*Opinie Ben Norton, samengevat door Marc Vandepitte
Vergeet de praatjes over ‘democratie’ en ‘waarden’: Washington zegt nu openlijk waar het om draait. De VS willen de machtigste blijven – en de wereld wordt netjes opgedeeld in invloedssferen en economische achtertuinen. Washington ziet China als de enige tegenstander die economisch, technologisch en militair in de buurt komt.
De machtigste blijven
De kern van het rapport is dat de VS “de sterkste, rijkste en machtigste natie in de menselijke geschiedenis” moet blijven, met “de meest dodelijke en technologisch geavanceerde krijgsmacht”. Washington wil met andere woorden zijn wereldwijde economische en militaire overheersing te allen prijze behouden.
China wordt daarbij benoemd als de belangrijkste “near-peer adversary”, dat wil zeggen de enige tegenstander die economisch, technologisch en militair in de buurt komt. Maar de strategen in Washington hebben intussen een pijnlijke les geleerd.
De handelsoorlog die Trump vanaf 2025 ontketende, was bedoeld om China op de knieën te dwingen, met tarieven tot boven de 140 procent. De toenmalige minister van Financiën, hedgefonds-miljardair Scott Bessant, beweerde dat de VS “alle kaarten” in handen hadden.
Maar China sloeg terug. Het beperkte de export van zeldzame aardmetalen – cruciaal voor high-tech, wapens en het militair-industrieel complex van de VS.
Op dit moment is een grote oorlog met China te riskant, daarom is de controle over Latijns-Amerika essentieel
In oorlogssimulaties over een conflict rond Taiwan gaat het al niet beter: volgens Amerikaanse denktanks verliest de VS in veel scenario’s, of wint het slechts een pyrrusoverwinning waarbij beide kanten verwoest worden.
De conclusie van Washington is dat op dit moment een grote oorlog met China beginnen te riskant is. Eerst moet de economische afhankelijkheid afgebouwd worden. De VS kan moeilijk op Chinese toeleveringsketens vertrouwen om wapens te produceren ter voorbereiding van een oorlog met China. Daarom is de controle over Latijns-Amerika essentieel.
Donroe-doctrine[1]
De kern van de nieuwe strategie is economische ontkoppeling van China. Omdat de fabrieksjobs niet terugkeren naar de VS zelf, wil Washington toeleveringsketens verplaatsen naar de ‘eigen’ hemisfeer: Noord- en vooral Latijns-Amerika.
‘Nearshoring’ en ‘friendshoring’ zijn de modewoorden. Fabrieken worden verplaatst van China en Oost-Azië naar Mexico, Brazilië, Argentinië, Colombia … Niet om waardige jobs te creëren, maar om goedkope arbeid en grondstoffen te exploiteren, gecontroleerd door VS-bedrijven.
Zo moeten nieuwe productieketens ontstaan voor kritische mineralen en zeldzame aardmetalen. Dat is ook de reden waarom Trump Groenland, met zijn enorme grondstoffenreserves, wil koloniseren.
Dit alles krijgt een ideologische verpakking: de herlancering van de 200 jaar oude Monroe-doctrine. Latijns-Amerika wordt opnieuw uitgeroepen tot ‘onze hemisfeer’.
De VS claimt de natuurlijke rijkdommen van Latijns-Amerika als zijn eigen economische achtertuin
Concreet betekent dat twee dingen. Ten eerste wil Washington werken met regionale vazallen. Denk aan extreemrechtse leiders die bereid zijn hun eigen economie te openen voor VS-bedrijven, terwijl ze linkse regeringen in buurlanden proberen te ondermijnen. Het rapport zegt openlijk dat zulke regeringen, partijen en bewegingen “beloond en aangemoedigd” worden.
Ten tweede moet de CIA en de rest van de inlichtingendiensten “strategische punten en grondstoffen” in de regio in kaart brengen. Olie in Venezuela, ijzererts in Brazilië, lithium in Argentinië en Bolivia, landbouw en waterreserves: allemaal worden ze gezien als middelen die “niet in handen van concurrerende machten” mogen vallen.
Wat dat betekent, is duidelijk: de VS claimt de natuurlijke rijkdommen van het continent als zijn eigen economische achtertuin. Rubio als keizer-in-de-schaduw
Een centrale speler in dit verhaal is minister van Buitenlandse Zaken én Nationaal Veiligheidsadviseur Marco Rubio.
Rubio, afkomstig uit Miami, heeft zijn hele carrière gewijd aan het bestrijden van linkse regeringen in Latijns-Amerika, met een obsessieve focus op Cuba, Nicaragua en Venezuela. Tijdens Trumps eerste termijn lobbyde hij zelfs voor een militaire invasie van Venezuela.
Nu bekleedt hij twee topposities tegelijk – een combinatie die eerder alleen Henry Kissinger onder Nixon had. Daarmee is Rubio de tweede machtigste figuur in Washington.
Hij is bovendien een uitgesproken China-havik. In zijn ogen is de Communistische Partij van China “de meest gevaarlijke tegenstander die de VS ooit hebben gehad” en zal de machtsstrijd tussen de VS en China het hele verhaal van de 21e eeuw bepalen.
Nieuwe Koude Oorlog
De Nationale Veiligheidsstrategie trekt een duidelijke conclusie: de hoofdvijand is China, niet langer Rusland. De VS willen zelfs “strategische stabiliteit” met Moskou herstellen. Dat betekent: spanningen verminderen, de oorlog in Oekraïne uitfaseren en Europa zijn “eigen veiligheidsproblemen” laten oplossen.
Het doel is niet vrede om de vrede. Washington hoopt de nauwe band tussen China en Rusland te breken en Moskou los te weken uit de informele anti-hegemoniale as met Beijing en andere landen uit het Zuiden.
Europa is vooral afzetmarkt voor Amerikaanse export en technologie, het is niet langer een volwaardige partner met eigen belangen
Europeanen lezen dit vooral als: Trump laat Europa vallen. In het document zelf gaat het echter vooral om een herschikking van prioriteiten. De westerse hemisfeer en de Indo-Pacific worden duidelijk naar voren geschoven als de twee kernregio’s, terwijl Europa en het Midden-Oosten gedegradeerd worden tot nevenfronten.
Economisch blijft Europa wel van belang, maar dan vooral als afzetmarkt voor Amerikaanse export en technologie, niet langer als volwaardige partner met eigen belangen.
Dollars, data en dominantie
De Verenigde Staten willen hun economische macht maximaal uitspelen. Ze steunen daarbij op de dollar als belangrijkste reservemunt ter wereld, op hun greep op het mondiale financiële systeem via instellingen als het IMF en de Wereldbank, op het overwicht van Amerikaanse techbedrijven en software, én op hun culturele invloed via Hollywood en platforms als Netflix.
Trump dreigt zelfs met 100 procent importtarieven voor landen binnen BRICS, enkel omdat ze het over alternatieven voor de dollar durven te hebben. In zijn woorden: “BRICS stierf de minuut dat ik dat zei.”
Het doel is een wereld die “geleid wordt door de VS”, het staat er letterlijk zo geformuleerd. Landen moeten de VS als “partner van eerste keuze” zien, en wie dat niet doet, zal “met verschillende middelen” ontmoedigd worden samen te werken met andere machten, vooral China.
Cultuuroorlog als rookgordijn
Eén element onderscheidt deze strategie van eerdere documenten: een uitgesproken cultuuroorlog. De tekst staat vol tirades tegen migratie, diversiteit, gelijkheid en “culturele subversie”. De regering kondigt het “einde van het tijdperk van massamigratie” aan en belooft de strijd aan te gaan met DEI-beleid (diversity, equity, inclusion).
De buitenlandse politiek blijft klassiek imperialistisch: oorlogen, sancties, couppogingen en regime change waar nodig
Dit dient vooral als afleiding. Terwijl de aandacht gaat naar symbooldossiers, wordt geen woord gerept over de rol van Wall Street in de de-industrialisering van de VS, of over de macht van Big Tech en de miljardairs die het politieke systeem domineren.
Intussen blijft de buitenlandse politiek klassiek imperialistisch: oorlogen, sancties, couppogingen en regime change waar nodig.
Indo-Pacific: economische slagvelden van de toekomst
Na de Westerse hemisfeer komt de Indo-Pacific op de tweede plaats. De VS erkent dat deze regio nu al het politieke en economische zwaartepunt van de wereld vormt, met bijna de helft van de globale economie. China alleen vertegenwoordigt bijna een vijfde van de wereldeconomie, meer dan de VS.
Washington ziet de komende decennia als “economische slagvelden” met China. Het doel: de status van de VS als “leidende economie” behouden, Chinese technologiebedrijven terugdringen en alternatieve infrastructuurprojecten opzetten tegenover China’s Belt and Road Initiative, het wereldwijde infrastructuur- en investeringsproject waarmee China havens, spoorlijnen, wegen en energievoorzieningen bouwt of financiert.
In het rapport is er sprake van het behouden van “militair overwicht” om China af te schrikken
India wordt daarbij gezien als belangrijke partner in de Quad (VS, Japan, Australië, India). Tegelijk erkent de tekst dat New Delhi een eigen koers vaart en niet zomaar een volgzame vazal zal worden.
Taiwan en de militaire gordel rond China
Een potentieel explosiepunt is Taiwan. Voor Washington is het eiland om drie redenen cruciaal: het garandeert de dominantie in halfgeleiders via chipgigant TSMC, het vormt een schakel in de ‘tweede eilandketen’ waarmee de VS China militair kan insluiten, en het ligt langs drukbevaren zeeroutes in de Zuid-Chinese Zee.
In het rapport is dan ook sprake van het behouden van “militair overwicht” om China af te schrikken. Concreet: meer bases, meer wapens, en meer druk op bondgenoten in de ‘eerste eilandketen’, zoals de Filipijnen, Japan en Zuid-Korea, om hun militaire uitgaven op te voeren en hun havens en infrastructuur open te stellen.
Het historische feit dat Taiwan eeuwenlang deel uitmaakte van China, en zelfs nog door Japan werd gekoloniseerd, verdwijnt daarbij volledig uit beeld. Wat telt, is de bruikbaarheid van het eiland in de machtsstrijd met Beijing.
Afrika en het Midden-Oosten
Voor Afrika zijn er slechts enkele alinea’s. De boodschap is vernederend helder: Afrika is interessant als bron van “overvloedige natuurlijke rijkdommen”, als markt voor Amerikaanse goederen en als terrein voor de strijd om kritieke mineralen met China.
Het Midden-Oosten verliest in de ogen van Washington zijn belang nu de VS zelf de grootste producent van olie en gas zijn. De focus verschuift van oliezekerheid naar het verhinderen dat “vijandige mogendheden” – lees: vooral China – de hand leggen op energie uit de Golf.
Rijk in verval grijpt naar de botte bijl
De Nationale Veiligheidsstrategie 2025 breekt niet met het verleden, maar is een doorgedreven versie van wat onder Obama en Biden al werd ingezet: de ‘pivot to Asia’, de herbevestiging van de Amerikaanse wereldhegemonie en de openlijke economische oorlog tegen landen die een eigen koers willen varen.
Nieuw is vooral hoe schaamteloos dat nu op papier staat. Er is geen sprake meer van mooie woorden over het “verspreiden van democratie”, maar van een onverbloemde agenda: de wereld opdelen in invloedssferen, Latijns-Amerika en Afrika behandelen als grondstoffen- en arbeidsreservoirs, Europa reduceren tot afzetmarkt, China isoleren en verzwakken, en Rusland desnoods binnenhalen als juniorpartner.
Het rapport beschrijft een imperium dat zijn tanende macht probeert te redden door de rest van de wereld nog harder in de tang te nemen
Voor wie wil begrijpen waar de volgende conflicten, staatsgrepen en economische oorlogen zullen uitbreken, is dit rapport zeer verhelderend. Het beschrijft een imperium dat zijn tanende macht probeert te redden door de rest van de wereld nog harder in de tang te nemen.
Dit is een samenvatting van een podcast van Ben Norton die je hieronder kan bekijken. Deze Nederlandstalige tekst verscheen eerst op DeWereldMorgen. ChinaSquare kreeg toestemming om hem over te nemen, waarvoor dank.
——————————————————
*De standpunten in opiniestukken zijn niet noodzakelijk identiek aan de redactionele lijn van ChinaSquare.be. De verantwoordelijkheid voor de inhoud ligt bij de auteur.
