De Chinese Nationale Volksvergadering – het parlement – is bijeen voor de jaarlijkse voltallige vergadering. In zijn rapport besprak premier Li de belangrijke werven voor het jaar 2025. In de meeste gevallen gaat het om stapsgewijze verbetering van processen die al aan de gang zijn.
Dit is het vervolgartikel op: Groeidoelstelling van 5% ambitieus maar haalbaar
Meer consumptie en investeringen
Om de bevolking tot hogere consumptie aan te zetten wordt ingezet op een verhoging van de inkomens en een betere kwaliteit van goederen en diensten. De inspanningen gaan vooral naar lage en middelinkomens. Er komen betere diensten wat betreft gezondheidszorg, ouderenzorg, kinderopvang en huishoudelijke diensten. 300 miljard yuan (39 miljard euro) zal gebruikt worden voor cheques om de handel in consumptiegoederen te stimuleren.
De centrale overheid zal voor 735 miljard yuan investeren. Lokale overheden krijgen meer verantwoordelijkheid inzake het gebruik van de bijkomende middelen, maar men legt hun ook striktere regels en controles op.
Nieuwe hoogwaardige productiekrachten en een moderne economie
De inspanningen voor de modernisering van de economie worden nog versterkt. Steunmaatregelen richten zich vooral op de toepassing van technologische doorbraken: luchtvaart op lage hoogte, bio-industrie, kwantumtechnologie, toegepaste AI en 6G.
Er komen mechanismen om (dreigende) overproductie in bepaalde sectoren te vermijden.
Industriële leverketens worden versneld hoogtechnologisch. Li verwijst niet expliciet naar de technologische beperkingen die de VS momenteel opleggen (chips enz.), maar men drijft onderzoek naar eigen technologie en uitrusting op, inbegrepen re-engineering (‘heruitvinden’ van andermans technologie).
De platformeconomie krijgt opnieuw meer ruimte om de consumptie en tewerkstelling te bevorderen, maar de regels die de voorbije jaren opgelegd zijn (antimonopolie, privacybescherming, kwaliteitsvereisten, …) blijven onverminderd van toepassing.
Wetenschap en onderwijs versterken
Er komt een driejarenplan om het onderwijs op alle niveaus te verbeteren.
Steun aan wetenschappelijk onderzoek wordt beter georganiseerd (met zowel vaste betoelaging als prestatiegerichte aanbestedingen). Doel is doorbraken in basisonderzoek te vergemakkelijken én toepassingen van nieuwe technologie te versnellen.
Verdere structurele hervormingen in de economie
De permanente strijd voor meer efficiënte staatsbedrijven gaat dit jaar gepaard met meer positieve aandacht voor de privébedrijven.
Er komen namelijk wettelijke initiatieven om privébedrijven beter te beschermen tegen administratieve willekeur. Men zal de laattijdige betaling van privébedrijven door lokale overheden zonder geld grondig aanpakken. Daarmee gaat de regering in op twee belangrijke klachten van de privésector.
Een andere blijver zijn inspanningen ten gunste van één nationale markt; protectionisme door lokale overheden blijft immers een belangrijke kwaal en oorzaak van overcapaciteit en zwakke efficiëntie.
Nog interessant: het sociaalkredietsysteem – destijds bij ons voorgesteld als alomtegenwoordig surveillancemonster – blijkt vooral te gelden voor bedrijven en moet een veiliger zakenklimaat creëren.
Verdere hervormingen moeten de financiële sector – inclusief de beurzen – stabieler maken. Ze moeten er voor zorgen dat financiering prioritair gaat naar technologie, milieu, inclusieve toepassingen, pensioenen en digitale economie.
Verdere economische openstelling
De steun voor de buitenlandse handel loopt verder. Maar premier Li hecht veel belang aan maatregelen om opnieuw meer buitenlandse investeerders aan te trekken. Die zijn sinds Covid-19 en de negatieve maatregelen van de VS achteruitgegaan.
Er komen pilootprojecten voor buitenlandse investeringen in diensten zoals Internet, cultuur, telecom, gezondheidszorg en onderwijs. Buitenlandse investeerders die samen met Chinese leveranciers en verdelers een leverketen willen opzetten krijgen steun.
Elke discriminatie tegen buitenlandse bedrijven op gebied van toegang tot productiefactoren, vergunningen, normen en overheidsaanbestedingen moet verdwijnen.
Het Belt and Road Initiative zal een aantal projecten realiseren die een voorbeeldfunctie hebben als model van samenwerking.
nuChina streeft naar de ondertekening van het China-ASEAN Free Trade Area 3.0 Upgrade Protocol. Verder wil het land toetreden tot het Digital Economy Partnership Agreement (DEPA is een akkoord uit 2020 tussen Nieuw-Zeeland, Singapore en Chili). Het wil ook toetreden tot het Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership (het TPP werd door Obama gelanceerd als een tegen China gericht partnerschap, en wordt nu in bijgewerkte versie door Japan geleid).
Li engageert China om ‘… het op de WTO gebaseerde multilaterale handelssysteem resoluut te beschermen, samenvallende belangen met andere landen na te streven en gedeelde ontwikkeling te bevorderen’.
Risico’s op belangrijke domeinen wegwerken en systeemrisico’s uitsluiten
De inspanningen om de vastgoedbel langzaam te laten leeglopen gaan verder. Het komt er nog steeds op neer dat ‘huizen dienen om in te wonen, niet om op te speculeren’. Lokale overheden zullen actiever moeten optreden om puin te ruimen en de vastgoedsector op een gezondere manier te laten ontwikkelen. Daarbij moeten ze onder andere oog hebben voor herontwikkeling van door de stad opgeslorpte dorpen, voor de renovatie van oude en vervallen wijken, voor voldoende sociale woningen, enz. De hele vastgoedsector moet op een nieuwe leest geschoeid worden.
Een tweede risico zijn de hoge schulden van lokale overheden, dikwijls buiten het officiële budget aangegaan en soms voor projecten die niet rendabel zijn. Men zal de lokale overheden met problemen helpen, maar voortaan worden de regels en controle strenger. Men moet de financiering van de normale werking en de steun aan projecten duidelijk onderscheiden en projecten moeten rendabel zijn.
Regionaal gecoördineerde ontwikkeling
De inspanningen van lange adem om gastarbeiders van het platteland het statuut van stedeling of minstens alle bijhorende voordelen te geven gaan door. De nadruk ligt nu vooral op toegang tot het onderwijs voor hun kinderen, een verbeterde toegang tot sociale woningen en vlottere integratie in de stedelijke sociale zekerheid (die beter is dan die van het platteland).
Minder vervuiling en meer groene ontwikkeling
Li vermeldde hier verschillende initiatieven om zo snel mogelijk de koolstofpiek te bereiken. Deze betreffen betere monitoring van de uitstoot, uitbreiden naar meer sectoren van het handelsplatform voor uitstootrechten, bouw van nog meer groene energiecapaciteit in de Chinese woestijnen, versterking van het elektriciteitsnet en proefprojecten met koolstofopvang in kolencentrales.
Het leven van de burgers en de veiligheid verbeteren
Er moet meer steun gaan naar arbeidsintensieve sectoren, want niet iedereen kan voor hoogtechnologische projecten werken. Zo komt er een betere bescherming van de rechten van mensen in nieuwe vormen van tewerkstelling (zoals koeriers); een concreet punt is hun aansluiting bij een verzekering arbeidsongevallen.
Om arbeidskrachten en beschikbare banen beter op elkaar af te stemmen zal er veel geïnvesteerd worden in kwaliteitsvolle beroepsopleiding.
Interessant: de regering gaat een grotere loonspanning in functie van bekwaamheid en inzet stimuleren.
Veiligheid
Li had ook aandacht voor veiligheid. China was het voorbije jaar het toneel van verscheidene massamoorden door losgeslagen individuen. Deze veroorzaakten veel beroering bij het publiek. Qua aanpak hiervan komen er meer inspanningen voor sociale stabiliteit, meer politie en meer nooddiensten.
Defensiebudget en Taiwan
Het leger zal verder gemoderniseerd en versterkt worden in functie van de noden van de huidige tijd. Het budget zal zoals vorig jaar nominaal met 7,2% verhogen, wat na aftrek van de inflatie neerkomt op dezelfde stijging als het bbp. De officiële Chinese defensie-uitgaven bedragen 1,2% van het bbp; westerse experts beweren dat de feitelijke uitgaven 30% hoger liggen omdat niet alle materiaalaankopen deel uitmaken van het budget. In dat geval bedragen de Chinese defensie-uitgaven 1,56% van het bbp. Interessant om te vergelijken met de huidige bewapeningswedloop in Europa en de NAVO.
Wat betreft Taiwan benadrukte Li het blijvend verzet tegen Taiwanese separatisten en de promotie van vreedzame hereniging. In dat verband zal de regering meer inspanningen doen om de economische en culturele banden met Taiwan aan te halen.
Internationale eerlijkheid en rechtvaardigheid hoog houden
Li over de internationale situatie: ‘Wij zullen ons blijven inzetten voor een onafhankelijk buitenlands vredesbeleid en voor het pad van vreedzame ontwikkeling. Wij zullen vastberaden blijven in het nastreven van een wederzijds voordelige strategie van openheid, ons verzetten tegen hegemonie en machtspolitiek, opkomen tegen unilateralisme en protectionisme in alle vormen, en de internationale eerlijkheid en rechtvaardigheid hoog houden. China is bereid om samen te werken met andere leden van de internationale gemeenschap om een voor iedereen gelijke en ordelijke multipolaire wereld en een universeel voordelige en inclusieve economische mondialisering te bevorderen …’
Bronnen: Engelstalige versie van het rapport van de premier en het rapport over de begroting
