China gaat meer doen om senioren op te vangen in rust- en verzorgingstehuizen. Dat is deze week door de nationale regering beslist. Uitgangspunt is de toenemende vraag naar meer diverse en betere dienstverlening. Ook over het mentaal welzijn van ouderen wordt nagedacht.
China gaat het opzetten van rust- en verzorgingstehuizen vergemakkelijken, ook voor privé- en buitenlandse investeerders. Onder de nieuwe regels kunnen buitenlandse ketens van verzorgingstehuizen met kleinere investeringen op de Chinese markt komen. Tot nog toe zijn er geen ketens van Chinese particuliere woonzorgcentra.
Lokale besturen worden aangemoedigd om via diverse kanalen verzorgingsdiensten te verstrekken. Openbare woonzorgcentra moeten gratis of tegen een lage prijs diensten verlenen aan mensen met een laag inkomen of met slechts één kind.
Bij de uitvoering van deze nieuwe regels hebben nieuwe residentiële complexen, voorzieningen voor de verzorging van senioren. Dat geldt ook bij renovatie van oudere complexen. Deze voorzieningen worden door professionele organisaties gerund..
De opleiding van verplegers gespecialiseerd in ouderenzorg, wordt verbeterd en uitgebreid.
Er komt een betere kwaliteitscontrole, met verplichte nationale normen voor dienstverlening en samenwerking tussen verschillende departementen, in het bijzonder met de brandweer.
Deze maatregelen leiden tot meer rust- en verzorgingstehuizen, en meer dienstverlening aan senioren via thuisverpleging.
Er blijven nog belangrijke problemen aan te pakken, zoals de samenwerking tussen ziekenhuizen en rusthuizen, en een betere terugbetaling van de medische kosten.
Antwoorden op snelle vergrijzing
China vergrijst snel. In 2017 waren er 158 miljoen personen boven de 65 jaar . Dat is 11,4% van de totale bevolking. In één jaar groeide het aantal personen boven 65 jaar met 5,5%.
Volgens ramingen van demografen zou het aantal senioren boven 60 jaar rond 2050 pieken op 487 miljoen; op dat moment zou het om iets meer dan een derde van de totale bevolking gaan.
Doordat de families kleiner zijn en er vaak slechts één kind is, wordt het traditionele patroon van verzorging door de kinderen ondergraven.
In 2015 lanceerden het ministerie voor Burgerzaken en de Nationale commissie voor Ontwikkeling en Hervormingen een richtlijn om privé-investeringen in ouderenzorg aan te moedigen, zowel in instellingen als door thuisverpleging.
Het vijfjarenplan dat de regering begin 2017 lanceerde wees op bestaande problemen zoals te weinig voorzieningen, te weinig geschoold personeel en te weinig aandacht voor het platteland.
In 2017 telde China 155.000 instellingen voor senioren met 7,44 miljoen bedden. Tegen 2030 zou ouderenzorg naar schatting een marktwaarde van 13.000 miljard yuan hebben.
Geestelijke gezondheidszorg
Naast de materiële zorgen hebben Chinese senioren ook mentale noden. Van de 240 miljoen senioren boven 60 jaar leven er 118 miljoen apart van hun kinderen. Dat is een radicale breuk met het traditionele familiemodel waarbij kinderen voor hun ouders zorgden. Deze situatie zorgt voor stress.
Drie onderzoekers van de Renmin University gingen aan de slag met de officiële familiestatistieken voor 2014. Daaruit haalden ze cijfers voor PHQ-9, een indicator voor depressie. Het blijkt dat deze indicator significant hoger ligt dan bij ouderen in de Verenigde Staten.
Vooral bij ouderen die zonder hun kinderen en zonder partner leven zijn er symptomen van milde depressie. Het gaat dan direct om miljoenen potentiële psychiatrische patiënten. Indien deze tendens zich doorzet dan is de geestelijke gezondheidssector in China zeker onvoldoende uitgebouwd. Er zijn in het hele land slechts 30.000 psychiaters en 6.000 psychotherapeuten.
Alternatieve maatregelen
Het onderzoek heeft ook gepeild naar alternatieve maatregelen om het geestelijk welzijn van senioren te verbeteren.
Eén manier is de uitbouw van gerichte gemeenschapsdiensten: dat kan gaan van psychologisch advies tot materiële hulp zoals aan huis geleverde maaltijden en poetsdiensten.
Nog efficiënter zijn kansen om deel te nemen aan culturele activiteiten. Senioren die de kans krijgen om deel te nemen aan culturele – of gemeenschapsactiviteiten voelen zich mentaal beduidend beter. Dat geldt zowel voor alleenstaanden als voor koppels. Lokale overheden doen er dus goed aan activiteiten te organiseren, zoals lessen kalligrafie, schilderijententoonstellingen of sporten voor ouderen. Er kan ook gedacht worden aan seniorenuniversiteiten als symbool van integratie van de oudere generatie in de maatschappij.
De beste remedie blijft te zorgen dat er minder eenzame bejaarden zijn. Men kan steunmaatregelen nemen om jongeren en ouderen aan te moedigen toch samen te leven. Een belangrijk aspect is zorgen dat jongeren goedkoper een grotere woning in de stad kunnen kopen of huren, zodat ouders kunnen inwonen. Een ander aspect is ouderen van het platteland gemakkelijker een domicilie in de stad te geven. Nu moeten nog vele ouderen die bij hun kinderen in de stad intrekken voor medische verzorging terugkeren naar het dorp waar ze vandaan komen of de ziektekosten in de stad zelf betalen.
Indien ouders en kinderen toch apart moeten leven, dan kan gedacht worden aan meer betaald verlof zodat de kinderen toch nog iets voor hun ouders kunnen doen.
Nog een mogelijkheid is alleenstaande ouderen aan te moedigen om te hertrouwen. Een tweede huwelijk lag traditioneel gezien niet goed. De overheden zouden meer mogelijkheden kunnen scheppen om een nieuwe partner te ontmoeten
Bronnen: China Daily, Sixthtone
