De praktische samenwerking van China met Centraal-Azië

Na 10 jaar nieuwe zijderoutes bekijken we de resultaten van de samenwerking tussen China met de landen van Centraal-Azië op vier praktische gebieden. Vooreerst is er de groeiende samenwerking op het vlak van onderwijs, voorts qua landbouw, het wederzijds toenemend aantal toeristen en tenslotte belichten we twee ‘groene’ firma’s met een fabriek in Kazachstan.

Uit officiële gegevens blijkt dat tussen 2010 en 2018 het jaarlijkse aantal studenten uit Centraal-Azië dat in China studeert met gemiddeld 12,33 % is gegroeid, tot meer dan 18.000 op dit moment. Deze studenten geven doorgaans de voorkeur aan grote steden als Peking, Shanghai en Xi’an, evenals aan Xinjiang, dat grenst aan hun thuislanden. Ze volgen een breed spectrum aan academische disciplines, variërend van literatuur, geschiedenis en sociale wetenschappen tot natuurwetenschappen, geneeskunde en landbouw

Voor Chinese studenten zijn naast traditionele bestemmingen zoals ontwikkelde landen ook de BRI-partnerlanden uitgegroeid tot belangrijke centra voor buitenlands onderwijs. Minister Sayasat Nurbek van Wetenschap en Hoger Onderwijs in Kazachstan spreekt lovend over de samenwerking op het gebied van onderwijs. Xinjiang, dat grenst aan drie Centraal-Aziatische landen, vormt een natuurlijke schakel voor het verdiepen van de samenwerking op het gebied van hoger onderwijs tussen China en het hart van Azië.

Kalibek Erbosyn die vloeiend Chinees spreekt behoort tot ongeveer 200 studenten uit de vijf Centraal-Aziatische landen Kazachstan, Kirgizië, Tadzjikistan, Oezbekistan en Turkmenistan. Ze studeren momenteel aan de Xinjiang Medical University (XMU) in Xinjiang en waar ze bijna 30 % uitmaken van alle buitenlandse studenten aan de universiteit. XMU werkt bijvoorbeeld samen met medische universiteiten in Oezbekistan om cursussen traditionele Chinese geneeskunde aan te bieden waarbij in totaal meer dan 5.000 lokale docenten en studenten worden opgeleid. De Xinjiang Normal University heeft meer dan 1.100 docenten opgeleid voor Centraal-Aziatische landen..

Boeken, labs  en workshops

Van schoolboeken tot laboratoria en workshops, de samenwerking op het gebied van talent tussen China en de Centraal-Aziatische landen breidt zich uit. In de afgelopen twee jaar heeft Xinjiang tientallen overeenkomsten en samenwerkingsprojecten gesloten met de landen op gebieden als wetenschap, techniek, landbouw en geneeskunde. In mei hebben universiteiten van beide kanten tijdens een Xinjiang conferentie meerdere overeenkomsten ondertekend, gericht op de integratie van onderzoek, ontwikkeling en productie. Prioritaire sectoren waren onder meer watervoorraden, beheer van zout-alkalische bodems en lerarenopleiding. Tijdens de bijeenkomst werd ook een onderzoeksinstituut opgericht door het Chinese ministerie van Onderwijs om samen met tegenhangers in Centraal-Azië een netwerk van gezamenlijke onderzoeksinstituten en scholen op te zetten dat zich richt op de integratie van industrie en onderwijs.. Centraal-Aziatische studenten  zeggen dat de meesten van hen een baan kunnen vinden die nauw aansluit bij hun studierichting. Veel van de buitenlandse studenten aan de universiteit gaan na hun terugkeer naar het thuisland werken voor openbare ziekenhuizen, gezondheidsdiensten of een eigen kliniek openen.

Landbouw

Een van de hoogtepunten van de bilaterale economische en handelssamenwerking is de opkomst van de landbouw als opvallend groeipunt.  ‘China en Centraal-Azië verdiepen hun landbouwbanden, met samenwerking op het gebied van technologieoverdracht, infrastructuurontwikkeling en capaciteitsopbouw. Dit partnerschap stimuleert niet alleen de lokale economieën, maar verbetert ook de voedselzekerheid en duurzame ontwikkeling in de regio’, zegt adjunct-directeur DaiXin, van het Agricultural Information Institute van de Chinese Academie voor Landbouwwetenschappen. .

Een modern agrarisch demonstratiepark in Oezbekistan laat zien hoe de landbouwsamenwerking tussen de twee landen.gebeurt op het gebied van katoenteelt, gewasbescherming, teelt en andere technische aspecten zoals de uitwisseling van genetische hulpbronnen. Chinese gewasvariëteiten, technologieën, machines en landbouwbenodigdheden vinden hun weg naar het buitenland, terwijl producten uit buitenlandse landbouwparken de Chinese markt betreden, een levendig voorbeeld van de landbouwsamenwerking tussen China en Centraal-Azië.

Een ander opvallend voorbeeld van Chinese investeringen in de landbouw is het Chinees-Tadzjiekse landbouwdemonstratiepark in Tadzjikistan. Sinds 2014 investeren Chinese bedrijven in het park en ontwikkelen ze een complete katoenindustrieketen, die het planten, verwerken, spinnen, weven, verven en produceren van kleding omvat. De natuurlijke omgeving van Tadzjikistan, die wordt gekenmerkt door veel zonlicht en grote temperatuurschommelingen tussen dag en nacht, biedt zeer gunstige omstandigheden voor de groei van katoen en de opslag van voedingsstoffen, aldus onderzoeker Liu Hongxia, van het Agricultural Information Institute van de CAAS maar de lokale landbouwsector werkt met verouderde technologie en infrastructuur. Om deze tekortkomingen aan te pakken, bouwen Chinese ondernemingen een uitgebreid operationeel systeem dat landbouwbedrijven, industrieparken en internationale handel integreert. De Tadzjiekse regering ondersteunt de groei van het landbouwpark met China ook actief  Er wordt veel verwacht van toekomstige samenwerking op het gebied van slimme landbouw, slimme steden en de energietransitie

Toerisme

Recentelijk vertrok China Southern Airlines vanuit Peking naar Dushanbe, de hoofdstad van Tadzjikistan de eerste rechtstreekse vlucht tussen de twee hoofdsteden, zo meldde China Media Group. De route zal twee keer per week worden gevlogen..  Volgens gegevens van Chinese reisbureaus draagt de verbeterde connectiviteit in combinatie met het visumvrije beleid bij aan de groeiende toeristische uitwisselingen tussen China en Centraal-Azië,

Dit jaar is het Chinese toerismejaar in Kazachstan en het toerismejaar van Oezbekistan in China. Steeds meer Chinese toeristen profiteren van het gemak van visumvrije reisovereenkomsten tussen China en Centraal-Aziatische landen, waaronder Kazachstan en Oezbekistan, aldus het persbureau Xinhua. Uit gegevens van Trip.com blijkt dat sinds het begin van dit jaar het aantal boekingen van toeristen uit Centraal-Azië met 106 % is gestegen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar met een stijging van 164 % voor boekingen uit Oezbekistan. Guangzhou, Hangzhou en Beijing behoren tot de populairste bestemmingen.

Het aantal reizen vanuit China naar Centraal-Azië is ook met 74 % gestegen, met een stijging van 60 % in het aantal boekingen naar Oezbekistan, volgens de gegevens van Trip.com. Reisplatform Utour meldde dat het aantal Chinese toeristen dat dit jaar tot nu toe naar Centraal-Azië is gereisd, verdubbeld is ten opzichte van vorig jaar. Op het Fliggy-platform zijn de boekingen voor vluchten naar Kazachstan en Oezbekistan met respectievelijk 60 % en 47 % gestegen. In reactie op deze trends treffen toeristische bedrijven maatregelen om deze zomer meer producten op de markt te brengen. ‘Tijdens de zomervakantie zullen we twee toeristische producten met Centraal-Azië als thema lanceren, de ‘In-depth Kazakhstan Tour’ en de ‘Kazakhstan-Uzbekistan dual-country tour’ vertelde adjunct-directeur Zhou Weihong van Spring Travel. Momenteel zijn groepsreizen de belangrijkste manier waarop Chinese toeristen naar Centraal-Azië reizen, en de toeristen zijn voornamelijk gepensioneerden. Met de verdere ontwikkeling van toeristische trekpleisters zullen nieuwe producten meer jonge toeristen aantrekken, wordt gehoopt. .

Met de invoering van het visumvrije beleid zijn de culturele en toeristische uitwisselingen tussen China en Oezbekistan in een stroomversnelling gekomen. Oezbekistan wil op middellange termijn 1 miljoen Chinese toeristen aantrekken door gebruik te maken van een nieuw visumvrij beleid dat op 1 juni is ingevoerd, zo vertelde de Oezbeekse minister van Investeringen, Industrie en Handel Laziz Kudratov, maandag. ‘We profileren ons als een belangrijke bestemming voor toeristen uit de hele wereld, en het Chinese toerisme is een nuttige indicator voor de recente groei van deze sector. In 2024 hebben we een stijging van 75 % geregistreerd in het aantal Chinese toeristen dat Oezbekistan bezocht’, aldus Kudratov. China is een van de belangrijkste bronnen van toeristen voor Kazachstan. Uit gegevens van het ministerie van Toerisme en Sport van Kazachstan blijkt dat het aantal Chinese toeristen in 2024 655.000 bedroeg, een stijging van 78 % ten opzichte van het jaar ervoor.

Groene golf

Het groene technologiebedrijf Envision Energy breidt zijn aanwezigheid in Kazachstan uit, met een nieuwe fabriek voor de productie van windmolenss en energieopslagsystemen.  De fabriek van 40 miljoen $ zal naar verwachting een jaarlijkse productiecapaciteit hebben van 2 gigawatt aan windturbines en 1 gWh aan energieopslagsystemen. De fabriek zal naar verwachting meer dan 3.000 banen opleveren, waaronder 300 kernfuncties in de productie, en zal ergens tussen juli en september volgend jaar in bedrijf worden genomen. Maar liefst 60 % van de productie zal bestemd zijn voor Kazachstan en de rest zal worden geëxporteerd naar andere delen van Centraal-Azië en de Kaukasus, aldus het bedrijf. Het project volgt op een overeenkomst die in december is ondertekend met Kazakhstan Utility Systems en wil de synergie tussen windenergie en energieopslag maximaliseren, aan de lokale marktvraag te voldoen, de transportkosten te verlagen en de milieu-impact tot een minimum te beperken. De fabriek zal ook een service- en technisch ondersteuningscentrum omvatten om lokaal talent te stimuleren.

Senior vice-president en president van internationale productlijnen bij Envision Energy Kane Xu betoogt “Dit initiatief zal de overgang van Kazachstan naar een duurzame energietoekomst aanzienlijk versnellen, de economische groei bevorderen en innovatie stimuleren.” voorzitter Dinmukhamet Idrisov van de raad van commissarissen van Kazakhstan Utility Systems zei ‘Het is niet alleen een stap in de richting van energieonafhankelijkheid, maar ook een katalysator voor het verbeteren van de kwalificaties van lokale specialisten en het versterken van onze rol in de wereldwijde groene transformatie’, aldus Idrisov.. De energiebanden tussen China en Kazachstan waren ooit sterk gericht op fossiele brandstoffen, maar daar is verandering in gekomen.

Directeur Lin Boqiang van het China Institute for Studies in Energy Policy aan de Xiamen University merkt op ‘Voor Kazachstan sluit samenwerking met Chinese bedrijven op het gebied van groene energie naadloos aan bij zijn ambitieuze doelstellingen op het gebied van koolstofneutraliteit en zijn strategie om zijn economie te diversifiëren en minder afhankelijk te maken van traditionele koolwaterstoffen. China brengt namelijk niet enkel het benodigde kapitaal mee, maar ook wereldwijd toonaangevende technologie en productieschaal in sectoren als windturbines en batterijopslag, die cruciaal zijn voor de energietransitie van Kazachstan.’

De Henan busbouwer Yutong heeft reeds een industriële aanwezigheid in Kazachstan waar de fabriek QazTehna in 2021 officieel werd in gebruik genomen te Saran. De fabriek produceert jaarlijks 2.000 Yutong-bussen en 200 stuks bouwmachines, wat meer dan 5.000 banen oplevert. Yutong heeft in het land één eigen station, twaalf erkende servicestations en één magazijn voor onderdelen. Zo vormt het bedrijf een netwerk rond Almaty, van waaruit het vervoersdiensten en opleidingen aanbiedt aan grote steden. In 2019 leverde Yutong aan Astana de eerste reeks van 100 elektrische bussen. Van de 10.000 bussen die Yutong in Centraal Azie verkocht zijn er 1000 voertuigen met nieuwe energie

Bronnen: Global Times, China Daily