In 1997 keerde Hongkong terug naar China. Bij de jaarlijkse herdenking hiervan zijn de speciale status van de stad en de tegenstellingen daar altijd weer onderwerp van discussie.
Hongkong is 16 jaar geleden door het Verenigd Koninkrijk aan China teruggegeven. Ieder jaar op 1 juli is dit een reden tot het houden van ceremoniën en van demonstraties. De regeringsvertegenwoordigers constateren in hun redevoeringen dat het experiment met ‘1 land, 2 systemen’ de nodige problemen oplevert, maar wel werkt. Hongkong is nog steeds welvarend en een handige toegangspoort voor de kapitalistische wereld om zaken met China te doen. Het politieke stelsel lijkt in een aantal opzichten op dat van de parlementaire democratieën en voorziet in meer individuele, burgerlijke vrijheden die ook verder gaan dan het systeem in de rest van China. Zo is het in Hongkong niet het geval dat één politieke partij zoals de CPC een machtsmonopolie heeft. Anderzijds worden het bestuur en het hoofd van de uitvoerende macht, de ‘Chief Executive of the Hong Kong Special Administrative Region (HKSAR)’, niet rechtstreeks door de stemgerechtigden verkozen, maar door een raad waarin belangengroepen en het Nationaal Volkscongres vertegenwoordigd zijn.
Er is een toezegging dat het rechtstreekse, algemeen stemrecht vanaf 2017 zal gelden. De politieke oppositie organiseert regelmatig en in elk geval jaarlijks op 1 juli demonstraties. De voornaamste eis daarbij is dat die invoering vroeger moet gebeuren. Daarnaast zijn de manifestaties ook een aanleiding om allerlei andere eisen te ventileren en om onvrede te uiten. Er is een stroming die een onafhankelijkheidsgevoel, de vervreemding aanwakkert bij bepaalde bevolkingsgroepen ten opzichte van de rest van China. Er is daarbij zekere sprake van enige concurrentie tussen de zakencentra, met Hongkong als traditioneel centrum van handel en financiën en bijvoorbeeld Guangzhou of Shanghai die de HKSAR op die gebieden lijken voorbij te streven.
Het protest
Ook dit jaar was er weer het rituele getouwtrek tussen de media die stromingen met verschillende en tegenover elkaar staande opvattingen vertegenwoordigen. Dat gaat over het aantal deelnemers aan de protesten, over het belang ervan en over de doelstellingen van de deelnemers. In een online peiling van de SCMP gaven de lezers van deze krant, die overwegend kritisch staat tegenover het beleid van Beijing, hun mening over het aantal deelnemers aan de demonstratie van gisteren. De meesten (42%) denken dat de schatting van 88.000 à 99.000, gemaakt door de onderzoekers aan de Universiteit, correct is. Deze schatting houdt het midden tussen de 430.000 van de organisatoren en de 66.000 van de politie. Diegenen die een snellere versteviging van de parlementaire democratie willen beweren zoals steeds dat de kritiek op het pro Beijing establishment nu werkelijk een hoogtepunt heeft bereikt, terwijl de woordvoerders van de overheid en andere Beijinggezinde krachten wijzen op de vrije meningsuiting, de beloften om ernstig met klachten rekening te houden en de raadplegingen voor 2017, de volgende fase in de democratische ontwikkeling.
Bronnen: SCMP, BBC, Xinhua
