In veel Chinese steden concentreren kunstenaars zich graag in stadsdelen in buitenwijken. Ze kunnen dan makkelijker netwerken en faciliteiten delen. Voor bezoekers is het een enorme tijdsbesparing, omdat ze in één ochtend of middag een groot aantal galeries kunnen bezoeken. Zulke wijken zijn eveneens aantrekkelijk voor horeca-ondernemers, zodat kunstenaars en bezoekers niet ver hoeven te lopen voor een kop koffie of een kom noedels.
Een opmerkelijke sculptuur in Song Zhuang; foto’s van de auteur
Ontwikkeling
Veel kunstenaarsdorpen zijn gevestigd in fabriekswijken die in onbruik geraakt zijn. Vaak hebben die fabrieken plaats gemaakt voor torenflats, maar in een klein aantal gevallen hebben ontwikkelaars het bruikleen van een hele wijk gekocht om er een kunstenaarsdorp van te maken. Andere kunstenaarsdorpen zijn ontstaan uit oude zelfstandige dorpen die, toen de naburige stad zich uitbreidde, door die stad opgeslokt zijn. De oorspronkelijke bewoners hebben zich de een na de ander in moderne flats in de stad gevestigd waarna ze hun oude woning of werkplaats aan kunstenaars en horeca-ondernemers verhuurd hebben. Zowel de oude fabrieken als de oorspronkelijke dorpen worden daarna zodanig verbouwd dat ze beter aan de eisen van de nieuwe bewoners voldoen, maar toch ook de oude uitstraling zoveel mogelijk blijven behouden. Dit verschijnsel is ook in diverse Europese landen te zien, maar in China is het veel verder ontwikkeld.
Song Zhuang
Song Zhuang is een kunstdorp van het type omgebouwd dorp. Song is een familienaam en zhuang betekent ‘landhuis’. Veel Chinese dorpen zijn naar een familie vernoemd. Het is onderdeel van het stadsdistrict Tongzhou waar het nieuwe bestuurscentrum van Beijing gevestigd is en waar ook andere artistieke activiteiten, zoals film, geconcentreerd zijn. Om er komen rijd je, per bus of taxi, er is nog geen metrostation nabij, eerst door moderne flatwijken, maar op een gegeven moment waan je je teruggekeerd in het China van de jaren zeventig. Wanneer je dan wat scherper kijkt naar de opschriften op de gebouwen, dan zie dat er geen fietsenmakers of wasserijen gevestigd zijn, maar kunstenaars, galeries, boekwinkels, restaurants, koffiehuizen, enz. Om het voor buitenlanders makkelijker te maken is het centrum van de wijk met grote letters aangegeven.
Nieuwbouw
Door de kleine straatjes lopend zie je vroeger of later ook her en der nieuwe gebouwen. Sommige handelaren hebben nieuwe galeries laten bouwen, maar wel op zo’n manier dat ze goed bij de oudere gebouwen aansluiten. Op een plein nabij het centrum is juist weer een aantal containers neergezet die omgebouwd zijn tot galeries (zie foto bij deze paragraaf) en een café. In het centrum bevindt zich ook een echt museum dat later bijgebouwd is. Tijdens ons bezoek was er een expositie van vrouwelijke kunstenaars. Dit laat duidelijk zien dat Song Zhuang door de overheid gesteund wordt.
Post-orgaan tijdperk
De centrale slogan in een van bekendere galeries in Song Zhuang is het ‘post-orgaan tijdperk’. Deze letterlijke vertaling heeft uitleg nodig. Volgens de brochure van de galeriehouder betreft het ‘een groep van 40 kunstenaars die actief zijn in de voorhoede van de hedendaagse kunst. Met behulp van diverse media zoals installaties, afbeeldingen, schilderijen en sculpturen, lanceren ze diepgaande vragen over de relatie tussen ‘lichaam, media en realiteit’. Zij proberen antwoorden te geven om de problemen in de huidige complexe relatie tussen technologie en mensen te begrijpen.’ De foto bij deze paragraaf toont een persoon van wie een niet onbelangrijk orgaan door een apparaat vervangen is. Begrijpt u het nog niet helemaal? Dat is geen probleem; het is immers kunst. Wie wat meer tijd in Beijing heeft kan met gemak een hele dag in Song Zhuang doorbrengen.
Bron: eigen observaties van de auteur
