Het nieuwe klimaatplan van de EU voorziet heffingen op de koolstofuitstoot van ingevoerde producten. Buiten de EU wordt dit beschouwd als vermomd protectionisme. Vooral China zou er het slachtoffer kunnen van worden.
De zware nijverheid in de EU krijgt vandaag nog gratis uitstootrechten voor koolstof. Tegen 2034 wil de EU dat systeem geleidelijk afschaffen en zullen de bedrijven rechten moeten kopen op de markt. Om de concurrentiepositie van de eigen bedrijven te beschermen komt er een systeem van heffingen op ingevoerde producten van bedrijven die minder voor de koolstofuitstoot moeten betalen. De invoerder zou het verschil moeten betalen tussen de kost van de uitstootrechten van de buitenlandse producent en diezelfde kost voor een Europese producent. Over het algemeen wordt dit Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) buiten de EU gezien als een vorm van protectionisme.
Uit een summier onderzoek van Natixis blijkt dat op basis van de huidige situatie China meest van alle Aziatische landen zou getroffen worden door het CBAM. De studie van Natixis gaat niet over de gevolgen oor de VS.
CBAM is van toepassing op ijzer en staal, cement, aluminium, kunstmest en elektriciteit.
China is voor al die sectoren het meest kwetsbaar. Van de wereldhandel in cement neemt het 17% voor zijn rekening, voor ijzer en staal 15%, voor kunstmest 17%, voor aluminium 11% en voor elektriciteit 2%. Voor alle geviseerde sectoren is China dus nummer één in de wereldhandel. De Natixis studie zegt echter niet welk deel daarvan naar de EU gaat.
Buiten China is India kwetsbaar voor cement (4%), aluminium (4%) en ijzer en staal (3%). Japan en Zuid-Korea hebben elk 5% van de wereldhandel in ijzer en staal. Andere Aziatische landen lopen minder risico.
Een tweede aspect is de kost van uitstootrechten in de producerende landen, vergeleken met die in de EU. Op de Europese markt werden de uitstootrechten dit jaar verkocht aan prijzen tussen 65 en 100 dollar per ton. Uiteraard enkel aan bedrijven die onvoldoende gratis rechten kregen.
In Azië hebben zowel China als Zuid-Korea een markt voor uitstootrechten opgestart. In China is die nog beperkt tot de elektriciteitssector, op een laag niveau van 8-10 dollar per ton. Voor de andere sectoren zijn er nog geen heffingen.
De markt voor uitstootrechten in Zuid-Korea is breder en betreft al twee derden van alle uitstoot. De industrie en de bouwsector vallen er volledig onder. Maar ook daar ligt de prijs – momenteel 12 dollar per ton- aanzienlijk lager dan in de EU.
Japan heeft nog geen koolstofmarkt, maar enkel een systeem van een erg lage koolstoftaks aan 2 dollar per ton. India belast de uitstoot nog niet.
Op basis van de huidige toestand lijken de grote Aziatische landen kwetsbaar voor CBAM. China zou veruit meest getroffen worden. Maar CBAM moet nog concreet uitgewerkt worden. En China heeft erg ambitieuze klimaatplannen waarin de uitbreiding van de markt voor uitstootrechten een rol speelt.
Bron: Natixis
