De Chinese regering past de techniek van vandaag toe op de eeuwenoude traditie om voor je rechten op te komen door met een petitie naar Beijing te trekken. Het hele systeem gaat nu met een aantal verbeteringen op de schop.
Massa’s Chinezen zoeken gerechtigheid, compensatie, herstel of herziening van een vonnis. In 2013 waren er meer dan zes miljoen die een klacht of een verzoek hadden. Dat kon gaan over geschillen van zeer uiteenlopende aard, van een kwestie over onteigende grond tot een arbeidsconflict of een moord. Met een petitie kunnen burgers de centrale regering aanspreken op een meningsverschil dat ze hebben met hun regionale leiders. De dienst die erover gaat is Het Staatsbureau voor Brieven en Verzoeken. Het systeem heeft al voor veel frustratie en wanhoop gezorgd. Sommige indieners zouden gestraft, vervolgd of zelfs met een psychiatrische behandeling bedreigd worden. De bevoegde ambtenaren hebben dat altijd ontkend.Volgens hen waren er veel indieners van petities die zich niet aan de regels hielden en bijvoorbeeld meteen naar Beijing stapten in plaats van eerst alles te proberen om tot een oplossing te komen met hun eigen overheid.
Eerste stap
De mensen zorgen ervoor dat er naar hen wordt geluisterd
Een website, opgezet in de zomer van 2013, zou zorgen voor een centrale algemene ontvangst en een gecoördineerde verwerking van alle petities. Men zou streven naar een volledige oplossing. Die leek er weer niet te komen. De petities werden nog altijd teruggestuurd naar de lokale overheid. Een vicieuze cirkel voor de indieners. Sinds de site was gelanceerd waren er 137.000 zaken, waarvan er 95.000 werden doorgespeeld naar andere kantoren en de rest op een of andere manier ongeldig verklaard. Vervolgens gebeurden er een paar opmerkelijke ingrepen.
Adviezen
Xu Jie, onderdirecteur van het Bureau voor Brieven en Verzoeken, kreeg een onderzoek voor overtredingen van de wet en de partijdiscipline aan zijn broek. Volgens critici was het bureau een kweekplaats voor omkoping. Het gebeurde dat plaatselijke overheden betaalden om een zaak te laten seponeren. Opperrechter Zhou Qiang vroeg in december om petities over gerechtelijke zaken, processen en vonnissen, ook door justitie te laten behandelen en niet langer door overheidsafdelingen. Daarna eiste vicepremier Yang Jing dat de regeringsafdelingen hun methodes om petities te verwerken zouden veranderen om de belangen van de burgers beter te beschermen. Ze moesten ‘hun oor te luisteren leggen bij het publiek en situaties beter inschatten om conflicten te vermijden of op te lossen.’
Er komen andere tijden
Nu hebben het Centraal Comité en het Kabinet samen regels gepubliceerd waarin de suggesties van de opperrechter en de vicepremier zijn opgenomen, samen met andere adviezen. Ambtsovertredingen waardoor burgers gehinderd worden bij het legaal indienen van een petitie zijn verboden en fouten uit het verleden zullen worden hersteld. Er komen nog meer kanalen om klachten en voorstellen in te dienen: hotlines, video’s en verschillende online oplossingen. Zaken in verband met processen zullen inderdaad naar een gerechtshof worden doorverwezen. De overheid moet transparanter werken en het publiek op een geloofwaardige manier uitnodigen om te participeren. Ambtenaren van het provinciale niveau moeten elk half jaar een dag besteden aan het persoonlijk in ontvangst nemen van petities en gemeentelijke functionarissen moeten dat elke week doen. De inspectiediensten krijgen opdracht om nauwlettend toe te zien op de manier waarop er met petities wordt omgegaan, vooral als het zaken betreft waarover het klachten regent of die al lang aanslepen. Er zijn nu strenge straffen voorzien voor onverschilligheid, weigerachtigheid of verwaarlozing van dit terrein. In de beoordeling van lokale overheden zal de effectiviteit van de klachtenafhandeling zwaarder doorwegen dan het aantal petities dat ‘door de molen is gehaald’. Ook het Opperste Volksgerechtshof opent nu een website om een deel van de ongeveer 60.000 klachten die het jaarlijks ontvangt, sneller en vlotter te laten indienen en te verwerken. Eisers moeten zich op een eenvoudige wijze registreren en kunnen dan het verloop van de behandeling van hun verzoek of klacht online volgen en te allen tijde kijken of er nieuwe ontwikkelingen zijn.
Bronnen: Xinhua, Finacial Times, South China Morning Post
