Op 4 augustus publiceerde de linkse Britse krant The Morning Star interessante informatie over het werk aan het 15e vijfjarenplan. We nemen ze hier over, aangevuld met extra feiten uit de China Daily en van CGTN.
The Morning Star meldt het volgende. ‘De Chinese president Xi Jinping heeft alle comités van de Communistische Partij, ministeries en regeringen op alle niveaus opgeroepen om zich te buigen over de 3.110.000 voorstellen die het publiek online heeft ingediend voor China’s volgende vijfjarenplan.
Het vijftiende plan loopt van volgend jaar tot 2030 en via een online campagne werden burgers uitgenodigd om vanaf 20 mei ideeën in te dienen. President Xi verklaarde dat de openbare raadpleging deel uitmaakt van de Chinese ‘democratie van het hele volk’.
China maakt gebruik van vijfjarenplannen om zijn economische ontwikkeling uit te stippelen, en stelt daarbij zowel economische als sociale doelen.
Het veertiende plan, goedgekeurd aan het einde van het eerste presidentschap van Donald Trump in de Verenigde Staten, benadrukte de noodzaak van veerkracht in de toeleveringsketen en binnenlandse technologische innovatie. Dit was een reactie op de toenemende vijandigheid van de VS tegenover vrijhandel. Het plan (dat dit jaar ten einde loopt) riep ook op tot een versnelde groene transitie en het terugdringen van koolstofemissies.
China boekte aanzienlijke vooruitgang op het gebied van onder andere batterijtechnologie, ruimteverkenning en kunstmatige intelligentie (AI). Het lijkt er sterk op dat de doelstellingen bereikt zijn. Zo is de Chinese koolstofuitstoot het afgelopen jaar met 1 procent gedaald. Dit lukte, ondanks de stijgende vraag naar energie. Dit succes was mede te danken aan de enorme investeringen in hernieuwbare energiebronnen. China installeerde vorig jaar alleen al meer zonne-energiecapaciteit dan de totale zonne-energiecapaciteit van de Verenigde Staten. De daling van de uitstoot, hoewel bescheiden, wijst erop dat China zijn piekuitstoot al vijf jaar eerder dan de zelf bepaalde doelstelling heeft bereikt.
Het vijftiende plan zal meer in detail worden uitgewerkt tijdens de volgende vergadering van het centraal comité van de Communistische Partij in oktober. De partij heeft al een aantal prioriteiten geformuleerd. De binnenlandse consumptie zal worden verhoogd. De beheersing van geavanceerde technologie zou misschien wel de speerpunt van het plan kunnen vormen. Zo komt er een AI-strategie die bekend staat als ‘AI plus’. Tot zover The Morning Star.
Televisiezender CGTN merkt dan ook op dat een aantal van de online ingediende voorstellen rond het thema AI draaien. Bijvoorbeeld het idee om ‘AI-tools in te zetten om ongelukken te voorkomen bij senioren met een beperking’. Via een ander bericht drong iemand aan op meer aandacht voor onderwijs in de popularisering van de wetenschap, met als doel het kweken van veel technologisch talent. Natuurlijk strekt de reikwijdte van het vijfjarenplan zich verder uit dan de thema’s waarop de focus zal liggen. Dus kwamen er uit de online raadpleging onder andere oproepen om meer gemeenschapsvoorzieningen te realiseren, zoals sportscholen, sportvelden en zwembaden.
De China Daily preciseert dat China in 2020 voor het eerst de publieke opinie via online platforms raadpleegde over het vijfjarenplan. Dergelijke brede online consultatie bij de indiening van nieuwe wetsvoorstellen gebeurt al veel langer. Op alle niveaus verzoeken partijafdelingen de burgers om via diverse kanalen meningen en suggesties in te dienen over wat het plan zou moeten inhouden. Hun doelgroepen zijn ambtenaren, het brede publiek, deskundigen en wetenschappers.
De eindbespreking zal in oktober plaatsvinden tijdens de vierde plenaire zitting van het twintigste Centraal Comité van de CPC in Beijing. De vijfjarenplannen vormen een bottom-up synthese van lokale voorstellen. Tegelijkertijd werkt de centrale overheid tegenwoordig top-down binnen een nationale langetermijnvisie, en met centrale financiering aan de Twee Programma’s. Dit zijn strategische projecten voor de nationale modernisering en het verbeteren van den veiligheid. Deze procedure is vorig jaar gestart.
Het 15e vijfjarenplan, dat volgt op het aflopende 14e en voorafgaat aan het 16e, vormt de tweede etappe op weg naar de ‘socialistische modernisering’ van het land die tegen 2035 voltooid moet zijn. Dat is immers het streefdoel vastgesteld tijdens het twintigste nationale congres van de CPC in 2022.
