Sovjet-Unie staat op de eerste plaats (20-27 miljoen) en China op de tweede (15-20 miljoen). Het gros van de Duitse troepen werd ingezet in Oost-Europa en dat van de Japanse in China. Ook Xi’s opmerking over verdraaiing van de overwinning op het fascisme is akelig realistisch in het licht van het opkomende neofascisme in Europa en de VS.
De Verenigde Naties versterken en het internationale recht respecteren
Xi pleit vervolgens voor de versterking van de Verenigde Naties, respect voor het internationale recht en een faire globalisering.
‘ De belangrijkste beslissing van de internationale gemeenschap rond het einde van de Tweede Wereldoorlog was de oprichting van de VN. … Hoe turbulenter en complexer de internationale situatie wordt, hoe meer we het gezag van de VN moeten hooghouden en verdedigen, het op de VN gerichte internationale systeem, de internationale orde die gebaseerd is op het internationaal recht, en de basisnormen van de internationale betrekkingen gebaseerd op de doelstellingen en principes van het Handvest van de VN, krachtig moeten verdedigen en een gelijkwaardige en ordelijke multipolaire wereld en een universeel gunstige en inclusieve economische globalisering moeten bevorderen.’
Dit is ondubbelzinnig kritiek op de machtspolitiek van de VS die zich boven het internationaal recht stellen, maar men kan het even goed lezen als impliciete kritiek op de schending van het internationaal recht door Rusland in Oekra²ïne, en op de EU die eenzijdig tussenkomt in de oorlog met wapenleveringen en sancties, zonder rekening te houden met wat de meerderheid van de landen in de VN wil.
Taiwan is juridisch deel van China
Xi herinnert er ons aan dat het ook goed is de geschiedenis te kennen in verband met Taiwan. Taiwan werd aan het einde van de Wereldoorlog door de Japanse bezetter aan China teruggegeven. Xi wijst op de Verklaring van Caïro en de Verklaring van Potsdam die duidelijk stellen dat Taiwan onder internationaal recht een deel van China is. De Verklaring van Cairo was een gezamenlijk besluit van de leiders van de VS, het UK en China in 1943. De Verklaring van Potsdam dateert van juli 1945 en legt de voorwaarden voor de Japanse overgave vast; ze werd eveneens overeengekomen tussen de VS, het VK en China. Ook de resolutie 2758 van de algemene vergadering van de VN laat geen ruimte voor twijfel. Die resolutie dateert van 1971 en erkent dat de regering in Beijing de enige wettige regering van heel China is, inclusief Taiwan.
Samen internationale rechtvaardigheid en gerechtigheid vededigen.
Bij de herdenking van het einde van de oorlog doet Xi een oproep om internationale rechtvaardigheid en gerechtigheid te verdedigen. Hij ziet de wereldwijde problemen op het gebied van vrede, ontwikkeling, veiligheid en bestuur onverminderd ernstiger worden.
‘De wereld heeft rechtvaardigheid nodig, geen hegemonisme. De geschiedenis en de realiteit hebben bewezen dat het, om mondiale uitdagingen het hoofd te bieden, belangrijk vast te houden aan een visie op mondiaal bestuur die vertrekt van uitgebreid overleg en gezamenlijke werken aan gemeenschappelijk voordeel. Het is ook belangrijk om dialoog te verkiezen boven confrontatie, partnerschappen te smeden boven (tegen derden gerichte) allianties, en win-winsamenwerking te nastreven in plaats van nulsomspellen. Het is even belangrijk om echt multilateralisme te beoefenen, rekening te houden met de legitieme belangen van alle partijen en internationale normen en orde te waarborgen.’
Goede relaties tussen China en Rusland zijn gebaseerd op historische logica
Xi beëindigt zijn artikel met beschouwingen over de relaties tussen China en Rusland .
‘Beide landen zijn constructieve krachten voor het handhaven van de wereldwijde strategische stabiliteit en het verbeteren van het wereldwijde bestuur. Onze bilaterale relatie is gebaseerd op een duidelijke historische logica, ondersteund door sterke interne drijfveren en geworteld in een diepgaand cultureel erfgoed. Onze relatie is niet gericht tegen, noch beïnvloed door, welke derde partij dan ook. Samen moeten we alle plannen dwarsbomen die onze vriendschaps- en vertrouwensbanden verstoren of ondermijnen..’.
Schrijft Xi hier dat China niet van plan is in te gaan op de EU-eis dat het omwille van de oorlog in Oekraïne de samenwerking met Rusland stopzet ? Of waarschuwt hij de Russen niet in te gaan op de pogingen van de Amerikaanse president Trump om een wig tussen Rusland en China te drijven?
Xi besluit: ‘ Tachtig jaar geleden wonnen onze volkeren de antifascistische oorlog door heroïsche strijd. Acht decennia later moeten we alle nodige maatregelen nemen om onze soevereiniteit, veiligheid en ontwikkelingsbelangen resoluut te beschermen. We moeten hoeders van het historische geheugen zijn, partners in nationale ontwikkeling en vernieuwing, voorvechters van wereldwijde rechtvaardigheid en gerechtigheid, en samen werken aan een betere toekomst voor de mensheid.’
Bron: People’s Daily
