Het gerechtelijk onderzoek tegen voormalig politbureaulid Bo Xilai is rond. De procureur van Jinan (de hoofdstad van de provincie Shandong), heeft bekend gemaakt dat Bo zal vervolgd worden voor omkoperij, verduistering en machtsmisbruik. Een proces zou nu snel moeten volgen.
Bo in betere tijden
Bo heeft misbruik gemaakt van zijn macht om anderen onrechtmatig te bevoordelen, en kreeg daarvoor “extreem hoge” smeergelden en eigendommen. Hij verduisterde ook een zeer groot bedrag aan overheidsgelden en misbruikte zijn positie ten nadele van de staat en het volk. De procureur meldt nog dat de aanklacht aan Bo betekend is en dat hij kans kreeg commentaar te geven. Zijn advocaten hebben al besluiten ingediend. De gerechtelijke procedure vindt plaats in Jinan en niet in Bo’s woonplaats Chongqing om een objectieve rechtspraak te garanderen.
Bo was partijsecretaris van de stadsprovincie Chongqing en werd in maart vorig jaar afgezet. Hij kwam in moeilijkheden toen een naaste medewerker die voor zijn leven vreesde, vluchtte naar het Amerikaans consulaat in Chengdu, met bezwarende documenten over Bo en zijn vrouw Gu Kailai. Gu is vorig jaar al veroordeeld tot de doodstraf met uitstel wegens de moord op een Britse zakenman die de financiële belangen van Bo-Gu in het buitenland verzorgde. Bo wordt niet beschuldigd van medeplichtigheid aan de moord.
Bo is niet de het eerste politbureaulid dat wegens corruptie afgezet wordt. Vroeger sneuvelden al de burgemeester van Beijing en de partijsecretaris van Sjanghai. Wat Bo bijzonder maakt is dat hij campagne voerde om tot de hoogste partijtop, het zevenkoppig politiek bureau, door te stoten, en daarbij zeer actief de populaire toer opging. Bovendien blijkt uit de aanklacht dat hij toch heel erg corrupt was. En dan nog getrouwd met een moordenares. Het was een schok voor de bevolking en de Partij dat zo iemand zich in de hoogste rangen kon verstoppen. De nadruk die de nieuwe partijleider Xi sinds het partijcongres vorig jaar legt op het bestrijden van corruptie en andere vormen van machtsmisbruik door partijkaders is in grote mate een antwoord op het Bo-schandaal.
Dat de zaak Bo bij het publiek nog altijd sterke reacties oproept blijkt uit de Chinese media. In een commentaar vraagt Xinhua dat Bo correct beoordeeld wordt, zonder favoritisme of negatieve vooroordelen. Op Global Net (de site van Global Times, een overheidskrant) wordt benadrukt dat de procedure tegen Bo nog maar eens de vaste wil van de centrale overheid aantoont om het land te regeren volgens de wet en om de overheid te zuiveren van slechte elementen. Guangming Net schrijft vlakaf dat het niet uitgesloten is dat ‘mensen met een eigen agenda het proces zullen gebruiken om herrie te schoppen’
Westerse media suggereren dat de echte reden voor de val van Bo niet zijn corrupte levenswandel zou zijn, maar wel zijn politieke activiteiten. Bo was het uithangbord van het Chongqing model, dat eigenlijk niet van hem was maar al enkele jaren voordien door de burgemeester ingevoerd was. In dit model stimuleert men wel buitenlandse en privébedrijven, maar wordt tegelijk een sterke geplande staatssector uitgebreid; daaruit puurt de overheid middelen om de sociale zekerheid uit te bouwen, sociale woningen te bouwen, en migranten meer rechten te geven. Met het verdwijnen van Bo is ook het ‘model’ van de radar verdwenen. Om zijn populariteit op te drijven voerde Bo twee andere campagnes die inspeelden op het gevoel van het publiek dat de morele normen verloren gaan: hij profileerde zich als supercop tegen de criminaliteit en lanceerde opnieuw de ‘rode cultuur’, waarbij bvb reclame en pulp op televisie sterk beperkt werden. Westerse analisten suggereren dat de andere Chinese leiders Bo vooral daarom graag zagen verdwijnen. Erg onderbouwd is deze theorie echter niet, want de val van Bo werd niet binnen de Partij gepland maar kwam er door een extern element, het Amerikaanse consulaat in Chengdu.
In China zelf en ook in het buitenland zijn er dan weer linkse groepen die beweren dat de aanklachten tegen Bo allemaal opgezet spel zijn om de meest prestigieuze van de echte linkse politici in China te kunnen nekken. Ook deze stelling is weinig onderbouwd, want de luxueuze levensstijl van de familie Bo in het buitenland en de moord op de Brit zijn wel degelijk feiten.
Bron: BBC, Xinhua
