Carlos Martinez
Global Times (GT) verslaggevers Yu Jincui en Cao Siqi interviewden Carlos Martinez (Martinez), Brits auteur en onafhankelijk politiek commentator, over de Chinese vijfjarenplannen. De mederedacteur van Friends of Socialist China schrijft het succes van het Chinese plansysteem toe aan het vermogen van staat en partij om het beleid af te stemmen op de behoeften van de bevolking en om te werken met langetermijnstrategieën. Wij publiceren het interview as OPINIE. *
GT: In China vormen de wetenschappelijke formulering en de consistente uitvoering van vijfjarenplannen een belangrijke ervaring in de manier waarop de CPC het land bestuurt. Waarom denkt u dat China hier zo sterk de nadruk op legt?
Martinez: China staat wereldwijd bekend om zijn effectief bestuur en het nakomen van beloftes. De doelstellingen en plannen worden over een lange periode ontwikkeld en zijn stevig verankerd in de materiële realiteit en de behoeften en aspiraties van de mensen.
China’s 13e vijfjarenplan (2016-20) bijvoorbeeld, had het besluit van de centrale leiding over armoedebestrijding systematisch vastgelegd als een streefdoel van de staat dat in de praktijk uitvoerbaar was. In het kader van een gerichte armoedebestrijdingscampagne stuurde de regering ambtenaren naar het platteland om gemeenten, gezinnen en individuen die in extreme armoede leefden te identificeren. Toen de ‘feiten ter plaatse’ eenmaal vaststonden, werd er een alomvattend plan ontwikkeld – op nationaal, provinciaal, districts- en dorpsniveau – om iedereen duurzaam uit de extreme armoede te halen, zodat de mensen een vast inkomen hadden, met gegarandeerde huisvesting, voedsel, kleding, onderwijs, gezondheidszorg, moderne energie en stromend water.
China houdt zich aan zijn beloften door enorme middelen in te zetten voor belangrijke projecten. In 2020 maakte president Xi bekend dat het land de toezegging deed om zijn kooldioxide-uitstoot vóór 2030 te stoppen. Dit doel werd meegenomen in het huidige (14e) vijfjarenplan en op elk niveau in het hele land werden passende doelen gesteld.
Kortom, China ontwikkelt plannen die realistisch en flexibel zijn, die zowel aan de korte- als aan de langetermijnbehoeften van de bevolking voldoen en die bijdragen aan de algemene strategie van het land. Zodra er een overeenkomst is over de blauwdruk en die is vastgesteld, werken verschillende delen en niveaus van de overheid nauw samen met de centrale overheid, met staatsbedrijven, particuliere bedrijven, onderwijsinstellingen, evenals gemeenschapsorganisaties en ngo’s om het plan uit te voeren. Het hele land werkt samen om een agenda te realiseren die aansluit bij het collectieve belang. Dit laat zien wat socialisme in werkelijkheid inhoudt.
GT: De Chinese president Xi heeft ooit de volgende overtuiging uitgesproken. ‘Als een blauwdruk goed is, op feiten is gebaseerd, wetenschappelijk verantwoord is en goed ontvangen wordt door het volk, moeten we eraan blijven werken, met de ene regering na de andere. Het resultaat van ons werk zal degelijk zijn. De bevolking zal het waarderen en het onthouden.’ Wat verstaat u onder de sleutelwoorden – ‘op feiten gebaseerd, wetenschappelijk verantwoord en goed ontvangen door het volk’? Waarom worden de vijfjarenplannen in China, als ze deze kenmerken vertonen, beschouwd als ‘goede blauwdrukken’?
Martinez: De vijfjarenplannen van China worden goed ontvangen door de bevolking omdat ze gebaseerd zijn op uitgebreid overleg met de bevolking en omdat ze inspelen op de behoeften, wensen en aspiraties van de bevolking. Over elk plan zijn er discussies en komt er feedback van de bevolking. In die zin zijn de plannen zeer democratisch en in overeenstemming met iets waar China de nadruk op legt. ‘Het volk, en het volk alleen, is de drijvende kracht achter het maken van wereldgeschiedenis’. De regering en de partij passen de basismethodologie van de massalijn – ‘van de massa’s, naar de massa’s’ – correct toe bij het opstellen van doelen en plannen.
Bovendien weerspiegelen de vijfjarenplannen van China een voortdurend veranderende materiële realiteit. De Chinese ontwikkelingsbehoeften zijn onherkenbaar veranderd. Aan het begin van de Hervorming en Openstelling was China technologisch gezien een behoorlijk achtergebleven land. De economische strategie van het land paste bij de noodzaak om het ‘voordeel van de nieuwkomer’ te benutten door zich te richten op de lichte industrie en technologie en managementtechnieken te leren van de geavanceerde kapitalistische landen. Vandaag is China een wereldleider op verschillende belangrijke gebieden van wetenschap en technologie, waaronder hernieuwbare energie, telecommunicatie, ruimteverkenning, geavanceerde industrie en meer. Daardoor is de planning nu veel meer gericht op nieuwe, hoogwaardige productiekrachten en is kwaliteit, in plaats van kwantiteit, een belangrijker kenmerk geworden van de groei van het land.
Ook moet worden vermeld dat vijfjarenplannen aansluiten bij strategische planning voor de nog langere termijn. Het 14e vijfjarenplan legt bijvoorbeeld de basis voor het bereiken van socialistische modernisering in 2035, wat betekent dat China een inkomen per hoofd van de bevolking zal hebben dat gelijk is aan dat van een gemiddeld ontwikkeld land. Het betekent ook dat China aan normen van wereldklasse zal voldoen op het gebied van onderwijs, gezondheid, milieubescherming en culturele en sportieve superioriteit. Bovendien begint China met het 14e plan aan zijn opmars naar het tweede honderdjarige doel. Dat wil zeggen: ‘de bouw van een groot modern socialistisch land dat welvarend, sterk, democratisch, cultureel geavanceerd, harmonieus en mooi is’. Dus ‘goede blauwdrukken’, zijn hier zowel blauwdrukken voor 30 jaar als blauwdrukken voor 5 jaar.
GT: Tijdens zijn werk in lokale gebieden liet Xi diepgaand onderzoek uitvoeren naar ontwikkelingsstrategieën voor de middellange en lange termijn en stelde hij zelf plannen op. Dit leverde vele waardevolle ideologische inzichten op en allerlei nuttige praktijkresultaten, zoals de 15-jarenstrategie voor Xiamen, het strategische project “3820” voor Fuzhou en de ‘Dubbel Acht Strategie’ voor de provincie Zhejiang. Wat is uw visie op het strategisch denken van Xi?
Martinez: Gedurende zijn hele politieke carrière heeft Xi in zijn strategisch denken perspectieven op korte, middellange en lange termijn gecombineerd, die nauw bleven aansluiten bij de grotere doelstellingen en principes van het Chinese socialisme. Principes zoals daar zijn: de vermindering van de armoede, de verbetering van de levensstandaard van de bevolking, het tot stand brengen van welvaart voor allen, de mensen centraal blijven stellen, de opbouw van een ecologische beschaving, de verdediging van de soevereiniteit van China en de bevordering van vrede.
Bovendien heeft het strategische gedachtegoed van Xi een steeds mondialer karakter gekregen. In Xi Jinpings visie op het Socialisme met Chinese Kenmerken in deze Nieuwe Tijd is welvaart voor allen een begrip dat voor de hele wereld geldt. Vanuit het perspectief van China moeten alle volken en alle landen kunnen genieten van een beter leven, vrede kennen en zich op een ecologisch duurzame manier ontwikkelen. De naties van de wereld zijn één familie waarin elk familielid de kans moet krijgen om te gedijen. De mondiale collectieve goederen die China aanbiedt – het Belt and Road Initiative, het Mondiaal Ontwikkelingsinitiatief, het Mondiaal Veiligheidsinitiatief en het Mondiale Beschavingsinitiatief – kunnen het nodige kader hiervoor leveren. In die zin is het strategisch denken van president Xi dus van mondiaal belang en mondiaal toepasbaar. Mensen over de hele wereld kunnen er veel baat bij hebben om er kennis mee te maken en er zich in te verdiepen.
GT: Als u advies zou moeten geven bij de formulering van het 15e Vijfjarenplan, wat zou dan uw belangrijkste aanbeveling zijn?
Martinez: Mij lijkt het dat de richting die China uitgaat in essentie juist is. De versnelde overgang naar groene energie, de ontwikkeling van de hightech sector, de blijvende focus op de reële economie en de afwijzing van de weg naar een financiële dominantie van de economie. Ook het koesteren van belangrijke sectoren zoals elektrische voertuigen en halfgeleiders, het steeds efficiënter maken van de landbouw en de groei van fysieke infrastructuur bevorderen blijven belangrijk en correct. Ik juich het verder toe dat China de wederzijds voordelige handels- en investeringsrelaties met de rest van de wereld wil voortzetten en tegelijk de welvaart voor allen wil bevorderen, de inkomens verhogen, zorgen voor banen van hoge kwaliteit en voor de verbetering van gezondheidszorg, onderwijs en sociaal welzijn.
GT: Er is een opvatting dat, in tegenstelling tot een rigide planeconomie, de Chinese werking met vijfjarenplannen eigenlijk steeds ‘responsiever’ is geworden. Wat vindt u hiervan? Hoe bereikt de vijfjarenplanning van China een balans tussen langetermijndoelen en flexibiliteit? Vergeleken met de problemen van haalbaarheid die presidentiële toespraken of ontwikkelingsstrategieën van sommige westerse landen vaak te zien geven, zet China consequent goede blauwdrukken om in realiteit. Wat wil dat zeggen over de institutionele voordelen van China? Welke inzichten kan dit westerse landen bieden?
Martinez: Ja, de Chinese planning is flexibeler geworden en is in grote mate eerder indicatief dan prescriptief. Wat vooral interessant is, is hoe nieuwe technologieën zoals big data, machine learning en internet-of-things steeds vaker worden gebruikt in China om snellere en effectievere feedback te geven, zodat economische plannen zeer snel kunnen worden bijgewerkt en middelen anders kunnen worden toegewezen.
In economische termen is het grote voordeel van het socialistische systeem van China dat het land enorme middelen kan mobiliseren om grote initiatieven te verwezenlijken. De overheid, staatsbedrijven en particuliere bedrijven werken allemaal samen in het gedeelde ecosysteem van een socialistische markteconomie, gereguleerd door de staat en volgens een plan op hoog niveau. Het Chinese systeem zorgt ervoor dat de belangrijkste beslissingen over de toewijzing van kapitaal worden genomen in het langetermijnbelang van het volk en niet in het kortetermijnbelang van het kapitaal.
Kapitaal in het Westen wordt steeds ‘ongeduldiger’. In de afgelopen decennia is het verschoven naar een model gericht op aandeelhouders waarin investeerders snelle rendementen eisen. Een dergelijk model biedt geen ondersteunende omgeving voor langetermijnplanning. Projecten worden soms voorgesteld en vervolgens gewoon vergeten. Het Chinese model is veel democratischer: plannen worden ontwikkeld op basis van uitgebreide discussies gedurende een bepaalde periode en het resulterende document wordt een blauwdruk voor actie waar mensen van op de hoogte zijn, aan bijdragen en positieve resultaten van verwachten.
Uiteindelijk is het ‘institutionele voordeel’ de politieke macht van de werkende mensen en het feit dat in China mensen de voorrang krijgen op de winsten.
Global Times verslaggevers Yu Jincui en Cao Siqi interviewden Carlos Martinez, Brits auteur en onafhankelijk politiek commentator, over de Chinese vijfjarenplannen. China’s five-year plans democratic, people-centered and grounded in material reality: British author verscheen op 23 juni in de Chinese krant. Friends of Socialist China nam het op 25 juli over.
De bovenstaande vertaling is van Dirk Nimmegeers.
*De standpunten in opiniestukken zijn niet noodzakelijk identiek aan de redactionele lijn van ChinaSquare.be. De verantwoordelijkheid voor de inhoud ligt bij de auteurs.
