China eert Mandela

De Chinese overheid, media en burgers rouwen om Nelson Mandela.

Xi Jinping spreekt in zijn boodschap aan de Zuid-Afrikaanse president Jacob Zuma over Mandela’s  wereldfaam als staatsman, zijn leiderschap in de zegevierende strijd tegen apartheid en zijn historische bijdrage aan de ontwikkeling van een nieuw Zuid-Afrika. Xi herinnert er ook aan dat hij zich zeer heeft ingespannen voor de ontwikkeling van de banden en de vriendschap met China. Mandela heeft China twee keer bezocht na zijn vrijlating, in 1992 en in 1999, maar Hong Lei, de woordvoerder van Buitenlandse Zaken, wijst erop dat hij al lange tijd een vriend was van het Chinese volk en van de volkeren over de hele wereld.

Banden met China

De media besteden vrij veel aandacht aan de inspiratie die Mandela, ook naar eigen zeggen, had geput uit het voorbeeld van de Chinese bevrijdingsstrijd. Op televisie werden uitspraken van Mandela geciteerd dat de oudere generatie van Chinese leiders zoals Mao Zedong, Zhou Enlai, Zhu De en het Chinese volk veel steun hadden gegeven aan het streven naar onafhankelijkheid en het verzet tegen de apartheid. De Zuid-Afrikaanse leider vondde revolutie in China een meesterwerk. Toen hij erover had gelezen had hij begrepen ‘dat zelfs het onmogelijke kon worden verwezenlijkt’ en dat gaf hem moed en kracht. Sommige media hebben het over twee boeken over of uit China die van grote invloed zijn geweest: Red Star over China, waarin de Amerikaanse reporter Edgar Snow de Lange Mars, het leven van Mao en zijn ontmoetingen met hem en andere revolutionairen beschrijft. Mandela zou met een toespeling op de Lange Mars zijn autobiografie Long Walk to Freedom hebben getiteld,. Een ander favoriet boek was De kunst van de Oorlogvoering van Sun Zi (770-476 voor onze tijdrekening). Daaruit heeft Mandela onder andere geleerd: ‘als je de vijand goed kent en je kent jezelf, moet je in geen honderd veldslagen voor de afloop vrezen.’ De bondgenootschap van het ANC met de Communistische Partij van Zuid-Afrika en de eruit voortvloeiend sympathie voor de socialistische landen wordt hier en daar vermeld.

Nog in de media

Mandela op de Chinese Muur (foto ANC)

Met Mandela als president heeft Zuid-Afrika gedurende enkele jaren met ‘twee China’s’ betrekkingen onderhouden: Zuid-Afrika heeft pas in 1996 besloten de diplomatieke banden met Taiwan te verbreken om dan in 1998 de Volksrepubliek als het enige China te erkennen. Aan dit meningsverschil wordt slechts indirect enige aandacht besteed in de berichtgeving, allicht uit respect. Verder valt het op dat de officiële Chinese media een compleet en evenwichtig beeld geven van hoe er overal in de wereld op het overlijden wordt gereageerd. Natuurlijk wordt er een apart hoofdstuk gewijd aan de reacties in Zuid-Afrika zelf en in andere Afrikaanse landen. De media laten ook vooraanstaande personen uit de VS, de EU en de rest van de wereld aan het woord. Ook in de sociale media geven vele Chinezen hun mening over het leven en de betekenis van het overlijden van Nelson Mandela. Dat de Zuid-Afrikaanse leider bij miljoenen Chinezen een bekend figuur was, zal ongetwijfeld mede te maken hebben met wat er in lessen geschiedenis en Engels over hem werd verteld, meer dan over veel andere buitenlandse leiders.

Bronnen: Xinhua, China Daily, Global Times, SCMP, BBC
zie ook: http://www.chinadaily.com.cn/world/2013mandela/2013-12/06/content_17157122.htm
http://www.globaltimes.cn/SPECIALCOVERAGE/Mandela.aspx