Dagenlange gevechten in Pakistan en Afghanistan hebben tientallen mensen het leven gekost. Honderden anderen zijn gewond geraakt. De twee landen hebben nu ingestemd met een voorlopig staakt-het-vuren. China heeft samen met partners in de regio bemiddeld en dringt aan op een duurzame vrede. De vredesinspanningen hebben de steun van de Verenigde Naties.
Pakistan en Afghanistan hebben woensdag in afzonderlijke verklaringen een staakt-het-vuren tussen de twee partijen aangekondigd. Dit gebeurde na dagen van grensoverschrijdende vuurgevechten tussen de twee landen. Pakistan en Afghanistan gaan mogelijk besprekingen voeren in Doha, de hoofdstad van Qatar, zo meldde het Afghaanse TOLOnews woensdagavond op basis van overheidsbronnen. De gesprekken zullen naar verluidt gaan over onderwerpen als de mogelijke verlenging van de huidige wapenstilstandsovereenkomst. De Afghaanse delegatie zou worden geleid door minister van Defensie Mujahid. Van de Pakistaanse delegatie zouden ‘verschillende hoge veiligheids- en inlichtingenfunctionarissen deel uitmaken’. Tot nu toe heeft geen van beide regeringen een officiële bevestiging gegeven over de timing of de agenda van de gesprekken.
De VN
Belangrijke regionale machten zoals China, dringen er bij Pakistan en Afghanistan op aan om ‘een blijvend einde te maken aan de vijandelijkheden’. Ook de Verenigde Naties heeft dat gedaan. De volkerenorganisatie wil dat beide landen burgers beschermen. De twee strijdende partijen hebben ingestemd met een staakt-het-vuren hoewel belangrijke grensovergangen gesloten blijven.
‘Buren en vrienden’
Het standpunt van China werd vertolkt door woordvoerder van Buitenlandse Zaken Lin Jian, tijdens een reguliere persconferentie met Chinese en buitenlandse media. Lin zei: ‘China heeft er kennis van genomen dat Pakistan en Afghanistan hebben besloten een tijdelijk staakt-het-vuren in te stellen. Ze zoeken nu een oplossing door middel van een constructieve dialoog. Dit dient de gemeenschappelijke belangen van beide partijen en helpt de regio vreedzaam en stabiel te houden.’ Verder merkte de woordvoerder op: ‘Pakistan en Afghanistan zijn en blijven elkaars buren. Beide zijn ook vrienden van China’. Beijing heeft er volgens Lin bij Islamabad en Kaboel op aangedrongen om kalmte te bewaren en terughoudendheid na te streven. China heeft hen ook gevraagd ‘een volledig en duurzaam staakt-het-vuren te realiseren en geschillen op de juiste manier te behandelen door middel van dialoog en overleg. Beijing hoopt dat Pakistan en Afghanistan ‘opnieuw het spoor van een politieke regeling zullen volgen. Zij zullen dan samen de vrede en stabiliteit in beide landen en de bredere regio handhaven’. China heeft beloofd dat het een constructieve rol zal blijven spelen bij de verbetering van hun betrekkingen.
De moeilijke, maar beste aanpak
In de gebeurtenissen aan de grens tussen Afghanistan en Pakistan zitten tegengestelde signalen over het succes van het Chinese beleid in de regio waar zijn buurlanden deel van uitmaken. Enerzijds laten ze zien hoe moeilijk het is om er naar eenheid en vrede te streven. Anderzijds blijkt duidelijk dat de gekozen weg waarschijnlijk de meest kansrijke is. In dat verband kan het interessant zijn te verwijzen naar twee bijeenkomsten waar China het initiatief nam of nauw bij betrokken was.
De SCO in Tianjin
Op 31 augustus en 1 september vond in de Chinese kuststad Tianjin de 25e bijeenkomst plaats van de Raad van staatshoofden van de Shanghai Samenwerkingsorganisatie (SCO). De lidstaten van die organisatie ‘bevestigden opnieuw dat zij Afghanistan willen helpen een onafhankelijk, neutraal en vreedzaam land te worden dat vrij is van terrorisme, oorlog en drugs. Zij steunen de inspanningen van de internationale gemeenschap voor vrede en ontwikkeling in Afghanistan…en ze herhalen ‘dat de vorming van een werkelijk inclusieve regering met ruime deelname van vertegenwoordigers van alle etnische groepen en politieke facties van de Afghaanse samenleving de enige manier is om duurzame vrede en stabiliteit in Afghanistan te bereiken’. Dat land was echter zelf niet uitgenodigd in Tianjin, omdat de regering niet voldoende internationale erkenning geniet. Pakistan is wel lid en heeft de SCO verklaring, met zijn uitgestoken hand naar Afghanistan, mee onderschreven.
China, Rusland, Pakistan en Iran bij de VN
Op 25 september 2025 was er dan een informele bijeenkomst over Afghanistan tussen de ministers van Buitenlandse Zaken van China, Rusland, Pakistan en Iran, de vierde dergelijke bespreking al. De vier landen ontmoeten elkaar in de marge van de 80e zitting van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York. De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergei Lavrov zat deze afzonderlijke werkgroepmeeting voor. China werd vertegenwoordigd door de speciale gezant voor Afghaanse zaken van het ministerie van Buitenlandse Zaken Yue Xiaoyong. In een gezamenlijke verklaring benadrukten de vier buurlanden van Afghanistan dat de soevereiniteit, onafhankelijkheid en territoriale integriteit van Afghanistan moeten worden gerespecteerd. Ze uitten ondubbelzinnig verzet ‘tegen elke poging om opnieuw buitenlandse militaire bases in of rond Afghanistan te vestigen, vooral door diegenen die rechtstreeks verantwoordelijk zijn voor de huidige hachelijke situatie van het land’. In de China Daily maakte een reporter de verhelderende opmerking: ‘In een tijd waarin bepaalde stemmen in Washington openlijk hebben gezinspeeld op het terugvorderen van Bagram Air Base in Afghanistan, is het collectieve standpunt van de vier landen, en dat op het juiste moment, veelbetekenend.’
Bronnen: Xinhua, Ministerie BuZa China, China Daily, Morning Star, Friends of Socialist China, TOLOnews (Afghaans persbureau) CGTN (Chinese wereldomroep)
