'Groepsinterview'
Toespraken, debatten, persconferenties hebben tot vandaag de agenda beheerst. De verkiezingen van een nieuw centraal comité en een nieuwe partijtop zijn nu aan de orde.
Wen Jiabao, als premier een hoofdrolspeler op het Nationale Volkscongres eerder dit jaar, komt tijdens het partijcongres tot nog toe minder voor het voetlicht. Wen is de derde man in de huidige partijhiërarchie. Tijdens een werkgroepvergadering van de delegatie van Tianjin gaf hij zijn mening over de drie prioriteiten voor de partij: sociale maatregelen (inkomens omhoog, ongelijkheid bestrijden, sociale zekerheid verhogen), strijd tegen corruptie (instellingen verstevigen), partij versterken (betere selectie, meer interne democratie, meer wettelijkheid). Ook Wu Bangguo, toch het nummer twee van de partij op dit moment, speelt tot dusver een bescheiden rol. Hij heeft deelgenomen aan de werkgroep van Anhui en heeft vooral accenten uit de toespraak van Hu Jintao naar voren gehaald. Het socialisme met Chinese kenmerken als blijvend richtsnoer, samen met de ‘wetenschappelijke visie op ontwikkeling’. Van die laatste formule heeft Wu nog eens gesuggereerd dat ze thuishoort bij de grote leidende theoretische principes van het Chinese socialisme, naast het marxisme-leninisme, de gedachte Mao, de theorieën van Deng en de ‘drie vertegenwoordigingen’.
Behalve Hu Jintao hebben er nog verschillende andere topmensen de algemene congresvergadering toegesproken, onder andere de gouverneur van de centrale bank en de burgemeester van Chongqing. In de verschillende provinciale delegaties zijn er groepsdiscussies gehouden over de toespraak van Hu Jintao, de media publiceren commentaren op deze toespraken en op internet komen er reacties op Hu Jintao’s woorden. Elke dag is er in het kader van het congres een groepsinterview. Dan kunnen journalisten uit buiten-en binnenland vragen stellen aan telkens een ander panel van uiteenlopende samenstelling: partijsecretarissen van bedrijven en dorpen, bankdirecteurs, onderministers, onderzoekers van de academie voor sociale wetenschappen, zorgverstrekkers, technici enz. Enkele van de thema’s die aan bod zijn geweest: ziekenzorg aan de basis, urbanisatie en ondersteuning van de landbouwgebieden, de bankensector, innovatie in wetenschap en technologie. Debatten over de belangrijkste strijdpunten blijven achter gesloten deuren en er zijn reporters die klagen over de braafheid en het gebrek aan duidelijkheid van de antwoorden die zij meestal op hun vragen krijgen. De gouverneur en de partijsecretaris van Yunnan waren volgens de SCMP de positieve uitzondering op deze regel omdat zij met merkbaar plezier korte heldere antwoorden gaven op vragen over gevoelige kwesties zoals bijvoorbeeld de relatie met Myanmar.
In de nabije toekomst zal de uitkomst van deze debatten blijken uit de concrete stappen die de CPC zet. Toch valt er nu al iets op te maken uit wat verschillende bronnen melden of uit dat wat zij naar voren halen. De voornaamste onderwerpen lijken te zijn: het voorstel om congresdeelnemers een grotere inhoudelijke inbreng te geven in het bepalen van de agenda, het hernieuwde streven om het registratiesysteem (hukou) rechtvaardiger te maken, het voornemen om het bbp en het inkomen per hoofd van de bevolking van 2010 te verdubbelen tegen 2020, de vraag in hoeverre de rentepercentages moeten worden vrijgemaakt, de beperkingen op de onroerendgoedmarkt en de procedures bij het aannemen van projecten die schadelijk kunnen zijn voor milieu en volksgezondheid. Voor- en tegenstanders van een socialer of juist liberaler beleid, centrale en lokale overheden oefenen op deze terreinen in tegengestelde richting druk uit op de congresafgevaardigden.
Correspondent Wall Street Journal in actie
Het andere hoofdthema van dit partijcongres, de interne partijdemocratie, zal op 13 en 14 november bovenaan de agenda staan: op die dagen wordt immers in verschillende selectie- en verkiezingsrondes het nieuwe Centraal Comité samengesteld. De regels zijn al aangenomen door het congres, maar de details zijn niet geopenbaard. Zo is het bekend dat de 2,325 deelnemers uit de voorgestelde kandidaten er een aantal zal verkiezen en afwijzen. Het 247 leden tellende presidium zal op zijn beurt uit de dan overgebleven kandidaten het centraal comité selecteren. Hoe groot het percentage van de afgevallen kandidaten zal zijn, met andere woorden hoe reëel de keuzevrijheid van de congresdeelnemers vergeleken met de macht van de partijtop zal zijn, is niet bekend. Wel wordt er nu al een tijd door de officiële media en woordvoerders beloofd dat het percentage hoger zal zijn dan de 8,3 van het congres in 2007 en de 5,1 van dat in 2002.
Bronnen: Xinhua, SCMP, BBC, persberichten van de Chinese ambassade in België
