De eerste gevolgen van de escalatie volgens Trumps conflictlogica worden zichtbaar. China waarschuwt de VS dat het op zijn stappen moet terugkeren.
Google en chipfabrikanten uit de VS gehoorzamen aan de regering Trump. De Amerikaanse bedrijven zullen hun betrekkingen met Huawei sterk beperken of stopzetten. Google zal alleen nog via het open net zakendoen met het Chinese bedrijf. Er komen geen overdrachten meer van hardware en software, geen technische diensten, behalve de publiek verkrijgbare. ‘Google geeft gehoor aan het bevel en beraadt zich op de gevolgen’, aldus een e-mail van Google China. Huawei zal hierdoor alleen nog beschikken over de meest eenvoudige versie van het besturingssysteem Android. Nieuwe kopers van Huaweiproducten zullen op hun smartphone de Google-apps en updates niet meer krijgen. Dus: geen Google Play Store, Gmail en YouTube meer. (Dat geldt niet voor wie al een Huawei heeft). Het effect op de Chinese markt zal minder groot zijn dan op de Europese. Voor belangrijke diensten van Google zijn er immers binnenlandse alternatieven van Chinese concurrenten zoals Tencent en Baidu. Europese bedrijven en consumenten zullen zich echter misschien afkeren van Huawei.
Intel & Co
De Chinese beurzen laten enige impact zien. De Tijd noteert dat de beurs van Hongkong 0,4 procent zakt en die van Shanghai 0,6 procent. Tokio en Seoel laten volgens de Belgische beurskrant daarentegen ‘beperkte winsten optekenen’. Ook landen en bedrijven die het supersnelle draadloze 5G-netwerk willen gaan installeren zijn het slachtoffer van de boycot tegen China die Trump nu oplegt. Intel, Qualcomm, Xilinx en Broadcom sturen geen chips en andere essentiële componenten meer naar Huawei. De Tijd heeft in de Nikkei Asian Review gelezen dat ook de Duitse chipproducent Infineon IFX-3,07% de leveringen aan het Chinese Huawei heeft stopgezet. De Belgische krant vermeldt het feit dat de netwerken van Proximus en Orange Belgium Huawei-technologie gebruiken. Telenet heeft dan weer apparatuur van ZTE. Dikke kans dat de haviken rond Trump hun pogingen niet zullen opgeven om ook dat Chinese bedrijf te kortwieken.
Amerikaanse troeven
De Verenigde Staten hebben in dit conflict wel degelijk enkele sterke troeven over. Zij hebben nog altijd een grote technologische voorsprong op bepaalde gebieden. De Belgische ondernemer Sven Agten wijst in een opiniestuk op een zwakke plek van de Chinese technologie. ‘In 2018 moesten de Chinezen nog voor meer dan 300 miljard dollar aan halfgeleiders importeren, een bedrag dat veel hoger ligt dan de Chinese import van olie’. Het zijn onder andere halfgeleiders die nu door Intel aan China worden geweigerd. De Verenigde Staten kunnen verder nog aanzienlijke politieke druk uitoefenen. Dat blijkt uit de aarzelende, halfslachtige reacties van belangrijke bondgenoten tegen de Amerikaanse dictaten. Het ene land gaat Huawei weren, het andere wacht af of zal zich verzetten.
Het mediawapen
Amerika beheerst, via de media, het verhaal wereldwijd. Journalisten zien zich verplicht om te blijven herhalen dat de Verenigde Staten ‘angstig’ zijn ‘dat de Chinese overheid de netwerken van Huawei gebruikt om te spioneren’. Ook blijft de bewering terugkomen dat China uit zou zijn op dominantie ondanks het feit dat China dat niet kan en ook niet wil nastreven.
Bepaalde journalisten zetten de beweringen en redeneringen van Trump zelfs nog een beetje verder. Tom Mitchell van de Financial Times draait de werkelijkheid om en beweert dat het uitgerekend China is dat het conflict wil. Daarbij zou er niet gekeken worden naar de gevolgen. Volgens het artikel ‘ Xi Jinping is preparing China for a long trade war’ (in tech2.org en Financial Times) maakt Xi Jinping zich op om desnoods ten koste van de Chinese bevolking ten strijde te trekken tegen de VS. Xi kan zich volgens het stuk permitteren de slachtoffers te negeren. De Chinese leider zou immers ‘beschikken over een greep op de staat en de samenleving waar Trump alleen maar van kan dromen’. Een vergelijking met Mao en de Koreaanse oorlog maakt de perverse redenering van de FT-journalist helemaal af.
Chinees verweer
Huawei heeft naar eigen zeggen een noodplan voor de situatie die nu escaleert. Het heeft intussen zijn eigen technologie ontwikkeld. Die zou al geïnstalleerd zijn in de producten die Huawei in China zelf verkoopt. Natuurlijk zullen de Amerikaanse bedrijven die nu moeten gehoorzamen aan hun regering schade lijden. Ze gaan klanten verliezen en moeten zich uiteraard verwachten aan tegenmaatregelen van de Chinese regering. Zowel de VS als China, en uiteindelijk heel wat andere landen zullen verliezen bij dit conflict. Tot nader order blijft het officiële Chinese standpunt dan ook dat de Verenigde Staten moeten inbinden en terugkeren naar de onderhandelingstafel.
Advies en waarschuwing vanuit Beijing
Wang Yi, minister van Buitenlandse Zaken en lid van het Chinese kabinet, heeft Mike Pompeo, de Amerikaanse minister van Buitenlandse zaken gebeld met voorstellen en een waarschuwing. ‘China blijft van mening dat de beide landen hun geschillen moeten regelen op basis van wederzijds respect. Ze moeten hun samenwerking weer oppakken en uitbreiden op basis van wederzijds belang. Dat belang vereist betrekkingen die verder vooruitgaan door coördinatie, samenwerking en stabiliteit.’ Bij onderhandelingen en samenwerking met de VS zal ‘China echter wel zijn rechtmatige belangen vrijwaren, uitgaan van de verlangens van zijn bevolking en van elementaire normen van de internationale betrekkingen’. Uiteraard zal Beijing realistische tegenmaatregelen willen bedenken om zich te verdedigen. De overheid zal nog meer belang hechten aan en middelen inzetten voor een onafhankelijke ontwikkeling van de Chinese technologie. De Global Times legt uit hoe deze zelfverdediging al is begonnen in een artikel over het werk aan eigen Chinese halfgeleiders.
Van handel en technologie naar geopolitiek
Wang Yi voegde aan zijn waarschuwende woorden ook een belangrijke context toe. Hij wees ook op de gevaarlijke wending van de Amerikaanse politiek inzake Taiwan, Iran en klaagde de ‘rechtspraak met de lange arm’ (juridische inmenging in andere landen) aan. Beijing ziet dat Washington niet alleen aanstuurt op conflicten over handel en technologie, maar ook over het politieke stelsel, de soevereine rechten van de landen en uiteindelijk de wereldpolitiek.
De Tijd, Xinhua, China Daily, VRT.be, Financial Times, Tech2org, Global Times
