Wat denkt een bankier over de rol van de verschillende munten in de wereld? We vatten hier de analyse in de nieuwsbrief van Natixis samen.
De dollar overheerst het internationale monetaire systeem sinds het Bretton Woods akkoord van 1944. Niettegenstaande een aantal financiële en economische crisissen in de VS is die dominantie onbetwist gebleven.
Maar de dingen beginnen te veranderen. Wanneer men kijkt naar het percentage dollars in de valutareserves van nationale banken, dan daalde de dollar van 72% naar 59% in twintig jaar. Het verloren deel is echter niet vooral naar nummer twee, de Euro gegaan.
Chinese yuan onderwogen
De Chinese yuan kon zijn wel positie versterken, en klom uit het niets op tot de vijfde plaats, met half zoveel gewicht als het Britse pond en de Japanse yen. De yuan won vooral aan belang sinds hij in 2015 opgenomen werd voor 10% in de korf referentiemunten voor de Speciale Trekkingsrechten van het IMF. Het aandeel van de yuan staat voor een kwart van het aandeel van alle munten uit groeilanden samen.
Voor de tweede economie in de wereld, en de eerste in koopkracht, blijft dat echter ongewoon laag; de belangrijkste rem op meer gewicht voor de Chinese yuan is dat de munt niet volledig vrij omwisselbaar is; de Chinese overheid blijft immers vooral de uitstroom van kapitaal controleren.
Transacties blijven dollarzaak
De dollar mag dan achteruitgaan als reservemunt, op andere domeinen houdt hij stand, bijvoorbeeld voor internationale schulden, leningen, wereldwijde betalingen via SWIFT. De Euro is daar tweede met ups and downs maar gaat momenteel in dalende lijn. Blijvende interne economische en financiële verdeeldheid met gebrek aan schaalgrootte speelt mee. En in het huidige klimaat van geopolitieke rivaliteiten speelt ook de militaire afhankelijkheid van de VS een rol.
Wat met de Chinese yuan?
Naast het ontbreken van volledige inwisselbaarheid wanneer men kapitaal het land uit wil brengen speelt de nog altijd eerder beperkte liquiditeit van de Chinese financiële markt als rem, alhoewel die verbetert. Er zijn bijvoorbeeld nog te weinig ‘veilige’ financiële activa, zoals kasbons van de Chinese staat.
De rol van de yuan zal verder stijgen onder invloed van de grootmachtpolitiek en het inzetten van monetaire en economische macht als wapen door de VS. Dat ziet men best in het geval van Iran dat naar de Chinese yuan gedreven wordt. China zelf heeft overigens ook goede redenen om zoveel mogelijk de dollar te vermijden, want de VS hebben tegen China zelf financiële sancties ingesteld, officieel omwille van Xinjiang of Hongkong.
De oorlog in Oekraïne geeft de yuan nog een boost. Rusland is getroffen door sancties zoals gedeeltelijke uitsluiting uit het internationale betalingssysteem SWIFT en bevriezing van buitenlandse activa in dollars of andere G7 munten. De Centrale Bank van Rusland had echter proactief een niet onbelangrijk deel van zijn valutareserves omgezet in Chinese yuan of in baar goud. Dat de Euro, het pond of de yen voor Rusland geen optie zijn als alternatief voor de dollar, hoeft geen betoog.
Ook voor elk ander land dat vreest vroeg of laat doelwit van sancties door G7 landen te worden, blijft er als alternatief voor de valutareserves niet veel keuze buiten de Chinese yuan.
Ook bij de internationale transacties is er een meldenswaardige stijging van het aantal in Chinese yuan sinds het begin van de oorlog. Maar de Covid-19 situatie en de vertraagde economische groei veroorzaken recentelijk een achteruitgang. Een gelijkaardige evolutie zien we bij de offshore rekeningen in Chinese yuan in Hongkong.
In een glazen bol kijken
Natixis verwacht dat de dollar langzaam verder terrein zal verliezen terwijl het gewicht van de Amerikaanse economie in de wereld verder daalt. Wat zal dan de dollar vervangen? De Euro, de yuan of beiden? Met slechte vooruitzichten voor de Europese economie, ook op langere termijn, lijkt dat onwaarschijnlijk. De Japanse yen en het Britse pond komen evenmin in aanmerking met de huidige economische (wan)prestaties.
Blijft als mogelijke uitdager op termijn de Chinese yuan. Opdat die yuan een echt vooraanstaande rol zou kunnen spelen moet eerst de volledig vrije inwisselbaarheid ingevoerd worden, iets wat niet in het vooruitzicht ligt. Invoer van valuta is grotendeels vrij, maar niet de uitvoer ervan. Bovendien wordt verwacht dat de Chinese economie de komende jaren structureel trager zal groeien zodat ze in 2030 de Amerikaanse nog niet zal overvleugelen.
Een andere mogelijkheid is dat naast de yuan ook munten van andere groeilanden een zeker gewicht verwerven. De Indiase roepie en de Braziliaanse real zijn kandidaten. De rol van de dollar zou dan langzaam verder afkalven, maar het gat zou niet door één enkele munt opgevuld worden.
Gezien de behoudgezindheid van financiële markten lijkt dat niet voor morgen. Maar het kan sneller gaan door het invoeren van digitale munten; dat lost voor China gedeeltelijk het probleem van beperkte inwisselbaarheid op. En de evolutie van het gewicht van de Amerikaanse, Chinese en andere economieën in het geheel van de wereldeconomie speelt een beslissende rol in de snelheid waarmee de dollar onttroond kan worden.
Bron: Natixis Asia Research newsletter
