China begint aan een flexibele onttakeling van het burgerschap in de woonplaatsen, de hukou. Geleidelijk komt er meer gelijkheid tussen de bewoners van het platteland en die van de steden. Ongelijke behandeling van 174 miljoen werknemers die ver van huis werken en wonen, interne migranten, zal worden opgeheven. Bij de nationale hervorming moeten overheden rekening houden met de materiële mogelijkheden.
De Hukou hervormen of afschaffen, zorgen voor meer gelijkheid en gelijke rechten voor interne migranten en hoe kunnen de steden dat financieel dragen? Het is een kwestie waar al jaren over wordt gedebatteerd. Tijdens en na het fameuze Derde Plenum vorig jaar werd het principebesluit genomen om het registratiesysteem te hervormen. Op woensdag 30 juli is een plan uitgetekend om de daad bij het woord te voegen.
Andere termen en regels
Eerst is er een naamsverandering met een vooral psychologisch effect: Chinezen zullen voortaan geboekt staan als ‘inwoners’ met een inschrijving of een verblijfsvergunning. De officiële termen ‘plattelandsbewoner’ en ‘stadsbewoner‘ worden afgeschaft. Ingrijpender is de aanpak die het gemakkelijker moet maken om zich in een stad te laten inschrijven. In kleine steden zullen een reguliere baan en een (huur)woning recht geven op inschrijving. In middelgrote en grote steden van 1 tot 3 miljoen inwoners of meer komt daar de voorwaarde bij dat iemand gedurende een bepaalde tijd ook sociale bijdragen heeft betaald. Megasteden met meer dan 5 miljoen inwoners zoals Beijing en Shanghai zullen een puntensysteem instellen waarbij iemands kansen toenemen naarmate hij of zij voor langere tijd aan de hierboven genoemde voorwaarden (baan, koop-of huurwoning, sociale bijdragen) en aan de bijkomende voorwaarde van bewezen ononderbroken verblijf heeft voldaan.
Grafiek Global Times
Op dit moment hebben burgers met een ‘plattelandshukou’ slechts een beperkte toegang tot de stedelijke voorzieningen zoals gesubsidieerde gezondheidszorg, huisvesting, onderwijs en pensionering. De draagkracht van de steden en gemeenten zal een extra last te torsen krijgen. Voor de metropolen en megasteden met hun jaarlijkse vlottende bevolking van honderdduizenden tijdelijke bewoners zal het een reusachtige opgave zijn. China telt een aantal van zulke steden. Het is voor het eerst dat China het registratiesysteem in het hele land zal veranderen. Het puntensysteem was bijvoorbeeld eerst uitgeprobeerd in de provincie Guangdong en zal nu van toepassing zijn in alle Chinese megasteden. Het streefdoel is om tegen 2020 de stedelijke inschrijving of verblijfsvergunning en de opheffing van discriminaties voor 110 miljoen interne migranten op orde te hebben. Dat streefcijfer mag licht naar boven of beneden worden bijgesteld. In juni van dit jaar telde China 174 miljoen interne migranten.
Randvoorwaarden en garanties
Het kabinet zal bijkomende maatregelen treffen om de hervorming niet alleen vlot en daadkrachtig, maar ook realistisch en eerlijk te laten verlopen. Het is niet de bedoeling dat mensen onder het mom van ‘de hervorming van de hukou’ gedwongen of gepord worden om het platteland te verlaten. Plaatselijke machten mogen het nieuwe systeem ook niet misbruiken om plattelandsbewoners die elders wonen en werken hun grond af te pakken of hun aandeel in de opbrengsten van collectieve gronden. Burgers die van het platteland naar de stad verhuizen zullen hun grondrechten ofwel kunnen verkopen ofwel verhuren. Het puntensysteem voor een registratie in de megasteden zal concurrentie met zich mee brengen. Migranten moeten hun kansen eerlijk kunnen vergroten door ondersteunende maatregelen: vorming om een goede baan te vinden of fiscale en financiële steun bij het aangaan van investeringen en leningen voor het opzetten van een eigen bedrijf. Plaatselijke overheden zullen er uiteindelijk verantwoordelijk voor worden gehouden dat migranteninwoners hun loon krijgen en dat hun rechten worden gerespecteerd door de werkgevers. Zij moeten ook gratis toegang krijgen tot gemeentelijke sportaccommodaties en culturele centra.
De hervorming van de inschrijving en de verbetering van de dienstverlening moeten zorgen voor meer gelijkheid, meer binnenlandse consumptie. Het is een manier om de ontevredenheid onder de bevolking over bepaalde vormen van achterstelling weg te nemen. Het is, zoals de premier stelde, ook een principekwestie. Li Keqiang zei woensdag: ‘onderzoek heeft uitgewezen dat China bij zijn snelle ontwikkeling heeft geprofiteerd van zijn demografisch dividend. Dat dividend is voor een groot deel ingebracht door de interne migranten.(…) Zij moeten als nieuwe stedelingen worden verwelkomd, zij mogen geen tweederangsburgers blijven.’
Bronnen: People’s Daily, Xinhua, SCMP, Global Times
