In antwoord op Amerikaanse handelssancties verhoogt China de invoerrechten op sommige Amerikaanse producten met een totale waarde van 3 miljard dollar. China benadrukt dat het geen handelsoorlog wil. Waarnemers vinden de Chinese reactie eerder gematigd. De VS halen intussen de zware munitie boven.
China schrapt vanaf 2 april de vermindering op invoerrechten voor 128 Amerikaanse invoerproducten, die overeengekomen was in de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Daardoor verhogen de invoerrechten voor 120 producten met 15%, en voor 8 producten met 25%.
Het meest getroffen is varkensvlees. China voert voor 1,9 miljard dollar Amerikaans varkensvlees in, en is daarmee de derde invoerder. Veel Amerikaanse varkensboeren leven in staten die voor Trump stemden.
Verder worden onder meer aluminiumafval, noten, fruit, wijn en naadloze stalen buizen getroffen. Maar dé verrassing is het ontbreken van sojabonen op de lijst. Sojabonen zijn in waarde het belangrijkste Amerikaanse exportproduct naar China. Westerse waarnemers interpreteren dit als Chinese terughoudendheid.
Gesofistikeerde producten zoals vliegtuigen, auto’s of elektronica blijven volledig buiten schot.
Amerikaanse heffingen strijdig met WTO
Volgens China is de maatregel een verdediging tegen de Amerikaanse heffingen op Chinees staal en aluminium die ook op 2 april ingingen. Die heffingen gebeuren in naam van de nationale veiligheid, onder sectie 232 van een Amerikaanse wet over de nationale veiligheid. Volgens China is dit niet conform de regels over nationale veiligheid van de WTO, maar discriminerend. Slechts een beperkt aantal landen wordt geviseerd, en aan de meeste – ook aan de EU- is inmiddels een uitzondering beloofd, zodat de facto China als enige slachtoffer overblijft. China heeft op 26 maart de VS verzocht terug te keren naar de regels van de WTO en in dat kader onderhandelingen te voeren over de handelsgeschillen, wat zonder zonder resultaat bleef. Intussen meent het gerechtigd te zijn bepaalde engagementen onder de WTO op te schorten. Het heeft ook klacht ingediend bij de WTO.
Begin van handelsoorlog of van onderhandelingen?
De huidige wederzijdse sancties zijn nog maar openingssalvo’s. Het echte geschut wordt in stelling gebracht. De VS hebben aangekondigd dat ingevolge een onderzoek naar diefstal van intellectuele eigendom onder sectie 301 van een wet van 1974 verdere sancties zullen genomen worden tegen Chinese invoer ter waarde van ongeveer 60 miljard dollar.
De Amerikaanse president heeft op 3 april een lijst van 1333 geviseerde Chinese producten bekend gemaakt. Daarna volgt er een consultatieronde met Amerikaanse belanghebbenden gedurende 30 dagen. Maar het ministerie van handel heeft al laten weten dat die periode tot 60 dagen kan verlengd worden. Zo worden de sancties pas in de loop van juni van kracht. Waarnemers interpreteren dit als het kopen van tijd om misschien toch een vergelijk met China te onderhandelen. Maar de president laat intussen weten dat de sancties al ‘binnen enkele weken’ van kracht kunnen worden.
De nieuwe sancties zijn veruit de zwaarste sinds China tot de WTO toetrad in 2001. China heeft afwijzend gereageerd en aangekondigd dat het tegenmaatregelen van dezelfde orde van grootte zal nemen.
Het is bekend dat de VS van China een plan verwachten om het handelstekort met 100 miljard dollar te doen dalen.
Alles draait rond technologie
De VS beschuldigen China ervan dat buitenlandse bedrijven die in China willen investeren een joint venture moeten vormen en hun technologische geheimen aan de joint venture moeten prijsgeven. Intellectuele diefstal, zegt de VS. China ontkent dat dit de officiële politiek zou zijn, maar individuele Chinese bedrijven oefenen soms wel druk uit. Premier Li Keqiang heeft onlangs beloofd dat die praktijk gestopt wordt. Waarnemers denken dat de VS de diefstal van intellectuele eigendom niet voor de WTO zou kunnen bewijzen.
De bijkomende Amerikaanse sancties zullen vooral Chinese producten treffen die onder het China 2025 programma vallen. Dat voorziet staatssteun om China in tien technologische sectoren aan de top van de wereld te doen staan in 2025. Naast handelssancties zullen de VS waarschijnlijk ook strengere beperkingen aan Chinese investeringen in de VS, aan uitwisseling van talent en aan bescherming van Chinese intellectuele eigendom opleggen.
Alleen verliezers van handelsoorlog
China had vorig jaar een handelsoverschot van 375 miljard dollar met de VS. Daarom denken westerse waarnemers dat China meer belang heeft bij het vermijden van een handelsoorlog dan de VS. Experts wijzen er echter op dat een handelsoorlog de prijs voor de Amerikaanse consument omhoog zal jagen, en de lokale productie in de VS niet zal stimuleren. De invoer zal alleen van elders komen.
De Chinezen wijzen er ook op dat het grote handelsoverschot met de VS grotendeels fictief is. Wanneer een iPhone in China geassembleerd wordt, telt 100% als Chinese uitvoer terwijl maar enkele procenten meerwaarde in China blijven. In een mededeling zegt het Chinese ministerie van handel: ‘Samenwerking is de enige goede optie voor China en de VS’. Het roept op tot dialoog en consultatie.
Strategisch overwicht
Met het inroepen van sectie 301 stelt de VS het probleem eerder strategisch dan commercieel. China dreigt de VS op technologisch vlak in te lopen en voorbij te steken. In het VS-rapport over de sancties wordt aanstoot genomen aan het China 2025 programma, maar ook aan het ‘Nationaal schema voor de ontwikkeling van talent op middellange en lange termijn’, en aan het ‘Plan voor de ontwikkeling van een nieuwe generatie artificiële intelligentie’. Volgens topadviseur voor handel Lightizer gaat China honderden miljarden yuan spenderen aan onderzoek, ontwikkeling en toepassingen in een aantal belangrijke sectoren van het China 2025 programma. Het zou slecht zijn voor de VS mocht China slagen en op deze domeinen tegen 2025 de leiding nemen.
China van zijn kant heeft duidelijk gemaakt dat het verdere toegevingen wil doen. Zo is een verdere opening van de financiële sector aangekondigd en krijgen buitenlandse investeerders het in het algemeen gemakkelijker. Maar ook China ziet de dingen strategisch. Het zal volgens waarnemers niet toegeven aan beperkingen op staatsinterventie in de economie.
President Trump staat niet alleen met zijn anti-China politiek. Zo is er senator Elizabeth Warren, democrate en in het algemeen hevig criticus van de president. Ze verdedigt expliciet handelssancties tegen China. Een Amerikaanse wet om de separatisten van Taiwan een hart onder de riem te steken is onlangs goedgekeurd met de steun van de republikeinen én de democraten.
Bronnen: Xinhua, Global Times, Caixin, Financial Times, New South China Morning Post, Asiatimes
De belangrijkste varkensleverancier is een Chinees bedrijf in de VS. Komt er ook een importheffing op varkenssperma? Want Chinese varkens zijn allemaal bevrucht met UK of VS varkenssperma.
”De VS beschuldigen China ervan dat buitenlandse bedrijven die in China willen investeren een joint venture moeten vormen en hun technologische geheimen aan de joint venture moeten prijsgeven. Intellectuele diefstal, zegt de VS. China ontkent dat dit de officiële politiek zou zijn, maar individuele Chinese bedrijven oefenen soms wel druk uit. Premier Li Keqiang heeft onlangs beloofd dat die praktijk gestopt wordt. Waarnemers denken dat de VS de diefstal van intellectuele eigendom niet voor de WTO zou kunnen bewijzen.” Consumenten hebben eenmaal het recht om te weten hoe bedrijven aan deze claim komen. Kijk naar het BMW incident. Blijkbaar was BMW niet echt zo schoon. Alleen door met de data te sjoemelen.