Een Chinees bedrijf zal in Maleisië een belangrijke spoorweg aanleggen. Voor beide landen lijkt het contract een win win operatie in te luiden.
Valse start
Het project voor de Maleisische spoorweg zal na een moeizame start blijkbaar toch een succes worden voor het Belt and Road Initiative (de nieuwe Zijderoutes). Malaysia Rail Link Sdn Bhd en China Communications Construction Co hebben afgelopen vrijdag een aanvullende overeenkomst getekend waar de beide partijen zich in kunnen vinden. Het Maleisische bedrijf wil toestemming vragen om de projecten meteen begin mei weer aan te pakken.
Mahathir aan het roer
Er was al eerder een deal over de East Coast Rail Link (ECRL) afgesloten onder impuls van de vorige regering van Maleisië. De werkzaamheden waren gestart in 2017 en in juli 2018 geschorst. Na verkiezingen was de ervaren politicus Mahathir bin Mohamad aan de macht gekomen. Zijn voorganger werd beschuldigd van allerlei fouten en Mahathir draaide een aantal van zijn beslissingen terug.
Onzekere tijden
Eén daarvan was om het contract voor het belangrijke spoorwegproject toe te wijzen aan een Chinese onderneming. Er volgden maanden van grote onzekerheid, geruchten over een definitieve opzegging, schorsing maar ook onderhandelingen over het contract. De Chinese en Maleisische regering waren daar nauw bij betrokken.
Succes
Het resultaat is dat de kosten voor de eerste twee fasen in de aanleg van de Maleisische spoorweg met een derde werd teruggebracht tot 44 miljard Malaysian ringgit (9,4 miljard euro). Op die manier moet Maleisië voor het project minder lenen van de Export-Import Bank of China, een Chinese ontwikkelingsbank. Het risico op een boete vanwege niet-terugbetaling is dan ook veel kleiner geworden.
Winst voor Maleisië
Volgens Mahathir zal het ‘verbeterde project zorgen voor transport van passagiers en goederen. Het zal investeringen langs de spoorlijn aantrekken en groot aantal banen opleveren’. Voor het beheer en het onderhoud van de ECRL zal een joint venture van Malaysia Rail Link en het staatsbedrijf China Communications Construction Company instaan. De route zal over 648 km lopen van de hoofdstad van Maleisië Kuala Lumpur naar het zuiden van Thailand, door vijf provincies. Voorstanders zeggen dat alle regio’s langs de lijn hier baat zullen bij hebben.
Westerse interpretaties
Sommige media hadden uitlatingen van Mahathir in augustus geïnterpreteerd als kritiek op China. Vooral zijn gebruik van de term ‘nieuwe vorm van kolonialisme’ was enkele journalisten bevallen, omdat die de westerse campagne over een ‘Chinese schuldenval’ leek te bevestigen. De premier van Maleisië had het echter over ‘verschillen tussen arme landen en rijke landen’ en ‘ongelijke niveaus van ontwikkeling’, begrippen die China zeker niet vreemd zijn en waar Beijing terdege rekening mee houdt. De Maleisische premier voegde voor alle zekerheid aan zijn verklaring toe dat zijn kritiek niet tegen China gericht was, maar tegen de vroegere Maleisische premier. Die had volgens hem uit eigenbelang de onderhandelingen niet zorgvuldig gevoerd.
De waarheid over China
In maart van dit jaar verduidelijkte Mahathir zijn standpunten nog eens in een uitgebreid interview met de Hongkongse South China Morning Post. ‘Ik trek partij voor het rijke China tegenover het wispelturige Amerika, als ik moet kiezen tussen de twee …wij zullen op onze eigen manier omgaan met China en niet naar de pijpen dansen van het Westen met zijn paniekverhalen…wij willen mee profiteren van de economische opkomst van China en zijn markt …China was 2.000 jaar lang onze buurman en heeft ons nooit veroverd. De Europeanen kwamen in 1509 en twee jaar later overmeesterden ze het land’.
De kracht van onderhandeling
Beijing is tevreden over de nieuwe, meer realistische en evenwichtige deal. Het ministerie van BuZa heeft laten weten dat dit te danken was aan uitgebreide onderhandelingen, een gemeenschappelijke bijdrage en het zicht op wederzijds voordeel. Dat is ook het geval in Belt and Road onderhandelingen met andere landen en dat blijft zo. Meningsverschillen kunnen ontstaan. Het voornaamste is ze op te lossen door onderhandelingen te voeren met respect voor elkaar en op voet van gelijkheid.
China Daily, mrl.com.my/en/ (website van Malaysia Rail Link), Financial Times, Nikkei.com, South China Morning Post
Dat tijdens de verkiezingen deze debt-trap taal worden gebruikt is nu eenmaal de gang van zaken in een democratie. Maar jammer genoeg is niet elke land zo beschaafd hierbij. Kijk naar Indonesië: het hele anti- Chinezen sentiment komt er weer boven nu de verkiezingen eraan komen.