Op de derde bijeenkomst met ministers van Buitenlandse Zaken van China en van de eilandstaten in de Stille Oceaan is een akkoord bereikt over vijf punten.
In Xiamen, in de Oost-Chinese provincie Fujian, zijn de ministers van Buitenlandse Zaken van 11 eilandstaten in de Stille Oceaan en van China samengekomen. Taneti Maamau, de president van Kiribati, nam samen met de Chinese toppoliticus Wang Yi het voorzitterschap van de besprekingen waar. De beide politici zijn minister van Buitenlandse Zaken van hun respectievelijke landen.
Vanuit prima relatie naar gezamenlijke toekomst
Wang herinnerde eraan dat al 50 jaar geleden diplomatieke betrekkingen tussen China en eilandstaten in de Stille Oceaan werden aangeknoopt. Hij zei dat voor China die staten altijd al ‘goede vrienden, partners en broeders’ zijn geweest. De Chinese minister legde het verband tussen de ontmoeting en het buitenlandse beleid van China. De Volksrepubliek streeft naar ‘een gezamenlijke toekomst voor de mensheid’ en wil dat dus ook doen met de eilandstaten in de Stille Oceaan. De bekende principes hierbij zijn: wederzijds respect, prioriteit voor ontwikkelingssamenwerking, bestuur waarin de mensen centraal staan, uitwisseling en leren van elkaar, rechtvaardigheid en solidariteit in moeilijke tijden. In vele landen van het mondiale Zuiden zijn staatslieden en waarnemers van mening dat China die principes ook naleeft in zijn betrekkingen met andere landen.
Eilandstaten kiezen voor samenwerking met China
De ministers van Buitenlandse Zaken van de eilandstaten in de Stille Oceaan bedankten China voor de waardevolle steun die het al gedurende een lange periode heeft gegeven. Ze benadrukten dat hun samenwerking met China gebaseerd is op wederzijds respect, vertrouwen en soevereine gelijkheid. Volgens deze politici is de samenwerking het gevolg van een onafhankelijk besluit, in overeenstemming met de eigen fundamentele belangen van de eilandstaten. De betrekkingen, zijn bevorderlijk voor het behoud van regionale vrede, stabiliteit, ontwikkeling en welvaart. De ministers bevestigden unaniem de gehechtheid van hun land aan het één-China-beginsel. Voorts kijken zij uit naar intensievere samenwerking met China op het gebied van infrastructuur, klimaatverandering en groene ontwikkeling. Ze willen een samenwerking in het kader van het Belt & Road Initiative die bijdraagt vrede en welvaart in de Pacific.
Vijf punten: gelijkheid …
Het resultaat van de bijeenkomst was een akkoord in vijf punten. De beide partijen zullen elkaar als gelijken behandelen. Zo is China erg te spreken over de herbevestiging door de eilandstaten van het één-China-beginsel en hun begrip en steun voor China’s legitieme rechten om de nationale soevereiniteit en territoriale integriteit te waarborgen. Anderzijds hebben de regeringen van de eilandstaten ook het respect van de Chinese regering ervaren en zijn ze ervan overtuigd dat dit duurzaam is.
Ontwikkeling
De partijen zullen zich inzetten voor een gezamenlijke ontwikkeling. Beide partijen zullen de synergie bevorderen tussen het Belt & Road Initiative en de 2050 Strategy for the Blue Pacific Continent. Dat laatste is een project van de eilanden zelf om hun lot in eigen handen te nemen voor een Pacific waar de bevolking ‘een vrij, gezond en productief leven kan leiden’. China zal ervoor zorgen dat deze landen meer goede producten naar China kunnen exporteren, en dat ze deelgenoot zijn aan de enorme Chinese markt.
Rechtvaardigheid
Het derde punt in het akkoord is het handhaven van eerlijkheid en rechtvaardigheid. China en staten in de Pacific zullen de viering van 80 jaar Verenigde Naties aangrijpen om een pleidooi te houden voor multilateralisme en voor de rechten en belangen van ontwikkelingslanden.
Openheid en inclusiviteit
China en de eilandstaten in de Stille Oceaan zijn voor openheid en inclusiviteit. De staten in de Pacific hebben het recht om hun ontwikkelingspartners zelf te kiezen en dat moet worden gerespecteerd. Immers, de eilandstaten en hun partners (China en anderen) zullen prioriteit moeten geven aan de dringendste problemen. Die zijn: de gevolgen van de klimaatverandering, de economische groei en de verbetering van de bestaansmiddelen. Zo zal China 2 miljoen dollar aan hulp geven voor de opvang van de klimaatcrisis.
Beschavingsinitiatief
Ten slotte willen zij van elkaars beschaving leren. Het Global Civilization Initiative van Xi Jinping spreekt de partners aan. Dat is geen bewering die zomaar, voor de vorm, is gedaan. Immers toen ‘Europese kolonisten in de jaren 1500 voor het eerst naar de eilanden kwamen, vonden ze daar honderden verschillende cultuurvormen, waaronder die van deskundige navigators en landbouwers, machtige stamhoofden, en sterk verbonden, levendige gemeenschappen’. (Citaat uit een tekst van het Natural History Museum van Los Angeles). De koloniale landen, onder andere Australië, het Verenigd Koninkrijk en de VS hebben de eilandstaten zowel uitgebuit als veronachtzaamd. Ze hebben hun greep echter niet losgelaten.
Koude oorlogsvrees
Een van de grote machten heeft onder impuls van de regering Trump minder interesse voor de eilanden en voor de klimaatcrisis die deze landen juist erg bedreigt. De westerse collega’s zijn dan ook bang voor de positieve banden tussen deze kleine staten en de Volksrepubliek China, een land dat de klimaatcrisis serieus neemt en het goede voorbeeld geeft op dit terrein. In de Angelsaksische landen en in de EU was er verontwaardiging dat de regeringen van de eilandstaten zich betreffende de ‘kwestie Taiwan’ aansloten bij de overweldigende meerderheid in de wereldgemeenschap. Zij verbraken alle politieke betrekkingen met Taiwan en erkenden dat er maar één China is met een nationale regering in Beijing.
Tegengestelde visies
In het Westen beweren politici, academici en media dat China enkel uit is op invloed en zelfs op strategisch militair voordeel. Dit is een belediging zowel voor China als voor de eilandstaten die door politici in de Angelsaksische landen weggezet worden als willoze slachtoffers, wat ze bepaald niet zijn. De waarheid is dat China aan landen zoals die in de Pacific kansen biedt om te moderniseren, de ketens van onderontwikkeling te breken en zich te wapenen tegen levensbedreigende problemen zoals de opwarming van het klimaat.
Bronnen: Xinhua, Financial Times, AA.com.tr (Turkije), Asiasociety.org, Natural History Museum L.A., Wikipedia
