In het artikel ‘Golden Lines: The UAE, Sudan’s Blood Gold, and China’s Quiet Facilitation’ op het onafhankelijke medium UKColumn stelt dr. Marwa Osman van de Libanese Maaref universiteit dat China (indirect) betrokken is bij de Soedanese burgeroorlog als afnemer van goud, investeerder en wapenleverancier. Enig onderzoek leert dat dit niet op feiten berust. Toch verspreiden zelfs onafhankelijke media dergelijke vooroordelen tegen China. Amnesty International en de Amerikaanse inlichtingendiensten dragen hun steentje bij.
Het artikel legt uit dat Soedan een belangrijke producent van goud is, dat onder zeer slechte arbeidsomstandigheden wordt gewonnen. Zowel de regering als de opstandige RSF-beweging smokkelen goud naar Dubai (VAE), waar het door de lakse regelgeving gelegaliseerd kan worden en op de wereldmarkt verkocht. Dubai is een belangrijk handelscentrum voor goud, waardoor de strijdende partijen Europese en Amerikaanse sancties kunnen omzeilen. Met het geld van het goud kunnen ze dan opnieuw wapens kopen en doorgaan met vechten.
Is China grote koper van bloedgoud?
Het artikel legt een deel van de verantwoordelijkheid bij China en benadrukt dat in de titel en de inleiding. Met welke argumenten?
China koopt goud op de beurs van Dubai en financiert zo mee de oorlog. Maar wat zijn de feiten? Volgens ChatGPT waren er in 2023 niet minder dan twaalf landen die in Dubai meer goud kochten dan China. China kocht voor 800 miljoen dollar, terwijl Zwitserland de lijst aanvoerde met bijna vijf miljard. Waarom zou je China dan aanwijzen als schuldige?
Volgens het artikel onderhoudt China ook al lange tijd economische relaties met Soedan, met investeringen in infrastructuur, olievelden (nu in het afgescheiden Zuid-Soedan) en mijnbouw. Eén Chinees bedrijf, Wanbao, heeft sinds 2021 geïnvesteerd in een uitbreidingsproject van de Gabgaba goudmijn; Wanbao investeert een derde van de benodigde 250 miljoen dollar, de grootste Marokkaanse mijnfirma Managem twee derden. China heeft eveneens goede economische banden met de VAE waardoor het sommige betalingen in yuan kan uitvoeren. Sinds wanneer impliceert dit soort win-win economische samenwerking met landen medeverantwoordelijkheid voor een burgeroorlog?
China belangrijk wapenleverancier via VAE?
Waarop is het artikel verder gebaseerd? Het belangrijkste feitelijke bewijs is een rapport uit 2025 van Amnesty International, met digitale beelden van één kapot Chinees AH-155 mm kanon en fragmenten van één geleide Chinese bom GB-50, gebruikt door de rebellerende RSF-beweging. Amnesty International gaat ervan uit dat deze wapens met grote waarschijnlijkheid door de VAE aan de Soedanese rebellen geleverd zijn, aangezien de VAE in 2019 dit type Chinese kanonnen kochten. Amerikaanse inlichtingendiensten bevestigen dit.
In een rapport van 2024 had AI ook al vastgesteld dat er in Soedan Chinese, Russische, Turkse, Franse en door de VAE opnieuw uitgevoerde wapens circuleerden. Voor China ging het over ‘kleine wapens’, 82 mm PP87 mortiermunitie en drones voor zowel civiel als militair gebruik.
Heeft China deze wapens aan de VAE geleverd, terwijl ze wisten dat er een risico bestond op doorvoer naar Soedan? Of gaat het om enkele exemplaren die in Soedan beland zijn via de ondoorzichtige wegen van een onstabiele regio van West-Afrika tot het Midden-Oosten? China heeft het internationaal verdrag over de wapenhandel van 2013 geratificeerd dat levering van wapens aan conflictgebieden verbiedt. De VS hebben dat verdrag niet geratificeerd en Trump is er tijdens zijn eerste regeringsperiode formeel uitgetreden.
Gedurende de lange geschiedenis van conflicten en burgeroorlogen in Soedan heeft China consistent opgeroepen tot vrede.
De cijfers over Chinese wapenhandel
Wat leren ons de cijfers van de Chinese wapenuitvoer, verzameld door SIPRI?
China is wereldwijd slechts de vierde uitvoerder van wapens, met 5,9% van het totaal. De VS leveren 43%, Frankrijk 9,6% en Rusland 7,8% (cijfers 2020-2024). Als we kijken naar de bestemming van Chinese wapens, steekt Pakistan met 63% ver boven de 43 andere klanten uit. Servië en Thailand zijn nummers twee en drie. De VAE noch Soedan staan in de lijst van 15 wapenklanten die door SIPRI bij naam vermeld worden. Waarom bestempelt Amnesty International dan op basis van twee gedetecteerde exemplaren China als belangrijk onrechtstreekse wapenleverancier in Soedan via de VAE? Uit welke landen komen de overige wapens in Soedan?
Toch lezen we in het artikel: ‘De vraag (naar goud) en de middelen (voor de oorlog) worden geleverd door China, één van de grootste goudkopers ter wereld en een leverancier van wapens voor dubbel (civiel en militair) gebruik, waarbij men aan de ene kant wapens levert voor het conflict en er aan de andere kant fondsen voor genereert.
Westerse vooroordelen en selectieve verontwaardiging, actief verspreid door wie er belang bij heeft, besmetten helaas ook sommige onafhankelijke media.
Bronnen: UKColumn, Amnesty International, SIPRI
