China meldt dat het is begonnen met het innen van de speciale heffingen op schepen die gerelateerd zijn aan de VS. Het is een reactie op de aangekondigde plannen van de regering-Trump om heffingen op China-gerelateerde schepen te leggen. Is dit een nieuw stadium in de handelsoorlog tegen China? Dit artikel poogt deze en een aantal andere courante zaken onder één noemer te duiden.
Schip van Hanwha Ocean Co.; foto Naval News (disclaimer)
Amerikaanse maatregelen
Eerder dit jaar kondigde de regering-Trump plannen aan om heffingen op China-gerelateerde schepen te leggen om zo de Chinese invloed op de mondiale maritieme sector in te perken en de Amerikaanse scheepsbouw te versterken. Een onderzoek onder de regering-Biden concludeerde dat China oneerlijke beleidsmaatregelen en praktijken zou gebruiken om de wereldwijde maritieme, logistieke en scheepsbouwsectoren te domineren. Dit maakte de weg vrij voor deze sancties van Trump.
Kosten
Analisten verwachten dat de Chinese containervervoerder COSCO het hardst door de Amerikaanse heffingen getroffen zal worden en bijna de helft van de verwachte USD 3,2 miljard aan kosten in dit segment in 2026 zal dragen. Grote containerlijnen, waaronder Maersk, Hapag-Lloyd en CMA CGM, hebben hun blootstelling aan deze maatregelen verminderd door China-gerelateerde schepen uit hun Amerikaanse vaarroutes te halen.
Negatieve reacties
De Amerikaanse maatregelen worden door lang niet alle gelederen van de Amerikaanse samenleving toegejuicht. Importeurs vrezen dat de prijzen van Chinese goederen in de VS hierdoor verder zullen stijgen, wat met name de consumenten zal treffen. Amerikaanse importeurs vinden immers niet zomaar alternatieven voor uit China geïmporteerde goederen. Handelsfunctionarissen verlaagden daarom al de heffingen ten opzichte van de oorspronkelijke voorstellen en stelden na hevige tegenstand uit de Amerikaanse landbouw-, energie- en scheepvaartsectoren een brede vrijstelling in voor veel schepen.
Tegenreactie
China heeft aan Amerikaanse schepen die in het land aanmeren havenkosten opgelegd als reactie op de extra kosten die de Amerikaanse regering afgekondigd heeft. Schepen die eigendom zijn van of worden geëxploiteerd door Amerikaanse bedrijven of individuen, en schepen die in de VS zijn gebouwd of die de Amerikaanse vlag voeren, zullen worden onderworpen aan een vergoeding van RMB 400 per netto ton per reis als ze in China aanmeren, aldus het Chinese Ministerie van Transport. De kosten zouden op hetzelfde schip worden toegepast voor maximaal vijf reizen per jaar en zouden elk jaar stijgen tot RMB 1120/ton in 2028. In China gebouwde schepen zijn van de heffingen uitgezonderd. De maatregel zou van kracht worden op 14 oktober, dezelfde dag waarop de Verenigde Staten moeten beginnen met het opleggen van havenrechten aan Chinese schepen.
Evenredigheid
Het Ministerie van Transport stelde verder in de verklaring dat de speciale kosten voor Amerikaanse schepen ’tegenmaatregelen’ zijn als reactie op ‘verkeerde’ Amerikaanse praktijken, verwijzend naar de geplande Amerikaanse havenkosten voor Chinese schepen. Het Ministerie bekritiseerde de havenkosten van de Verenigde Staten ook als ‘discriminerend’ dat ze ‘de legitieme belangen van de Chinese scheepvaartindustrie ernstig zou schaden’ en de internationale economische en handelsorde ernstig zou ondermijnen.
Zuid-Korea
Op 14 oktober kondigde het Ministerie van Handel tegenmaatregelen aan tegen de vijf Amerikaanse dochterondernemingen van de Zuid-Koreaanse onderneming Hanwha Ocean Co., Ltd., waardoor organisaties en individuen in China verboden worden om met hen te handelen of samen te werken. Deze stap is gezet in het kader van de boven vermelde Amerikaanse maatregelen tegen de Chinese logistieke en scheepsbouwindustrie en heeft als doel de rechten en belangen van Chinese ondernemingen te beschermen. De Amerikaanse dochteronderneming van Hanwha Ocean Co., Ltd. heeft de Amerikaanse regering bijgestaan bij het onderzoek naar vermeende Chinese praktijken. Op basis van de anti-buitenlandse sanctiewet van de Volksrepubliek China heeft China vijf dochterondernemingen opgenomen in de contra-controlelijst met de goedkeuring van het nationale coördinatiemechanisme voor anti-buitenlandse sancties. Vanaf 14 oktober 2025 is het entiteiten in China verboden om te handelen in of samen te werken met deze dochterondernemingen, waarbij ondernemingen betrokken zijn, waaronder Hanwha Shipping LLC.
Antisanctiewet
Wat is die antisanctiewet ook alweer? Op 10 juni 2021 heeft de 29e vergadering van het Permanent Comité van het 13e Nationale Volkscongres de Anti-Buitenlandse Sanctiewet van de Volksrepubliek China aangenomen. Die wet begint met te herhalen dat De Volksrepubliek China zich houdt aan een onafhankelijk buitenlands beleid van vreedzame coëxistentie en non-interventie in andere staten. Indien, echter, een andere natie aan China sancties of andere discriminerende maatregelen oplegt, stelt China zich gerechtigd tegen-sancties van gelijke aard tegen dat land in te stellen. Deze maatregelen kunnen opgelegd worden aan naties, ondernemingen (rechtspersonen) en individuen (natuurlijke personen). De nieuwe Chinese maatregelen tegen Amerikaanse schepen in het algemeen en die van Hanwha in het bijzonder moeten in het kader van de anti-sanctiewet begrepen worden.
Nexperia: sancties
Dichter bij huis is er de zaak Nexperia. De in Nederland gevestigde chipmaker Nexperia staat voortaan onder toezicht van de Nederlandse overheid. De Chinese CEO Zhang Xuezheng is van zijn post ontheven. Volgens de Nederlandse overheid is er sprake van ‘ernstige bestuurlijke tekortkomingen’ bij Nexperia en is om die reden de Wet Beschikbaarheid Goederen aangeroepen. Met die zeldzaam gebruikte wet kan de Nederlandse overheid het beheer van een bedrijf dat essentiële goederen produceert, maar slecht bestuurd wordt, overnemen. Er is echter meer aan de hand. Nexperia is in handen van de Chinese onderneming Wingtech en het lijdt geen twijfel dat deze maatregel een verhulde sanctie tegen China is. Nexperia was ooit een onderdeel van Philips, maar werd later afgesplitst. Sinds 2019 is het bedrijf in handen van Wingtech, een Chinees bedrijf dat zich bezighoudt met de integratie van halfgeleider- en communicatieproducten. Wingtech heeft nu geen controle meer over Nexperia. De aandelen zijn elders ondergebracht. Wel zegt het bedrijf tegen de maatregel in beroep te zullen gaan.
Nexperia: tegensancties
Als reactie op het besluit van de Nederlandse overheid heeft de Chinese regering Nexperia een exportverbod opgelegd. Het betekent dat de chips, jaarlijks zo’n 50 miljard, die in de Chinese fabriek van Nexperia worden geproduceerd het land niet meer uit mogen. Op dit moment is het niet duidelijk wat het gevolg van deze maatregel zal zijn, maar deze is een stuk minder ingrijpend dan die van de Nederlandse overheid. China is en blijft de partij die partij die poogt de handelsoorlog niet te laten escaleren. Het is dus maar weer afwachten wat de volgende stap in deze heilloze handelsoorlog tegen China zal zijn. De handelsoorlog, ingezet door de VS, maar hartelijk omarmd door de EU-landen, is een onderneming die hoofdzakelijk degenen die ermee begonnen zijn schade berokkent. Velen in het westen weten dit ook, maar toch blijven politici hardnekkig doorgaan op deze heilloze weg. De beste uitweg zou zijn als onze politici in zouden zien dat ze het Amerikaanse anti-Chinabeleid niet moeten volgen. Dat lijkt echter vooralsnog niet te gaan gebeuren.
Bron: diverse Chinese overheidssites; US News; nos.nl; naval news.
