De uitvoer van China verschuift stilaan maar zeker van de ontwikkelde landen naar het globale Zuiden. In 2022 werd een keerpunt bereikt De situatie in de brede regio Centraal-Azië is daarvan een illustratie. .
Vorig jaar steeg de Chinese uitvoer naar de brede regio Centraal-Azië (inclusief Turkije en Iran) met 55%. Die naar de Zuid-Oost Azië met 35%. Sinds 2015 verzevenvoudigde de uitvoer naar deze regio’s, sinds 2018 was er een verdriedubbeling.
Projecten in het Belt and Road Initiative (de nieuwe zijderoutes) speelden een grote rol. Een voorbeeld is de nieuwe spoorlijn die China vanaf volgend jaar bouwt om een spoorverbinding te hebben met Kyrgizië en Oezbekistan. Het plan bestond sinds 1997 maar werd pas vorig jaar goedgekeurd, nadat ook Rusland het ondersteunde. Evident was dat niet want vanuit Oezbekistan kan men verder spoorroutes naar Europa ontwikkelen zonder via Rusland te passeren.
De Chinese uitvoer naar Iran bedroeg in 2019-2022 gemiddeld 800 miljoen dollar per maand. In maart 2023 steeg die tot 1,7 miljard. Die werden door het door sancties erg getroffen Iran grotendeels betaald met Chinese uitvoerkredieten. .
De uitvoer naar Turkije en voormalige Sovjet-republieken steeg eveneens sterk. Vermoedelijk zitten hier echter producten bij die onder de Amerikaanse sancties tegen Rusland vallen en aan dat land doorverkocht worden. Dat zou meest uitgesproken zijn voor Kazahkstan. Overigens nam ook de rechtstreekse Chinese uitvoer naar Rusland toe.
De uitvoer naar Turkije verliep niet helemaal rimpelloos. Turkije heft sinds maart 40% invoerrechten op Chinese elektrische auto’s. Bedoeling is Togg, de eerste Turkse fabrikant van dergelijke auto’s te beschermen; die wil nog dit jaar een model lanceren dat 50.000 dollar zal kosten. Een vergelijkbaar model van BYD kost in China 27.500 dollar en blijft dus zelfs met invoerrechten concurrentieel. BYD heeft ook juist de Seagull mini gelanceerd aan 11.300 dollar, wereldwijd de goedkoopste elektrische auto.
Geopolitiek keerpunt
De algemene en structurele vooruitgang van de Chinese uitvoer in de regio komt door een samenspel van factoren: China is in staat degelijke digitale en fysische infrastructuur en goedkope consumptiegoederen te leveren en heeft voldoende overschot op de handelsbalans om uitvoerkredieten te verlenen of in het buitenland te investeren. De grotere economische verweving vormt bovendien een elkaar versterkend duo met de politieke goodwill tegenover China in de regio. Typisch daarbij is dat geen enkel islamitisch land zich schaart achter de Amerikaanse propaganda over beweerde onderdrukking van de Oeigoerse moslims.
De toenemende economische samenwerking beperkt zich niet tot delen van Azië maar zet zich door in het globale Zuiden.
De uitvoer van China naar de BRICS-landen en het globale Zuiden bereikte in maart 2023 een record: op jaarbasis 1.600 miljard dollar. Dat is meer dan de 1.380 miljard dollar die het uitvoerde naar de VS, de EU en Japan tesamen. Het is vier keer de uitvoer naar de VS.
In 2022 overtrof de uitvoer naar het globale Zuiden voor het eerst die naar de ontwikkelde landen. De krant Asiatimes spreekt over een geopolitiek keerpunt: voortaan weegt de Chinese economische afhankelijkheid van de ontwikkelde landen en van de VS in het bijzonder minder zwaar dan zijn economische positie in de derde wereld.
Bron: Asiatimes
