Het Raamakkoord voor Economische Samenwerking tussen China en Taiwan is vandaag ondertekend in Chongqing. De betekenis ervan gaat veel verder dan de onmiddelijke maatregelen om de wederzijdse handel uit te breiden. Een goed jaar nadat de eerste lijnvluchten over de straat van Taiwan toegelaten werden, beloven China en Taiwan formeel te zullen samenwerken om de de facto bestaande economische integratie te legaliseren en verder uit te bouwen. Dit kan op termijn niet anders dan Beijing en Taiwan politiek dichter naar mekaar drijven.
Typisch, het verdag werd niet ondertekend door de twee regeringen, die mekaar immers niet erkennen , maar door een Vereniging enerzijds en een Stichting anderszijds.
Het raamakoord wordt van kracht nadat het in beide landen door de wettelijke autoriteiten goedgekeurd is. In Taiwan is daarvoor begin juli al een bijzondere parlementszitting voorzien.
Het akkoord voorziet in ‘het stap voor stap opheffen van hinderpalen voor handel en investeringen’
Daarbij is er een specifiek luik over de bescherming van intellectuele eigendomen; het zet een mechanisme op om internet-piraterij en namaak van merken te bestrijden en het nemen van vroegtijdige patenten om de deur voor de concurrenten te sluiten te verhinderen.
Een tweede specifiek luik wordt ‘Vroege oogst’ genoemd;het laatste wordt van kracht zes maanden na het raamakkoord en voorziet in de afschaffing binnen drie jaar en de onmiddelijke vermindering van invoerrechten op een groot aantal producten. In die tussentijd wil men bovendien verdere akkoorden afsluiten over handel, diensten, en investeringen, en de besprekingen opstarten over een mechanisme om betwistingen te beslechten. Er komt een gemeenschappelijk opvolgingscomité dat minstens zesmaandelijks vergadert.
Onder ‘Vroege oogst’ vallen 539 producten van Taiwan en 267 van China. Het uitvoervolume dat ervan profiteert is vijf maal groter voor Taiwan dan voor China. Het gaat voorTaiwan om 13,8 miljard dollar, een zesde van zijn uitvoer naar China. China krijgt voordelen op 10,5% van zijn uitvoer naar Japan. Naast gemakkelijker toegang voor goederen voorziet het programma ook gemakkelijker toegang tot de Chinese markt voor Taiwanese banken en verzekeraars. Vooral Japanse en Zuidkoreaanse bedrijven in China zullen de Taiwanese concurrentie sterker gaan voelen.
De Chinese uitvoer van landbouwproducten en arbreidskrachten naar Taiwan wordt bevroren en China zal proberen 17 kwetsbare Taiwanese bedrijfssectoren te ontzien.
Waarnemers merken op dat het akkoord onevenwichtig is, met veel meer voordelen voor Taiwan. Waarop Beijing antwoordt dat ‘we toch allemaal van dezelfde familie zijn’ en dat het gaat om het versterken van de economie van de Chinese natie – lees: waarvan Taiwan deel uitmaakt.
Een vraag waarop nog geen antwoord kwam is of Taiwan de mogelijkheid zal krijgen met derde landen vrijhandelsovereenkomsten af te sluiten. Beijing verhindert wel dat Taiwan als ‘land’ in de UNO komt, maar als ‘regio’ mocht het van Beijing toetreden tot de Wereldhandelsorganisatie.
Het raamakkord werd bereikt na nauwelijks vijf onderhandelingsrondes die juist een jaar tijd vergden; de noodzaak om te reageren op de economische crisis in de wereld was een aansporing om snel resultaten te boeken . De besprekingen tussen de twee partijen werden in juni 2008 toen na elf jaar onderbreking hervat; die elf jaren vielen samen met de periode dat op Taiwan een regering aan de macht was die openlijk op onafhankelijkheid van China aanstuurde.
De onafhankelijkheidsideologie wordt vooral uitgedragen door de Democratische Progressieve Partij (DPP) van Taiwan .Die zijn grote tegenstanders van het raamakkoord en probeerden tijdens de onderhandelingen herhaaldelijk protestacties op te zetten. Ze bestrijden het akkoord met als hoofdargument dat het vooral winst voor de grote bedrijven brengt maar meer oneerlijke concurrentie voor de kleine. Taiwan zou op termijn ook gedwongen worden zijn fiscale en monetaire politiek volledig op Beijing af te stemmen.
Bronnen: Xinhua , Taipei Times
