Eandis en de Chinezen

In een opiniestuk onder de titel ‘Eandis is van jou en mij’ roepen Dirk Van de Poel (Voorzitter Transitienetwerk Middenveld) en enkele anderen waaronder Jonathan Holslag op om de verkoop van een minderheidsaandeel in EANDIS aan een Chinees staatsbedrijf af te blokken. Frank Willems antwoordt hen: de Chinezen kunnen een positieve rol spelen in de transitie.

Dit is een opiniestuk. Het vertegenwoordigt het standpunt van de auteur wat niet noodzakelijkerwijs het collectieve standpunt van de redactie is.
Het oorspronkelijke opiniestuk van Dirk Van de Poel vind je hier
Eandis heeft zelf ook een officieel persbericht uitgestuurd. Dat vind je hier.
Beste vrienden van de transitiebeweging,
Ik vind het sympathiek: Eandis is van jou en mij, en moet zo blijven. Alleen: moet het akkoord met China, in jullie tekst consequent aangeduid met de wat vieze term ‘deal’ , die bovendien ‘in alle stilte uitgewerkt is’ daarom afgeschoten worden?
Een Chinees staatsbedrijf wil 14% van de aandelen van Eandis kopen voor 800 miljoen euro. Hoe erg is een minderheidsaandeel van een buitenlands staatsbedrijf in ons stroomverdelingsnet? Onze stroomproductie is – op enkele coöperatieven voor groene energie na- voor 100% in handen van Franse en Duitse bedrijven: die kunnen morgen ons net zonder stroom zetten. Kijken we eens naar andere strategische sectoren: Onze post is verkocht aan buitenlanders, onze banken zijn verkocht aan buitenlanders, onze telecom maatschappijen zijn verkocht aan buitenlanders. Meestal aan privébedrijven die louter op winst uit zijn en zich geen zier aantrekken van de belangen van onze burgers. Ook onze nog overblijvende staatsbank Belfius zal liever vroeg dan laat verkocht worden. Heeft men ooit aan jou en mij gevraagd of we akkoord gingen met die verkopen? Maar 14% verkopen, een minderheid waarmee men niets in de pap te brokken heeft, en dan nog aan een staatsbedrijf, dat zou dus niet kunnen? Vanwaar deze verontwaardiging? Zou het iets te maken kunnen hebben met selectief wantrouwen tegen China, de Chinese staat of het Chinese socialisme, een overblijfsel van de koude oorlog mentaliteit zijn?
Ja, de Chinese investeerder, ook al is het de staat, verwacht enig rendement van zijn investering. Privé-investeerders rekenen met een jaarlijkse return van minimum 15%. De Chinese staat is tevreden met 5%, dat is zoveel als de andere aandeelhouders van Eandis, de gemeenten. Het komt neer op 40 miljoen euro per jaar. Apple fraudeert elk jaar alleen in België een veelvoud. Verwachten we dan eigenlijk dat de Chinezen hun zuur verdiende centen gratis aan ons zullen geven? Selectieve verontwaardiging?
En dan komt natuurlijk de cruciale vraag: Is een Chinees staatsbedrijf een goede strategische partnerkeuze voor onze essentiële infrastructuur? Voor andere essentiële bedrijven, zoals onze stroom- en gassector, zoals de post, telecom, ASLK, het genationaliseerde Fortis, heeft men ons de vraag niet gesteld of de geselecteerde buitenlanders goede partners waren, en voor de toekomstige privatisering van Belfius zal ze allicht evenmin gesteld worden.
Geloven jullie echt dat de perfide Chinezen vanuit een absolute minderheidspositie erop azen onze stroomverdeling lam te kunnen leggen, of onze transitie naar hernieuwbare energie te saboteren? Uit wat zou dat dan moeten blijken?
Maar waarom komen de Chinezen dan eigenlijk? China investeerde in 2013 voor 1,1 miljard in de EU (inclusief Hongkong voor 9,3 miljard), de VS voor 312 miljard. Sindsdien is de kloof wat verminderd, maar ze blijft gigantisch. Het is duidelijk dat de beperkte Chinese investeringen gericht zijn op specifieke sectoren die strategisch zijn voor de ontwikkeling van China zelf. China staat voor een enorme transitie van vuile steenkoolafhankelijke energie naar groene energie; dat is vandaag een absolute nationale prioriteit. Het stroomverdelingsnet, dat de gedecentraliseerde schone energieproductie moet opvangen en de elektriciteitsstromen ‘slim’ moet sturen gaat daarin een centrale rol spelen. Het is op dat vlak dat de meerwaarde van samenwerking tussen EANDIS en het Chinese State Grid ligt: uitwisseling van technologische ervaring, van onderzoek en ontwikkeling.
Komen de Chinezen dan onze know-how voor een appel en een ei inpikken? Dat denken is een grove onderschatting van de technologische sprong voorwaarts die China momenteel met massale onderzoekssteun van de regering maakt. China spurt snel naar een technologisch niveau waarop samenwerking ook voor EANDIS zelf zeer interessant wordt.
Daarom doe ik een oproep aan de vrienden van de transitiebeweging: prik door de vooroordelen over China die nog teveel rondgestrooid worden, prik door de selectieve verontwaardiging en pleit resoluut voor een samenwerking waar alle partijen bij gaan winnen.
Frank Willems
oud-voorzitter Vereniging België-China
Het oorspronkelijke opiniestuk van Dirk Van de Poel vind je hier
Eandis heeft zelf ook een officieel persbericht uitgestuurd. Dat vind je hier.