Chinese ouders hebben het beste voor met hun kinderen. Daardoor duwen ze die soms in extreme concurrentie voor de beste opleiding. De regering – en zij niet alleen – vindt dat het te ver gaat en probeert er iets aan te doen.
Uit een recente peiling bij 4.000 paar ouders door het officiële blad China Education Paper bleek dat 92% van de kinderen bijlessen krijgen. De helft van de families spendeerde daar jaarlijks minstens 10.000 yuan (1.250 euro) aan.
Het tijdschrift Caixin geeft het voorbeeld van het zoontje van Guo Qing (een schuilnaam) in Beijing. Het kind in het tweede leerjaar moet vaak tot 23 uur doorwerken aan zijn huiswerk wiskunde, dat eigenlijk van het niveau van het vierde leerjaar is. Om te beletten dat hij achter gaat lopen, heeft zijn vader hem bovendien ingeschreven voor bijlessen. De meeste andere leerlingen van de klas krijgen ook bijles.
Doordat ouders in een concurrentiële Chinese maatschappij onder intense druk staan om hun kinderen de best mogelijke opleiding in de best mogelijke school te verzekeren, komen ook de kinderen onder zware druk om te kunnen volgen in klassen waar het niveau alsmaar meer opgevoerd wordt.
Tekort aan goede scholen
De vraag naar studiebegeleiding ontstond in de jaren 90, vooral omdat ouders hun kansen om te slagen in het nationaal toelatingsexamen voor de universiteit wilden verhogen. Oorspronkelijk was dit vooral een bijverdienste voor individuele universiteitsstudenten. Maar vanaf 2003 ontstonden bedrijven die kwaliteitsvolle en gestructureerde bijlessen aanboden voor lagere en middelbare scholieren om in betere scholen binnen te geraken en zelfs voor universiteitsstudenten die het gestandaardiseerd Engelse taalexamen (TOFL – Test of English for Students of Foreign Languages) of de gestandaardiseerde toelatingstest voor universiteiten in het buitenmand (GRE-General record examination) wilden afleggen. Vanaf 2010 trokken de grootste bedrijven zelfs naar de beurs.
De druk van de ouders om bijlessen te volgen is het gevolg van een onevenwicht in de verdeling van het onderwijs van hoge kwaliteit. De beste middelbare scholen in Beijing bevinden zich in de wijk Haidan. In 2020 werden niet minder dan 479 studenten van de beste zes middelbare scholen in Haidan toegelaten tot de twee topuniversiteiten van China, Beijing Universiteit en Tsinghua Universiteit. Natuurlijk willen de ouders van Beijing hun kinderen in één van deze middelbare scholen krijgen. Zo is het niet abnormaal dat kinderen van het vierde leerjaar al bijlessen Engels voor het middelbaar en wiskundelessen voor de Olympiade volgen.
Men verwacht dat in het district Haidan dit jaar 180.000 leerlingen de middenschool zullen beëindigen. Maar er is slechts plaats voor 120.000 in het hoger middelbaar. En in de beste zes hogere middelbare scholen zijn er samen maar plaatsen voor de 2.000 beste leerlingen. Dat drijft de concurrentie tussen de leerlingen.
Een en ander komt ook door de toename van het aantal kinderen dat na de verplichte negen jaar les verder studeert. Er is een tekort aan leraren. In 2019 hadden alle scholen in Beijing samen een tekort van 28.000 leraren. Maar tussen 2016 en 2019 kwamen er nauwelijks 2.000 nieuwe leraren bij.
Reacties en maatregelen.
Op de jaarlijkse voltallige bijeenkomst van het Chinese parlement eerder deze maand werd het probleem door verschillende volksvertegenwoordigers aangekaart. Ze toonden zich bezorgd dat het systeem van zeven dagen per week bijlessen de fysieke en mentale gezondheid van jongeren ondermijnt. Sommigen vroegen zelfs organisaties die buitenschoolse lessen geven helemaal te verbieden. De Chinese president Xi nam zelf deel aan een vergadering met de leden van de commissie medische en gezondheidsopvoeding en beloofde dat de regering het probleem zou aanpakken;
Het probleem is het ernstigst in Shanghai en Beijing waar wel kwalitatief onderwijsaanbod is, maar onvoldoende voor de vraag van de lokale ouders. Daar zijn intussen ook al maatregelen genomen.
In Beijing waren begin februari de bijlessen stilgelegd wegens het oplopen van de coronacijfers. Ze mogen pas weer beginnen na een inspectie en bijsturing van de bedrijven die ze organiseren. De controles gaan over de nodige vergunningen, kwalificaties van de leraren, het correcte gebruik van het schoolgeld, de manier van adverteren, de soorten contracten en de controles voor de preventie van de Covid-19 pandemie. Elke campus wordt twee keer geïnspecteerd en kan pas heropenen wanneer aan alle criteria voldaan is.
Waarnemers verwachten dat deze verlengde sluiting na eerder bijna zes maanden sluiting wegens COVID-19 vele kleine en middelgrote instellingen van de markt zal verdrijven. De vraag is natuurlijk of het beperken van het aanbod een oplossing biedt zolang men er niet in slaagt een antwoord te bieden op de vraag.
Shanghai pakt een ander aspect aan: daar worden een aantal van de beste scholen verplicht minstens de helft leerlingen uit een andere wijk aan te nemen. Doordat scholen normaal alleen leerlingen uit hun eigen wijk aanvaarden, is er een enorm opbod ontstaan voor leerlingen rond de beste scholen. Oude vervallen huizen die goed gelegen zijn gaan voor ongehoorde prijzen van de hand. Het fenomeen bestaat ook in Beijing, waar huizen rond de beste scholen bijna drie keer de gemiddelde prijs gaan. Daar heeft men begin 2019 al het automatisch toegangsrecht tot de buurtschool afgeschaft om de huizenprijzen af te remmen.
Wegens voortdurende klachten over de overbelasting van scholieren, nam het ministerie van onderwijs in 2010 al maatregelen om het schoolwerk van de kinderen te verminderen. Maar dat maakte dat er juist meer tijd vrijkwam om kinderen bijlessen te laten volgen.
Er zijn door de overheid ook recentelijk maatregelen genomen: ze eist nu dat de beste scholen voor hoger middelbaar ook een quota aan leerlingen uit minder goede middenscholen opnemen. Maar dan is er opnieuw het fenomeen dat die leerlingen alleen meekunnen met de klas waarin ze terechtkomen wanneer ze bijlessen volgen.
Om het niveau van de minder goede scholen op te trekken moedigt de overheid de topscholen ook aan minder goede scholen te integreren als afhankelijke campussen. Maar een goede naam op een zwakkere school plakken verbetert niet automatisch de kwaliteit. Daarvoor zijn goede leerkrachten en dus meer investeringen in lerarenopleiding door de overheid nodig.
Organiseren van bijlessen is overigens geen kleine sector. De totale omzet voor bijlessen aan kinderen tussen zes en achttien in 2019 bedroeg 800 miljard yuan (100 miljard euro) en volgens een studie van het consulting bedrijf Oliver Wyman zit er expansie in tot 1.400 miljard tegen 2024.
Bron: Caixin
We moeten niet vergeten dat sommige ouders erg laag geschoold zijn en waardoor hun kinderen huiswerk niet eens begrijpt. Dus bijles is de enige optie voor deze kinderen.