Tian An Men 1989

Deze nacht was het 24 jaar geleden dat in Beijing de Tian An Men incidenten plaatsvonden. Die worden traditioneel in de Westerse media herdacht. Even traditioneel zwijgen de Chinese media ze dood. Waarom?
naamloosBij het opdoeken van voornamelijk studentenprotesten die al anderhalve maand op het Tian An Men plein bezig waren, vielen aan barricaden op de toegangswegen naar het centrum van Beijing officieel bijna 300 doden, waaronder een dertigtal soldaten. Jarenlang gedetailleerd speurwerk door dissidenten identificeerde 188  slachtoffers. In de voorbije 24 jaar waren er wereldwijd talloze gevallen van zwaardere repressie waar allang niet meer over gesproken wordt. Wie weet nog dat in dezelfde periode bij de Amerikaanse invasie van Panama naar schatting duizenden ongewapende burgers omkwamen? Waarom wordt Tian An Men dan nog herdacht?
1989 was het jaar van de grote crisis van het socialisme in Oost-Europa. De regimes vielen er één na één. Toen in april in Beijing studentenprotesten voor democratie uitbraken wist Deng Xiaoping meteen hoe laat het was: een contrarevolutionaire beweging. Hij vergiste zich niet. De harde kern van de studenten –zowat 20.000-, hun leiders en intellectuele mentors zoals professor Fang LiZhi wilden wel degelijk het einde van het socialisme in China, met als symbool voor hun doelstelling het op de VS geïnspireerde Vrijheidsbeeld dat ze op het Tian An Men plein oprichtten. Of ze echt kans maakten om de ontevreden arbeiders die in de loop van mei op straat kwamen in hun project mee te krijgen zal wel altijd een open vraag blijven. Maar voor de protagonisten, de leiding van de Communistische Partij van China en de leiders van het protest, was de inzet zonneklaar. In die nacht van 4-5 juni 1989 werd beslist dat China niet de weg zou opgaan van het invoeren van een Westers model zoals in Oost-Europa gebeurde. Zonder die nacht zou China vandaag niet zijn wat het is, en zou de wereld er met een ander China ook anders en waarschijnlijk meer gedomineerd door het Westen uitzien. Dat, meer dan het aantal slachtoffers,  verklaart waarom onze leiders, onze media zich jaarlijks deze historische gebeurtenissen  blijven herinneren.

Gedode soldaat

Gedode soldaat


Gedode betogers

Gedode betogers


 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Maar waarom zwijgt de CPC de gebeurtenissen dood? Tian An Men was voor haar een overwinning zonder enige glorie. In de chaos bleek hoe de hervormingen van Deng Xiaoping de Partij hopeloos verdeeld hadden. Je moet het maar meemaken dat je eigen partijleider  Zhao Zhiyang de kant van de opstandelingen kiest! In de interne strijd die volgde duurde het tot het voorjaar van 1992 vooraleer de Partij erin slaagde opnieuw conclusies te trekken over de verdere strategie van de hervormingen. Sinds die tijd zijn het ordentelijk organiseren van interne discussie en het smeden van een minimum aan eenheid over de te volgen weg belangrijke prioriteiten voor de CPC geworden. Tian An Men was ook de enige keer dat de CPC het Volksleger inzette tegen de bevolking. Een zwaktebod toen de klassieke politieke overtuiging niet hielp. Een actie die haaks staat op de socialistische principes en waar men liefst niet meer aan herinnerd wordt. Sindsdien is de Gewapende Volkspolitie opgericht, die speciaal opgeleid is om protesten binnen de perken te houden. En het verhogen van het politieke draagvlak voor de hervormingen werd een prioriteit van de CPC, die vanaf de jaren 2000  zelf de noodzaak van meer democratische inspraak naar voor begon te schuiven. Natuurlijk kan er geen sprake van zijn toe te geven dat destijds buitensporig geweld gebruikt is; de overwinnaar schrijft zoals altijd de geschiedenis. Voor de CPC is de slag gewonnen, de analyse gemaakt en men is overgegaan tot de orde van de dag.  Anno 2013 zijn er genoeg andere katten te geselen; waarom nog oude wonden openrijten?
Deze 24ste verjaardag is toch ook speciaal in enkele opzichten. Dit voorjaar is een nieuwe ploeg aan de leiding van het land gekomen. Het is een  ploeg die niet over Tian An Men geoordeeld heeft, maar die het zelf (mee)gemaakt heeft. Premier Li Keqiang was in de jaren 80 actief betrokken bij de discussies onder de studenten en als jong ambtenaar ook bij de onderhandelingen om te proberen de protestbeweging te doen ophouden. President Xi bevond zich destijds in de provincie, maar zijn vader was in Beijing en zou één van diegenen geweest zijn die zich tegen Deng’s standpunt verzette. Van liefst zes van de 25 huidige politbureauleden vindt men actieve sporen terug in de toenmalige studentenbeweging. Deze huidige leiders hebben de gebeurtenissen vanop de eerste rij meegemaakt en hebben een aantal dissidenten persoonlijk gekend. Of dit hun huidige politieke praktijk vandaag beïnvloedt is onduidelijk. Of het zal bijdragen tot een meer open benadering van de Tian An Men gebeurtenissen eveneens.
Een ander nieuw element vinden we in Hongkong. Daar wordt jaarlijks een herdenkingswake gehouden. Het thema dit jaar zou zijn“Van het land houden, van het volk houden: de geest van Hongkong” maar dat moest op het laatste nippertje ingetrokken worden. Er kwam groot protest en zelfs een oproep om de wake te boycotten van minstens twee nationalistische groepen die vinden dat Hongkong niet bij China hoort en niet wilden oproepen om “van China te houden”.
Om te besluiten nog een toevallige gebeurtenis: De toenmalige burgemeester van Beijing en lid van het politbureau, Chen Xitong, die het rapport met de officiële analyse van de gebeurtenissen schreef en die later wegens corruptie een levenslange gevangenis kreeg, is gisteren overleden.

Print Friendly, PDF & Email

31 comments for “Tian An Men 1989

  1. Dit artikel SMEEKT om een reactie:
    *”voornamelijk studentenprotesten”: het was inderdaad ook een arbeidersprotest “Of ze echt kans maakten om de ontevreden arbeiders die in de loop van mei op straat kwamen in hun project mee te krijgen zal wel altijd een open vraag blijven. ”
    *” vielen aan barricaden op de toegangswegen naar het centrum van Beijing officieel bijna 300 doden” waarom die rare toevoeging van dissidenten die maar 188 slachtoffers kunnen identificeren? Er gaan heel andere getallen rond die ver boven de 300 officiele berekeningen gaan.
    *”Amerikaanse invasie van Panama”: weinig goed te praten over deze invasie, maar dit is het vergelijken van appels met peren. Ik wil de vergelijking horen waar USA tanks Washington binnenreden en 300 mensen neerknalden.
    *”De regimes vielen er één na één” de communistische regimes dus, en de mensen waren blij dat ze er van af waren. dat was wat men in China ook hoopte.

  2. appels-peren: volgens de wikipedia vielen in de Los Angeles rellen in 1992 tussen 50 en 60 slachtoffers, met meer dan 2000 gewonden.

  3. “Ik wil de vergelijking horen waar USA tanks Washington binnenreden en 300 mensen neerknalden.”
    Is er niet, maar hoe wil je de Volksrepubliek, opgericht in 1949, vergelijken met de U.S.A die de geboorte/groei pijn al lang achter zich heeft gelaten? Ze hebben daar sinds kort een gekleurd president, wat 10 jaar geleden door bijna alle Amerikanen onmogelijk werd beschouwd.
    Voorstel:
    http://en.wikipedia.org/wiki/1968_Washington,_D.C._riots
    Of iets grondiger:
    Coakley, Robert W. The Role of Federal Military Forces in Domestic Disorders, 1789–1878.
    http://www.history.army.mil/html/books/030/30-13-1/CMH_Pub_30-13-1.pdf
    Laurie, Clayton M., and Ronald H. Cole. The Role of Federal Military Forces in Domestic Disorders, 1877–1945.
    http://www.history.army.mil/html/books/070/70-32-1/CMH_Pub_70-32-1.pdf
    Scheips, Paul J. The Role of Federal Military Forces in Domestic Disorders, 1945–1992.
    http://www.history.army.mil/html/books/030/30-20/CMH_Pub_30-20.pdf

  4. Dat het geweld van de VS meestal gericht is tegen burgers van een ander land maakt het niet minder slecht en gedenkwaardig dan het geweld van China 1989 tegen eigen burgers. Frank Willems wijst met Panama 1989 op de selectiviteit van berichtgeving en van opinievorming. In de hele wereld geldt de regel dat wie economische en politieke macht heeft, kan bepalen wat er prominent in het nieuws komt en wat er wordt weggemoffeld of verzwegen. Frank geeft aan waarom westerse media en publicisten uitgerekend 4 juni 1989 selecteren voor een jaarlijkse herdenking: in China is besloten het socialistische maatschappij- project niet op te doeken, wat in vele andere landen wel is gebeurd. De elite in het Westen wil nog steeds dat die beslissing wordt teruggedraaid.
    Het is eerder Huub Gulickx die appels en peren vergelijkt als hij stelt dat er in de VS geen ‘tanks Washington binnenreden en 300 mensen neerknalden’ (sic). Een rijk en machtig land als de VS zal niet zo gauw te maken krijgen met massale protesten van misdeelden die door ambitieuze politieke nieuwkomers gebruikt worden om het systeem zelf uit te dagen. Als dat soort protesten toch ontstaat heeft zo’n ontwikkeld land subtielere middelen om de lont eruit te halen, maar vergis je niet: in uiterste nood gebruiken ze in Washington ook grof geschut. In derdewereldlanden is de kans op staatsgrepen of revoluties groter en zetten regimes tanks in. China was in 1989 in zijn totaliteit een derdewereldland dat nog maar pas zijn eerste onhandige stappen zette op het pad van een spectaculaire economische ontwikkeling (die, laten we dat niet vergeten, is begonnen en geleid door de CPC). Hoe meer regio’s en lagen van de bevolking in China zich ontworstelen aan de onderontwikkeling, hoe meer mogelijkheden er voor de burgers zijn om de overheid tot luisteren te dwingen en te controleren. Zonder ongelukken (waar de CPC nog steeds erg beducht voor is) behoort 4 juni 1989 wel degelijk tot de geschiedenis. Twee belangrijke lessen heeft de partij uit de kwestie getrokken. Doortastende economische hervormingen moeten de voorrang krijgen en zorgen voor een groei die de basis kan vormen voor voorzichtige politieke hervormingen. De voortzetting van de economische hervormingen is echter van levensbelang voor het socialisme. Dat was de boodschap die verpakt zat in de rondreis in het zuiden van China die Deng Xiaoping drie jaar later maakte.

  5. Graag nog enkele antwoorden aan Huub
    1. Het klopt dat de studentenonrust uitdeinde naar de arbeiders. Maar die arbeiders waren einde mei terug aan het werk, toen bleven er bijna uitsluitend studenten over. Vandaar mijn uitdrukking ‘voornamelijk studentenprotesten’.
    2.Ik vermeld dat dissidente groepen na lang onderzoek 188 slachtoffers konden identificeren omdat dit inderdaad een sterke aanwijzing is dat de tot vandaag voortdurende mediabeweringen dat er veel meer dan 300 slachtoffers vielen op niets gestoeld zijn.

  6. Aan hahaha, Jan en Kwai kan ik alleen maar antwoorden: wat moeten wij toch blij zijn met vrije informatie. Wij kunnen gewoon lekker wikipedia op, we kunnen googlen en we hebben een geschreven pers.
    Aan Dirk wil ik vragen hoe het komt dat “Een rijk en machtig land als de VS zal niet zo gauw te maken krijgen met massale protesten van misdeelden die door ambitieuze politieke nieuwkomers gebruikt worden om het systeem zelf uit te dagen.” Zijn er te weinig misdeelden? Zijn er te weinig ambitieuze politici? En dan die eindconclusie van Dirk: “De voortzetting van de economische hervormingen is echter van levensbelang voor het socialisme. ” Hierin klinkt voor mij door dat de hervormingen niet komen in het belang van het volk, maar in het belang van de socialistische partij

  7. Aan Frank:
    ad 1) akkoord, maar ik beschouw het arbeidersverzet nog steeds als een drijvende kracht achter de studentenprotesten
    2) als je de video’s ziet, lijkt het onvoorstelbaar dat maar 300 mensen zijn omgekomen.
    3)”Voor de CPC is de slag gewonnen, de analyse gemaakt en men is overgegaan tot de orde van de dag. Anno 2013 zijn er genoeg andere katten te geselen; waarom nog oude wonden openrijten?” Als je op deze manier naar (ten minste) 300 slachtoffers kijkt, burger slachtoffers , burgers die vreedzaam protesteren, hoe kan een natie dan met zich zelf in het reine komen? De CCCP MOET dit uitdragen en met de mensen bediscussieren. Want, misschien nog eerder dan hervormingen is een open en eerlijk debat over de beslissingen die in het verleden zijn genomen, noodzakelijk. Dit kan niet in China, laten wij het hier doen.

  8. Dat er in Guangdong al jaren een privé museum bestaat die uitsluitend de gruwelijkheden van de Culturele Revolutie als thema heeft is nog niet goed tot mensen door gedrongen die
    “wat moeten wij toch blij zijn met vrije informatie. Wij kunnen gewoon lekker wikipedia op, we kunnen googlen en we hebben een geschreven pers.”
    Dat de afgelopen maanden verschillende tentoonstellingen in China foto’s van slachtoffers van Tiananmen 1989 te zien waren is ook voor consumenten van de vrije pers ontgaan.
    Ik weet niet of de regering in België al excuses heeft aangeboden voor aan wat ze in Congo en de rest van de wereld hebben uitgericht. Ook niet of daar in de pers jaarlijks wordt herdacht.
    Het is gek maar in China herdenken ze jaarlijks de verkrachting van Nanjing maar in de rest van de wereld (inclusief Japan) niet.
    Volkeren maken selectieve keuzes over wat ze herdenken. Ik herdenk Tiananmen elk jaar. Daar heb ik geen vrije pers en valse verontwaardigingen voor nodig.

  9. Ik verbaasd me niet meer over mensen die denken dat Chinezen in China niet over informatie beschikken die de regering onwillig zijn.
    Ze vergeten dat jonge Chinezen ouders en groot ouders hebben en de ouderen de gruwelijkheden zelf hebben meegemaakt.
    Ze vergeten dat de meeste Chinezen in China contact hebben met Chinezen die in het Vrije Westen wonen en bijna jaarlijks op vakantie naar China gaan.
    Ze vergeten dat censuur in China streek en tijd gebonden. Wat op dit ogenblik in een bepaalde streek onder censuur valt is ergens anders gewoon nieuws. Wat vandaag niet door de censuur komt kan gisteren of morgen wel door de censuur komen.
    Ik erger me niet meer aan mensen die denken dat ze weten dat Chinezen niet over informatie beschikken die mensen in Het Vrije Westen beschikken. Ik erger me niet meer over mensen die niet (willen) beseffen dat De Vrije Pers, net als de Staats Persen in China, mensen in hokjesgeest doen denken.

  10. Voor de vrije geesten uit China en Het Vrije Westen is het net zo makkelijk/moeilijk om informatie te vergaren.
    Zonder eigen inspanningen worden mensen zowel in China als in Het Westen gehersenspoeld. Het is opmerkelijk hoe de meeste mensen in Het Vrije Westen en in China een standaard antwoorden hebben op standaard vragen.
    6/4 en Xizang (in De Vrije Pers consequent Tiananmen Massacre en Tibet genoemd) roepen in China en Het Westen tegenovergestelde reacties op. Beide groepen zeggen dat de tegenpartij gehersenspoeld zijn door hun regering/pers. Het trieste is dat beide groepen gelijk hebben.

  11. Hallo Kwai
    Volgend jaar ben ik een aantal maanden in zuid-China. Kun je me het adres van dat museum in Guangdong doorsturen?
    De tentoonstellingen in China van slachtoffers van het Tiananmen slachtveld zijn me volkomen ontgaan.Stuur me de links aub.
    je kunt over Congo lezen: :De geest van Koning Leopold” van Hochschild of “Congo” van David van Reybroeck.
    Over Tiananmen kan ik je dit soort gedegen info niet aangeven maar: “De vette jaren” en “Beijing Coma” geven een aardig idee.
    In Nanjing werden 300.000 chinesen vermoord. Waard om te gedenken. In ons eigen Europa 6 miljoen joden. Die worden ook niet elk jaar herdacht in China.

  12. Ik las een paar maanden geleden over de museum en tentoonstellingen op de Hong Kongse Mingpaonews.com (in de meest streken in China geblokkeerd) De oprichter van de museum klaagde dat een paar voorwerpen door onbekenden zijn gestolen en dat de politie niet inzette om het terug te vinden. Om de artikel en de adres te vinden zou je lid kunnen worden van Mingpaonews.com en het artikel moeten kunnen vinden met de trefwoorden: 博物館 en 文革. Met de trefwoorden 六四 moet je de tentoongestelde foto’s kunnen vinden.
    In China is de 6 miljoen joodse slachtoffers algemeen bekend en wordt in kranten en sociaal media regelmatig geciteerd. Vaak wordt de herdenkingen in Het Westen in de Chinese staatspersen in het kort vermeld. Ik kan niet bepaald zeggen dat de Chinese slachtoffers van de tweede wereld oorlog in De Vrije Pers de zelfde exposure geniet als de slachtoffers van de joden in de Chinese Staats Persen. In de Nederlandse pers lees ik zelden dat in China de Nanjing slachtoffers worden herdacht

  13. Mensen in China met middelbare/universitaire opleidingen weten meestal iets over Bismarck, Hilter, Carter, Darwin, trias politica, parlement, verkiezingen….
    Mensen in Het Westen met middelbare/universitaire opleidingen hebben nog nooit gehoord over Cixi, Yuan Shikai, Sun Zhongshan, Chen Suibian, Neo Confusianisme…
    Bush maakte ooit een opmerking dat Chinezen weinig van de U.S.A weten/snappen. Chinese Netizen reageren met dat Amerikanen nog minder over China weten/snappen. Ik ben geneigd de Chinezen gelijk te geven.

  14. “Het is een ploeg die niet over Tian An Men geoordeeld heeft, maar die het zelf (mee)gemaakt heeft.”
    Bewijzen? Vertel me. Ik denk dat ze allemaal ver verwijderd waren van Beijing. Ze waren protege’s en klein/kinderen van de oude garde.
    Deze lui beheersen china, niet het volk.
    “aantal dissidenten persoonlijk gekend” deze persoonlijke connecties hebben niet bijgedragen tot het af en toe gruwelijke lot van de betrokkenenen.

  15. hallo Kwai
    ik kan je nog gruwelijker misunderstandings vertellen over chinezen die in europa komen

  16. “je kunt over Congo lezen: :De geest van Koning Leopold” van Hochschild of “Congo” van David van Reybroeck.”
    Ik heb over het eerste boek gehoord maar niet gelezen. Ik weet nog steeds niet of in België de slachtoffers van Congo elk jaar wordt herdacht of niet. Heeft de Belgische regering al officiële verontwaardiging aan de Congo aangeboden?
    Ik weet alleen dat de Japanse regering tot op de dag van vandaag geen officiële spijtbetuiging aan China wil betuigen (wel aan Zuid Korea!). Maar slechts de daden in China “betreuren”. In Japanse geschiedenis school boeken “aanval” vervangen door “opmars”. Nanjing niet wordt herdacht en in de algemene media wordt getwijfeld over het aantal slachtoffers in Nanjing.
    Keuzes wat nieuws is is zowel in landen met een Vrije Pers net zo twijfelachtig als bij de Staats Persen in China.

  17. maar ik vroeg eigenlijk naar het adres van dat museum in guangdong

  18. Ik heb geen fotografisch geheugen. Als je het echt wilt weten dan zou je toch zelf meer moeite moeten doen. In het artikel staat de plaats op “cun” (dorps) niveau vermeld.
    Ik heb hier geen geld voor over om me te abonneren op Mingpaonews.com! Dat is wat ik onder ander bedoel met “Voor de vrije geesten uit China en Het Vrije Westen is het net zo makkelijk/moeilijk om informatie te vergaren”.
    Vrije Pers is niet hetzelfde als Gratis. Maar dat weet je denk ik zelf ook wel.

  19. Ik ben zo beroerd nog niet. Vanuit Nederland via zowel Google als Baidu (!)heb ik bijvoorbeeld een site van Sina.com gevonden. (Gewoon een website uit China). Probeer als je in China bent of je via Baidu.com met de woorden 文革 博物馆 广东 links kan vinden. Ik ben benieuwd!
    http://news.sina.com.cn/c/2005-05-08/17456581984.shtml
    在广东汕头市澄海区城外的塔山景区. Het zit dus in Provincie Guangdong, Shantau, Denghai district.
    Hoop dat je snel tijd hebt om het te bezoeken. (In China kan het zo maar gebeuren dat de spullen uit de museum gestolen worden of dat de oprichter door ambtenaren/extreem linkse groeperingen gedrongen worden de museum te sluiten. Anders dan in Het Westen is er in China onder de bevolking nog steeds geen algemeen consensus over de Culturele Revolutie. De debat hierover kan vaak zeer onbeschaafd verlopen)
    Censuur in China onderdrukt met regelmaat zowel extreem linkse als extreem rechtse uitspraken over de Culturele Revolutie.

  20. O ja. In China heb je ook plaatsen waar men in semi tentoonstellingen de hongersnood uit eind jaren vijftig herdenken. Ze krijgen geen steun van de (plaatselijke) regering. In de Chinese Pers worden ze zelden vermeld. Maar ze worden wel gedogen. Probeer ze maar te vinden.
    In Nederland ken ik eigenlijk geen Museum speciaal gewijd aan de NSB. Wat opzicht heel merkwaardig is voor een land die zelfs een papier knipkunst museum herbergt (Schoonhoven). Elk land/volk heeft, terecht of niet, zaken waar men niet graag aan herinnerd wil worden.
    Ik ben ervan overtuigd dat de officiële oordeel van de Chinese regering over 6/4 en de deelnemers ervan uiteindelijk herroepen zou worden. Er waren bijna geen contra revolutionairen onder het protesterende volk. Dat weten ze maar al te goed. Het wachten is dat de regering de omstandigheden veilig genoeg vinden om de oordeel te herroepen.

  21. Persoonlijk vind ik de beslissing om met dodelijk geweld de demonstraties te beëindigen de slechtste beslissing die de regering destijds kon nemen. Maar de (studenten) leiders waren niet de onschuldige slachtoffers zoals de Vrije Pers hen afschilderen.
    Cai Ling (student leidster) na haar vlucht uit China in een interview: “We wilden dat er bloed vloeide….”
    Gedurende de lange periodes van demonstreren werd elke compromis door de studenten leiders afgewezen en er werd steeds meer en steeds nieuwe eisen gesteld.
    Valse beweringen afleggen na de crack down. Waardoor luie Vrije Pers consumenten het idee hebben dat de CCP en de soldaten op bloed uit waren.(Zo werd er beweerd dat de plein door in de wilde weg schietende soldaten werd schoongeveegd en dat de lijken op de plein werd verbrand)
    Niet voor niets circuleren zelfs op Taiwan kritieken op de studenten leiders dat ze hun persoonlijke ambities over de lijken van studenten lopen.

  22. “Persoonlijk vind ik de beslissing om met dodelijk geweld de demonstraties te beëindigen de slechtste beslissing die de regering destijds kon nemen”: kijk, nou zijn we het toch eens.

  23. Het per capita inkomen in de VS bedroeg in 1990 gemiddeld $19.354
    en in 2012 was dat $42.693. De VS telde toen ongeveer 249 miljoen en nu 316 miljoen burgers.
    In 1990 was het per capita inkomen in China $350. Tegen 2012 was dat toegenomen tot $ 7.945. China telde toen ongeveer 1.135 miljoen en nu 1.354 miljoen burgers(bronnen: U.S. Dept. of Commerce, IMF en UNDP).
    Ik durf te beweren dat er een zeker verband is tussen die gegevens en de motivatie van de burgers in beide landen om het maatschappijsysteem op losse schroeven te zetten, toen en inmiddels. Ik meen ook dat de vooruitgang die uit de cijfers blijkt de doelstelling en in grote mate het werk van de CPC is geweest.
    Verder: ambitieuze politici met enige realiteitszin die een sociale revolutie prediken heb je in de VS inderdaad niet. De politieke macht is daar stevig in handen van de elite. Zelfs hele voorzichtige sociale hervormingen, die binnen het systeem blijven worden er nauwelijks getolereerd. Obama, die het kapitalisme in de VS misschien een menselijk gezicht wilde geven, heeft dat ondervonden. Belangrijke verklaringen voor de politieke apathie onder de bevolking zijn ook: politie-repressie, de ervaring van armen en minderheidsgroepen dat ze hun mening wel mogen uiten maar nauwelijks macht hebben en niet te vergeten de dagelijkse mediamanipulatie. Vooruit maar, ook van mij een leestip: Democracy for the few van M. Parenti, in het Nederlands vertaald als Democratie voor de elite, uitgegeven bij EPO.

  24. hallo Dirk,
    Wat als…? vragen zijn (uiteraard) zeer speculatief. Dus als u schrijft: “Zonder die nacht zou China vandaag niet zijn wat het is, en zou de wereld er met een ander China ook anders en waarschijnlijk meer gedomineerd door het Westen uitzien. “, dan vraag ik me meteen af: “Hoe zo?”‘ “Waarom dat?”
    Zonder dit geweld was China nu misschien het grootste democratische land ter wereld geweest. Het land wat het vuur van de democratie had overgenomen van de USA.
    Dat lijkt mij een beter perspectief.
    Helaas is dat toekomstbeeld door de inzet van tanks tegen burgers, en de daarop volgende cover up in china niet mogelijk gebleken.

  25. Oh ja, nog wat literatuur natuurlijk: “Beijing Coma” van Ma Jian is, alhoewel te uitvoerig, maar wel goed. Of anders: “de vette jaren” van Chan Koonchung. Leest meer als “Heerlijke nieuwe wereld” van Huxley maar dan met Chinese karakteristieken 🙂

  26. Tian An Men 1989: een pijnlijke voorval maar noodzakelijk. China had anders niet gestaan zoals het is nu. Tot de Chinese overheid: doe zo voort. Tot Het Westen: bemoei met je eigen zaken dan was die nacht van 1989 niet gebeurd.

Een reactie achterlaten

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *