Op 10 augustus 2023 waren Chinese onderministers van Buitenlandse Zaken Ma Zhaoxu en Nong Rong in gesprek met de viceminister van Buitenlandse Zaken van Vietnam Nguyen Minh Vu.
‘De Vietnamese minister is voor diplomatiek overleg in China’ zo meldt het ministerie van BuZa van China
Prioriteiten Vietnam
Nguyen Minh Vu zei dat China het enige land is waar alle prioriteiten van het buitenlands beleid van Vietnam samenkomen, en dat de uitbreiding van de betrekkingen tussen Vietnam en China een strategische keuze en een topprioriteit van zijn land is. Wij zijn klaar om de uitwisselingen op hoog niveau met China verder te versterken, voegde hij eraan toe. Ook de veelzijdige samenwerking op het gebied van economie, handel, investeringen, infrastructuur, toerisme, cultuur en intermenselijke contacten zullen nog worden verdiept. De Vietnamese zijde bevestigde opnieuw dat ze gehecht blijft aan het één-China-beleid en dus geen officiële contacten met Taiwan zal aangaan. Verder bleek de steun van Vietnam voor drie internationale initiatieven genomen door China, onder impuls van Xi Jinping: het Global Development Initiative, het Global Security Initiative en het Global Civilization Initiative.
Socialistische landen
De Chinese gesprekspartner Ma Zhaoxu legde er vooral de nadruk op dat China en Vietnam socialistische buurlanden zijn. Hij herinnerde eraan dat Xi Jinping en Nguyen Phu Trong, beiden secretaris-generaal van hun respectievelijke communistische partij in oktober 2022 samen een plan hebben uitgewerkt voor het ‘alomvattende strategische partnerschap in het nieuwe tijdperk’ tussen China en Vietnam. Volgens Ma wil China hieraan nu graag met Vietnam verder samenwerken.
Militaire samenwerking
Twee recente voorbeelden vormen een illustratie van dat Chinese streven. In juni heeft China laten weten dat het graag de communicatie en samenwerking tussen beide strijdkrachten wil versterken. Kort nadat het Amerikaanse vliegdekschip de USS Ronald Reagan de Vietnamese havenstad Danang aandeed ging Phan Van Giang, minister van Defensie van Vietnam naar Beijing waar hij overleg had met zijn Chinese collega Li Shangfu. Deze laatste drukte zijn Vietnamese collega ook op het hart dat China en Vietnam socialistische landen zijn, met gemeenschappelijke strategische belangen en dat ze een positieve bijdrage kunnen leveren aan regionale vrede en stabiliteit.
Hogesnelheidstrein
Op 8 augustus zijn arbeiders begonnen met de aanleg van sporen voor een deel van de eerste rechtstreekse hogesnelheidstreinverbinding van China naar Vietnam. Het traject dat ze bouwen loopt van Fangchenggang naar Dongxing aan de Chinees-Vietnamese grens. De lijn zal het goederen- en personentransport tussen de economische zone van de Golf van Beibu (Vietnam), de Greater Bay Area (China) en de ASEAN-markten gemakkelijker en sneller maken.
‘Waarover praten zij?’
Tijdens het jongste overleg van 10 augustus wisselden de twee partijen volgens een verklaring van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken ook ‘diepgaand van gedachten over internationale en regionale kwesties van wederzijds belang en zorg’, en kwamen ze overeen ‘de communicatie en coördinatie te versterken en gemeenschappelijke belangen te beschermen’. Concreter werd het Chinese ministerie niet, maar het is duidelijk dat Beijing het nieuws over een aanstaand bezoek van de Amerikaanse president Biden aan Vietnam met argusogen volgt.
Economie en diplomatie
China neemt waar dat de VS zijn inspanningen verdubbelt om in Azië en de Pacific bondgenoten te werven, de ASEAN-landen te verdelen en een front tegen China te organiseren. China rekent op economie en diplomatie om de relatie met landen in de regio neutraal en positief te houden. ASEAN is al drie jaar op rij de grootste handelspartner van China. In de eerste helft van 2023 was de handel met ASEAN-lidstaten goed voor 15,3 % van de totale handel van China, goed voor 3,08 biljoen yuan (428,96 miljard dollar), een stijging van 5,4% procent ten opzichte van 2022. De Chinese topdiplomaat Wang Yi en zijn assistenten nemen regelmatig deel aan de belangrijkste evenementen van ASEAN. Wang maakte de afgelopen dagen een rondreis tussen Maleisië, Singapore en Cambodja om de geopolitieke visie van Beijing uit te leggen en aan te dringen op een diplomatieke en regionale behandeling van meningsverschillen, zoals die in de Zuid-Chinese Zee.
Geen ‘tweede Filippijnen’?
China heeft onlangs twee teleurstellingen opgelopen: de Filippijnen laat meer troepen van de VS op zijn grondgebied toe en militairen en politici in Nieuw-Zeeland tonen zich geneigd tot nauwere samenwerking met de VS ‘tegen een mogelijke dreiging’ die zou uitgaan van China. Deze bittere pil moet Beijing slikken juist nadat de betrekkingen met beide landen de goede kant leken uit te gaan en hun regeringen beloofd hadden neutraal te zullen blijven in de koude oorlog die de VS tegen China heeft ontketend. China hoopt allicht op een andere, meer betrouwbare en positieve houding vanwege Vietnam.
Bronnen: Fmprc.gov (website min. BuZa China), Friends of Socialist China, Reuters, en.qdnd.vn (website Vietnamese Volksleger), Global Times, CNN, Xinhua
