In april 1955 kwamen afgevaardigden van 29 Aziatische en Afrikaanse landen bijeen in Bandung, Indonesië. Van 18 tot 24 april namen zij in dat jaar deel aan een historische Aziatisch-Afrikaanse Conferentie, die de naam Bandung-Conferentie heeft gekregen. In het Mondiale Zuiden spreekt men van de Bandung Spirit.
Immers, de intenties van die bijeenkomst inspireren tot op heden zowel beleidsmakers als gewone burgers in het Zuiden. China was, samen met Egypte, India, Indonesië, Pakistan en andere landen, een gangmaker van ‘Bandung’. De conferentie zou leiden tot de Beweging van Niet-Gebonden Landen die nog steeds bestaat en regelmatig vergadert. Van die beweging maken 120 landen deel uit. Na de Verenigde Naties is het de grootste groepering van staten in de wereld. Vergelijkbare organisaties zijn vandaag de BRICS, de G77+, het Belt & Road Initiative en CELAC.
Vijf Principes
In al deze organisaties spelen de ‘Vijf Principes van Vreedzame Co-existentie’ een rol. Deze principes zijn: ‘wederzijds respect voor elkaars territoriale integriteit en soevereiniteit, wederzijdse niet-agressie, wederzijdse niet-inmenging in binnenlandse aangelegenheden, gelijkheid en wederzijds voordeel, vreedzame co-existentie’. Zhou Enlai en Nehru, de toenmalige premiers van China en India hadden deze beginselen ontworpen als leidraad voor de relatie tussen hun landen. Later werden ze door andere staten en groepen in het Mondiale Zuiden overgenomen. De ‘Vijf Principes’ zijn sindsdien, en nog steeds, de basis voor de buitenlandse politiek van China. Ze maken tegenwoordig deel uit van het door Xi Jinping gestimuleerde project om te streven naar een ‘gemeenschap met gedeelde toekomst voor de mensheid’. Vreedzame Co-existentie loopt als een rode draad doorheen de vele vormen van Zuid – Zuid samenwerking tot wederzijds voordeel die China in de loop der jaren heeft ontwikkeld.
Bandung gevierd in China (en daarbuiten)
Geen wonder dus dat in China de 70e verjaardag van de Bandung-conferentie wordt herdacht. Instellingen organiseren samenkomsten en media wijden er speciale artikelen aan. Twee instituten van de Chinese Academie van Sociale Wetenschappen hielden op 17 april een internationale academische conferentie.
Ook in Mondiale Noorden zijn er organisaties die het besef willen uitdragen dat de Bandung Spirit meer dan ooit relevant is. Komende zondag is er een webinar waar specialisten uit Noord en Zuid zich over de volgende vragen zullen buigen. Zijn de vijf principes van vreedzame co-existentie, aangenomen in Bandung, vandaag de dag nog steeds relevant? Hoe kan de Bandung Spirit ons helpen om een wereldwijd verenigd front tegen het imperialisme op te bouwen? Welke internationale organisaties en bewegingen dragen de Bandung Spirit uit? Proberen de VS en hun bondgenoten nog steeds het Zuiden te verdelen, zoals ze tijdens de Koude Oorlog deden? – Hoe beïnvloedt de opkomst van China het traject van de mensheid naar multipolariteit, soevereiniteit en socialisme?
Van periferie naar centrale plek in de wereld
Mogelijke antwoorden vinden we ook al in de bijdragen aan de hogergenoemde conferentie in Beijing van deskundigen uit Indonesië, Ethiopië en China zelf. Volgens Djauhari Oratmangun, ambassadeur van Indonesië in China en Mongolië is ‘de Aziatisch-Afrikaanse Conferentie niet slechts een herinnering… China en Indonesië delen de verantwoordelijkheid om te fungeren als bruggen tussen ontwikkelingsregio’s, door ervaring en innovatie te delen en tegelijkertijd een rechtvaardiger wereldorde te bevorderen’. Endalkachew Sime, voormalig staatsminister van de Planning- en Ontwikkelingscommissie van Ethiopië wijst op een vaak vergeten punt. Hij zegt: ‘de opkomst van het Mondiale Zuiden moet niet worden gezien als concurrentie. … Het Zuiden en het Noorden zwemmen samen of zinken samen … Het Zuiden is meer dan bereid om samen te werken met het Noorden – en het Noorden moet ook bereid zijn om samen te werken met het Zuiden. Dat is de enige manier waarop we samen vorm kunnen geven aan een gedeelde bestemming en een gemeenschappelijke toekomst.’ Deze zelfbewuste mening van een vertegenwoordiger van het Mondiale Zuiden is tekenend voor de grote verandering die heeft plaatsgevonden. In een artikel van Xinhua wordt dat als volgt beschreven. ‘De Bandung Spirit bracht het Mondiale Zuiden samen en stelde de dominantie van het Westen in mondiale aangelegenheden openlijk ter discussie. Na decennia van inspanningen door het Zuiden vinden er nu echte veranderingen plaats’.
Vandaag de dag is het Zuiden goed voor meer dan 40 procent van het mondiale bbp en voor 80 procent van de wereldwijde economische groei. Deze landen verlaten ‘de periferie’ zoals dat vroeger heette en worden tot een dynamische groeimotor van de wereldeconomie. In niet geringe mate heeft China hieraan bijgedragen.
Bonnen: Xinhua, Global Times, Friends of Socialist China, Wikipedia
GLOBALink | How Bandung Spirit guides Global South’s rise? – YouTube
