Moet de EU bang zijn dat China de Europese en andere markten overspoelt met producten die het in de VS niet meer kwijt kan? De Chinese krant Huanqiu Shibao (Global Times) zegt dat Europa zich weinig zorgen moet maken, op basis van cijfers die grotendeels afkomstig zijn van de Europese denktank Bruegel.
‘Uiteindelijk voordelig’
Een editoriaal onder pseudoniem in de Huanqiu Shibao van 24 april stelt dat de Europese Unie zich geen zorgen moet maken dat Chinese goederen die niet meer binnen geraken in de VS in Europa zullen gedumpt worden. Het citeert de overigens China-critische Europese denktank Bruegel dat ‘het risico alles bijeen beperkt lijkt, en dat de deflatoire (prijsverlagende) effecten van afleiding van Chinese handel met de VS naar de EU uiteindelijk voordelig kunnen uitdraaien’
Uit een recente analyse van Bruegel blijkt ook dat door China uitgevoerde producten zelden op derde markten concurreren met door de EU uitgevoerde. De aard van de uitvoer van beide landen is daarvoor te verschillend.
De hoge tarieven die Trump al tijdens zijn eerste ambtstermijn instelde op Chinese producten hebben volgens Huanqiu Shibao niet geleid tot een significante toename van Chinese uitvoer naar de EU als percentage van de totale Chinese uitvoer. En van de producten waarvan de invoer in de EU het meest zou kunnen toenemen is de eigen Europese productie meestal heel beperkt.
Huanqiu Shibao wijst op de belangrijke inspanningen om de Chinese binnenlandse consumptie op te drijven en gaat ervan uit dat dit zal volstaan om de daling in de uitvoer naar de VS op te vangen. Verder heft China nu tegentarieven op Amerikaanse producten, wat in sommige sectoren opportuniteiten voor Europese uitvoer naar China opent: een voorbeeld is het stilvallen van de levering van Amerikaanse Boeingvliegtuigen aan Chinese luchtvaartmaatschappijen.
Een kaduke theorie
Eén van de verspreiders van de theorie dat Europa door Chinese producten kan overspoeld worden is commissievoorzitster Ursula von der Leyen. Ze stelde zelfs een speciale task force voor om Chinese invoer te surveilleren. Ook Friedrich Merz, de vermoedelijke volgende Duitse bondskanselier, riep de Europese Commissie op onmiddellijk actie te ondernemen tegen Chinese invoer die Duitsland schade zou toebrengen.
Huanqiu Shibao verwerpt deze stelling. Invoer van Chinese producten in de EU vindt plaats omdat er vraag naar is, niet omdat China ze niet meer in de VS kwijt kan.
Volgens het Bruegel rapport ging in 2023 slechts 13,5% van de Chinese uitvoer naar de VS; dat is gevoelig minder dan enkele jaren voordien doordat er ook vóór het huidige tarievenopbod al relatief hoge invoerrechten op Chinese producten in de VS waren.
Van de 94 productcategorieën die Bruegel onderzocht waren er slechts 21 waarvan de uitvoer door de EU en door China voor meer dan 10% concurreerde. Dat is logisch gezien de erg verschillende comparatieve voordelen van beiden. Het ging meestal over producten met een relatief geringe omzet. De drie belangrijkste ( regenschermen, vlechtwerk en speelgoed) vertegenwoordigen samen minder dan 0,05% van de Europese uitvoer.
De productcategorie waarvan de invoer de EU meest zorgen kan baren is ‘elektrische machines en onderdelen’. Daarvan voerde China in 2023 voor 125 miljard dollar uit naar de VS. Smartphones telden voor 31% en lithium batterijen voor 10% van de categorie. De EU produceert echter nauwelijks smartphones. Ze heeft wel de ambitie een belangrijke speler te worden in batterijen. Voor een aantal producten zoals batterijen zal de concurrentie voor Europese producenten dus toenemen maar Bruegel zegt dat ‘het risico alles bijeen beperkt lijkt, en dat de deflatoire (prijsverlagende) effecten van afleiding van Chinese handel met de VS naar de EU uiteindelijk voordelig kunnen uitdraaien’
Uit eigen analyse van Huanqiu Shibao blijkt dat sinds de VS onder Trump I begon hoge tarieven op te leggen aan Chinese producten er geen significante verschuiving gebeurd is van Chinese uitvoerproducten naar de EU. Tussen 2018 en 2024 daalde het aandeel van de VS in de Chinese uitvoer met 4,6%, terwijl het Europese aandeel slechts met 0,4% steeg.
China is sinds 2018 de tweede grootste consumentenmarkt in de wereld. Mede als reactie op de handelsoorlog van de VS heeft de Chinese regering dit jaar het verhogen van de binnenlandse consumptie als een prioritaire taak gesteld. Er zijn belangrijke maatregelen genomen. Zo worden er voor 300 miljard yuan staatsbons met ultralange looptijd uitgegeven; die fondsen moeten dienen voor subsidies om consumenten verouderde toestellen sneller te doen vervangen. Wat China niet meer in de VS kwijt kan voor het grootste deel door de binnenlandse markt opgenomen worden; dumping in het buitenland is niet nodig.
Voordelen van samenwerking met China
China begrijpt overigens de Europese bezorgdheid en wil samen oplossingen zoeken voor reële problemen. Getuige daarvan is de bereidwilligheid om te onderhandelen over een prijsmechanisme de de invoer van Chinese elektrische voertuigen regelt.
Europa van zijn kant moet de situatie objectief bekijken, en mag niet vergeten dat Chinese producten kunnen bijdragen aan een snellere groene transitie.
Een ander aspect dat niet onbelangrijk is voor Europa zijn de mogelijkheden die de groeiende Chinese binnenlandse markt biedt voor Europese uitvoer. Daarbij komt dat nieuwe sectoren van de diensteneconomie open gesteld worden voor buitenlandse bedrijven, vooral dan in gezondheidszorg, culturele en andere hoogwaardige diensten . Europese bedrijven kunnen die kansen grijpen.
Door de handelsoorlog op te drijven verkwanselt de VS zijn uitvoermogelijkheden naar China. De EU kan in dat gat springen. Canada vervangt al deels de Amerikaanse uitvoer van ruwe olie naar China. De Australische producenten van rundvlees hebben hun aandeel in de Chinese invoer aanzienlijk verhoogd. Boeing en Nvidia zien hun nu uitvoer naar China snel dalen; de kansen voor Europa zijn evident.
Bron: Huanqiu Shibao via Pekingnology
