D. Nimmegeers (Opinie)*
Op 9 december organiseerde een denktank van de Chinese regering een seminarie voor de studiedienst van de sectoren diplomatie, ideologie en communicatie. Het onderwerp: ‘diplomatie tussen grote landen, met Chinese kenmerken’.
De aanleiding voor de bijeenkomst was de lancering van de Study Outline of Xi Jinping Thought on Diplomacy (uitgave 2025). Meteen vierden de deelnemers ook de vijfde verjaardag van het Onderzoekscentrum voor de opvattingen van Xi over diplomatie.(Xi Jinping Thought on Diplomacy Research Center). Behalve vorming geven moest het seminarie ook de functionarissen inspireren en hun werkzaamheden in dezelfde richting sturen.
Minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi, die behalve topdiplomaat ook hooggeplaatst politicus van de Communistische Partij van China is, hield een belangrijke uiteenzetting. Zijn toespraak laat zien dat China niet de bedoeling heeft of de ambitie koestert om met de VS en zijn bondgenoten te rivaliseren op het terrein van confrontatie en machtspolitiek. China wil zicht bieden op de ‘mogelijkheden om een andere wereld te creëren’. De tekst kan gelezen worden als een marxistisch en filosofisch alternatief voor de rechtse, nationalistische agressiviteit en roofzucht die zo kenmerkend zijn voor de National Security Strategy en het beleid van Trump & Co. We hebben hyperlinks aangebracht naar teksten die uitleg geven over begrippen die het Chinese publiek vertrouwd in de oren klinken, maar ons (nog) niet.
Marxisme, reële voorwaarden en cultuur
Wang Yi begon met te zeggen dat hij Xi’s visie beschouwt als een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van de marxistische theorie over internationale betrekkingen. De CPC en de regering combineren echter het marxisme ook met de actuele realiteit en de traditionele cultuur van China. Op die manier krijgt ‘de diplomatie tussen grote landen, met Chinese kenmerken’ een brede historische diepgang en een stevige culturele basis. Wang legde dit uit met de volgende voorbeelden. China bouwt aan een gemeenschap met een gedeelde toekomst voor de mensheid. Dit is de filosofie van ‘alles onder de hemel voor het algemeen welzijn’. Het land ontwikkelt mondiale partnerschappen op basis van het principe dat ‘harmonie zonder uniformiteit’ zeer goed mogelijk is. Begrippen en houdingen als vriendschap, oprechtheid, wederzijds voordeel en inclusiviteit zijn een uiting van ‘welwillendheid en het streven naar goed nabuurschap’. Met het Belt and Road Initiative helpt China ‘anderen te realiseren wat het zelf wil realiseren en bereiken wat het zelf wil bereiken’.
‘Het wetenschappelijk denkraam rond internationale betrekkingen van China wordt steeds completer’, zo ziet Wang het. De Centrale Conferentie over Buitenlandse Zaken van 2023 vatte de principes en het beleid samen. Het voorstel was om te pleiten voor een geordende multipolariteit met gelijkwaardigheid tussen de landen en voor een economische globalisering die open zou staan en voordelig zou zijn voor allen. De eerste Centrale Conferentie over het werk met de Buurlanden van 2025 gaf de richting aan voor een gemeenschap met een gedeelde toekomst in de nabije regio.
Mondiale initiatieven en CPC leiderschap
De secretaris-generaal van de communistische partij, Xi Jinping, heeft vier belangrijke mondiale initiatieven voorgesteld, die samen een organisch samenhangend geheel vormen. Welvaart moet komen van gedeelde ontwikkeling en stabiliteit ontstaat wanneer alle landen zich veilig kunnen voelen. Wederzijds vertrouwen vergroot als beschavingen van elkaar leren, en beter mondiaal bestuur zorgt voor eenheid tussen de volkeren. Wang Yi is ervan overtuigd dat deze initiatieven de wereld de hoognodige stabiliteit en positieve energie brengen.
Bovendien is het gecentraliseerde en uniforme leiderschap van het Centraal Comité van de Communistische Partij van China, ook op het gebied van buitenlandse zaken aanzienlijk versterkt. Er is nu een ‘Wet op de buitenlandse betrekkingen’ en er zijn ‘Regels inzake het leiderschap van de Partij op het gebied van buitenlandse zaken’.
Resultaten
Wang Yi stelt vervolgens vast dat de diplomatie grondiger en uitgebreider is geworden. Hij ziet al positieve resultaten. ‘De betrekkingen tussen China en de VS gaan in de richting van wederzijds respect, vreedzame co-existentie en wederzijds voordelige samenwerking. De strategische coördinatie tussen China en Rusland is stabieler en veerkrachtiger geworden. Met de omliggende regio heeft China nooit betere betrekkingen dan nu gehad. De versterking van het Mondiale Zuiden gaat gestaag vooruit. Enerzijds bevorderen wij actief de hervorming en verbetering van het mondiale bestuurssysteem en anderzijds beschermen wij krachtig de soevereiniteit, veiligheid en ontwikkelingsbelangen van ons eigen land. China heeft aan invloed gewonnen en kan intussen meer initiatieven nemen in de wereldpolitiek’.
De topdiplomaat vergeet daarbij het belang van moreel leiderschap niet: ‘de toekomst en het lot van de mensheid gaan secretaris-generaal Xi Jinping aan het hart. Xi neemt de grote problemen en uitdagingen van de wereld rechtstreeks aan, draagt bij aan de vooruitgang van de mensheid en wijst de weg naar beter mondiaal bestuur’.
Nationaal en mondiaal
Wang Yi legt uit in welke zin Xi Jinpings diplomatieke gedachtegoed zowel een nationale als een mondiale missie heeft. ‘Het pleit voor het overstijgen van conflicten en confrontaties door vreedzame ontwikkeling. Het biedt een gemeenschappelijke veiligheid en wederzijds voordelige samenwerking als alternatief voor absolute veiligheid van één land of blok en voor zero-sum games. Met ons soort diplomatie kunnen we de botsing tussen beschavingen voorkomen door uitwisselingen en door van elkaar te leren. China wil samen met andere landen de aarde beschermen door groene ontwikkeling. Het wil aan de menselijke beschaving de Chinese variant van modernisering toevoegen. China volgt niet het bekende misdadige pad van “een sterk land moet de heerschappij nastreven” of “heeft koloniale plundering nodig”.’
Wang Yi stelt vast dat deze diplomatie aanslaat. ‘Tot de Belt and Road-familie behoren nu driekwart van de landen in de wereld. De vier grote mondiale initiatieven hebben steun gekregen van meer dan 100 landen en internationale organisaties. Bij de Groep van Vrienden van het Mondiaal Ontwikkelingsinitiatief hebben zich 84 landen aangesloten en steeds meer landen en regionale organisaties zijn bereid om samen met China te bouwen aan een gemeenschap met een gedeelde toekomst.’
Zes musts voor de diplomatie
Dan legt de spreker uit hoe de aanwezige collega’s en kameraden het gedachtegoed als leidraad kunnen gebruiken voor hun praktijk. Hij noemt zes musts. Principevastheid, verantwoordelijkheidszin, wetenschappelijkheid, zicht op vernieuwingen, strijdvaardigheid en de wil om de partij te versterken en in te zetten. Die musts of noodzakelijke vereisten gaan over kwesties van goed en kwaad, het waarborgen van de onafhankelijkheid. Het feit dat je een correcte kijk op de geschiedenis moet ontwikkelen. Wang houdt zijn publiek voor dat het moet ‘vasthouden aan de fundamentele koers van de Chinese diplomatie, maar tegelijkertijd met de tijd meegaan en voortdurend nieuwe ideeën en maatregelen verkennen’. Hij waarschuwt: ‘We mogen niet bang zijn voor machtspolitiek en hegemonie, geen duimbreed toegeven op principiële kwesties, maar tegelijk moeten we resultaatgericht werken, flexibel en mobiel zijn op strategische kwesties. We moeten vasthouden aan het principe dat Centraal Comité van de Partij de zeggenschap houdt over de diplomatie, en ervoor zorgen dat alle regio’s en departementen een krachtige synergie vormen.’
‘En nu … de praktijk’
In het laatste onderdeel van zijn toespraak geeft de minister van Buitenlandse Zaken die tevens zetelt in het Politiek Bureau van de CPC adviezen en opdrachten mee voor alle aanwezigen en voor elke afzonderlijke sector die zij vertegenwoordigen. Zij moeten het belang zien van de nieuwe richting die de Chinese diplomatie onder het bewind van Xi is ingeslagen. China maakt een historische sprong. Het zoekt in zijn internationale betrekkingen niet langer naar ‘gemeenschappelijke grond met behoud van verschillen’. Het wil voortaan ‘samenwerking voor wereldwijde vooruitgang’. China heeft de ambitie de juiste richting voor de ontwikkeling van de wereld aan te geven op een cruciaal moment in de geschiedenis.
Voor de sector communicatie, mediawerkers, publicisten en propagandisten zeg maar, heeft Wang de volgende boodschap. ‘We moeten de effectiviteit van onze communicatie verder verbeteren. De mate waarin we overtuigend communiceren bepaalt onze invloed, en of onze initiatieven succes hebben. De concepten en initiatieven van secretaris-generaal Xi Jinping zijn hierbij essentiële bronnen. Het is nodig de standpunten van China bekend te maken en te laten zien hoe ze een reactie zijn op mondiale uitdagingen. Daartoe is een verteltrant nodig waarin Chinese en buitenlandse elementen zijn geïntegreerd, een verfrissend en opvallend narratief. We moeten nauw aansluiten bij verschillende landen en groepen. Communicatiemiddelen en -methoden zijn aan innovatie toe. Laten we de gecombineerde kracht van online en offline, van overheid, samenleving, academische wereld en media benutten, en de verhalen van China en het Chinese volk goed vertellen, evenals het verhaal van Xi Jinpings diplomatieke gedachtegoed en de praktijk daarvan.’
Een belangrijke gedachte in de slotalinea’s van Wang Yi’s toespraak gaat over theorie en praktijk. De kaderleden moeten de theorie verder ontwikkelen, maar wel in het kader en ten dienste van de materiële ontwikkeling die zal worden opgenomen in het 15e Vijfjarenplan, maar 2026. Het doel van de studie en de theorievorming ligt volledig in de toepassing ervan, de praktijk.
—————————————————————————–
Een korte VIDEO met sfeerbeeld van het evenement vind je via deze link
Bronnen
Korte artikelen in de Chinese pers verwezen naar het evenement waar Wang Yi sprak. Van de volledige tekst van de toespraak van Wang Yi zijn alleen versies in het Chinees verspreid. Wij baseren ons op de vertalingen in het Engels gecombineerd met de Chinese tekst, die wij vonden in de substacks Tracking People’s Daily en Sinocism. Dit zijn betrouwbare bronnen, al is hun bestaansreden het uiterst kritisch (en soms vijandig) volgen van het Chinese bestel.
Opinie
*De standpunten in opiniestukken zijn niet noodzakelijk identiek aan de redactionele lijn van ChinaSquare.be. De verantwoordelijkheid voor de inhoud ligt bij de auteur.
Wij nodigen de lezers uit om aan de hand van artikelen over de buitenlandse betrekkingen van China de praktijk van Beijing aan de theorie ontvouwd in de bovenstaande tekst te toetsen.
https://www.chinasquare.be/waarom-er-met-brics-een-andere-wereld-mogelijk-is/
https://www.chinasquare.be/de-sco-top-2025-opinie/ https://socialistchina.org/2022/12/13/china-arab-states-summit-another-bridge-to-a-multipolar-world/ https://english.almayadeen.net/articles/opinion/the-resistance-front-and-brics
