De VRT is in de persoon van Tom Van de Weghe door de Chinese overheid uitgenodigd voor een groepsbezoek van journalisten aan Tibet. Goed zo, eindelijk wat nieuws uit de eerste hand over deze regio in onze media.
Het moet gezegd, Tom Van de Weghe is een moedig man. Geen geleuter over de ‘bezetting’ van Tibet door China, over de ‘genocide’ op de Tibetanen, over de ‘culturele genocide’ op de Tibetaanse cultuur, en andere kwakkels die journalisten gemakshalve steeds opnieuw als opgewarmde en bijgekruide kost serveren. Proficiat. Terloops hier nog even vermelding van onze besprekingen van interessante boeken over Tibet, waarin al deze aspecten uitgebreid aan bod komen. Vooreerst: ‘Tibet, kroniek van het dak van de wereld’ en dan een bespreking van zes Tibetboeken door Jef Abbeel
Tom ergert zich buitenmatig aan de controle door de Chinese begeleiders, het strikte programma, de politiecontroles, … kortom de beperkingen waarvan hij als journalist het slachtoffer is. Te begrijpen in zijn plaats. Twee jaar na de dodelijke pogroms tegen Han-Chinezen door enkele honderden Tibetaanse extremisten vreest de Chinese overheid blijkbaar nog altijd een mogelijke herhaling. Interessant om weten voor ons, en voor Tom dé gelegenheid voor zijn geliefd kat- en muisspel met de overheid; dat laatste is veel minder relevant voor de kijker/luisteraar/lezer, maar soit, we nemen het erbij.
Ik kan hem ook nog volgen wanneer hij de vraag stelt of de grote economische en sociale vooruitgang van Tibet, die hij in alle eerlijkheid erkent, wel volledig aan de Tibetanen zelf ten goede komt, of de economische ontwikkeling geen nefaste gevolgen heeft voor de traditionele cultuur, en hoe het kwetsbare Tibetaanse leefmilieu daaruit komt. Relevante vragen waarop genuanceerd kan geantwoord worden. Verdeling van welvaart tussen verschillende bevolkingsgroepen in één land is nooit eenvoudig, kijk maar naar onszelf. Traditionele culturen overal ter wereld lijden onder een geglobaliseerde economie, niet de Chinezen maar op de eerste plaats de televisie, de gsm, de auto bedreigen de Tibetaanse tradities. En er is nu nog maar een enkele relatief kleine chroommijn in Tibet, maar is de kans reëel dat Tibet de weg zou opgaan van mijnregio’s zoals Australië, Canada, Zuid-Afrika of Siberië?
Goede vragen, maar Tom geeft op Radio Eén een toch wel verbijsterend antwoord: “Je kan de Tibetanen vergelijken met de indianen’! Indianen zijn zo goed als uitgemoord, hun gronden afgepakt, hun cultuur zo goed als verdwenen, ze leven in een soort openluchtgevangenis op kosten van de openbare bijstand, en criminaliteit, alcoholisme, drugs, werkloosheid, lage opleiding, korte levensverwachting en armoede zijn er endemisch. In Tibet is de bevolking met 140 % gestegen in 50 jaar, Tibetaanse nomaden zijn vrij als vogels en krijgen er nog subsidies voor een vaste woning bovenop, Tibetaanse boeren beschikken vrij over hun gronden, en Tibetanen in de steden hebben dezelfde mogelijkheden qua opleiding (in de eigen taal) , gezondheidszorg, behuizing en tewerkstelling als elke andere Chinees. En Tibet is niét de armste provincie van China. Het levensniveau gaat er een stuk sneller vooruit dan het Chinese gemiddelde. Dat alles kan je in Tibet gewoon vaststellen. De levensverwachting steeg in een halve eeuw van 35 jaar naar 67. Er zijn een kleine 3000 kloosters actief met 40.000 religieuzen en alle belangrijke teksten van het Tibetaanse boeddhisme zijn intussen in gedrukte vorm verkrijgbaar voor iedereen. Uiteraard zijn er politieke meningsverschillen (én onderhandelingen) met de dalai lama,de separatisten in India, en hun aanhangers ter plaatse.
De situatie van de Tibetanen vergelijken met die van de indianen? Zelfs de dalai ging nooit zo ver. Jammer van de gemiste kans voor de VRT om een genuanceerder beeld op te hangen.
Beste Frank,
Voor de volledigheid denk ik dat jouw lezers recht hebben op een transcriptie van het bewuste gesprek op radio 1. Hieronder heb ik dat voor jou gedaan. Zoals je kan zien heb ik jouw : ‘Je kan de Tibetanen vergelijken met de Indianen!’ nooit gezegd en is het iets genuanceerder dan een vette kop op een website. Net zoals ik de voorbije week mijn best heb gedaan om ondanks alle beperkingen een genuanceerd beeld te brengen van de bijzonder ingewikkelde situatie in Tibet. Ik niet dat je de afrekening moet maken op basis van een zinnetje in een babbel. Dat is iets te makkelijk, denk ik.
Vriendelijke groeten,
Tom van de Weghe
De Ochtend, 6 09 2010
“Peking gaat ervan uit:ontwikkeling is altijd goed, al de rest is bijzaak. Da’s vaak het Chinese credo van vandaag. Terwijl veel Tibetanen zich onbegrepen en achteruitgesteld voelen. Sommigen vergelijken het zelfs met het verhaal van de indianen in Amerika, en ik denk eerijk gezegd dat we daar niet veraf van zitten, na een weekje Tibet’
Er wordt een grote tegenstelling gesuggereerd.
Laten we eens kijken:
-In Tibet is de bevolking met 140 % gestegen in 50 jaar,
De Tibetaanse of het totaal? ander steeg ze in Amerike wel sneller dan 140%. De toename is net bedoeld om de Tibetanen in eigen land tot minderheid te reduceren.
-Tibetaanse nomaden zijn vrij als vogels en krijgen er nog subsidies voor een vaste woning bovenop,
Zo probeert men hen dus honkvast te maken. Eenmaal dat doel bereikt zullen die subsdies wel wegvallen. Ze zullen geregistreerd staan en hun nomandenstatus zal hen worden ontnomen. Overheden houden nu eenmaal niet van vrijheden voor mensen. Niet in de VS, niet in de EU (Sarkozy vs. Roma) en niet in China.
– Tibetaanse boeren beschikken vrij over hun gronden,
Onzin, grond hoort in heel China aan de staat toe. Niemand is er eigenaar van zijn eigen grond.
…
– Tibetanen in de steden hebben dezelfde mogelijkheden qua opleiding (in de eigen taal) ,
Oh, ze worden dus (in eigen taal) door het zelfde staatsonderwijssysteem geindoctrineerd? En krijgen dan en passant ook de zelfde officiele visie over Tibet mee. Goed dat er op dat gebied geen onderscheid gemaakt wordt…
– gezondheidszorg, behuizing en tewerkstelling als elke andere Chinees.
En? Hebben ze erom gevraagd? Of is het zo dat zoals de Vlamingen ze juist hun eigen koers willen varen en juist niet hetzelfde beleid gedwongen worden te voeren als “dat andere volk” op gebied van arbeidsmarktbeleid, gezondheidszorg en sociale huisvesting?
– En Tibet is niét de armste provincie van China. Het levensniveau gaat er een stuk sneller vooruit dan het Chinese gemiddelde.
Omdat niet overal grondstoffen zitten en water.
– De levensverwachting steeg in een halve eeuw van 35 jaar naar 67.
Van de Tibetanen of van de het gemiddelde der Tibetanen en Han Chinezen (met procentueel almaar meer Han)?
– Er zijn een kleine 3000 kloosters actief met 40.000 religieuzen
Die allemaal onder toezicht staan en zelf verplicht in een communistisch rood gewaad moeten rondlopen i.p.v. hun eigen Oranje…
– en alle belangrijke teksten van het Tibetaanse boeddhisme zijn intussen in gedrukte vorm verkrijgbaar voor iedereen.
En de “niet belangrijke” niet. En wie bepaalt het onderscheid?
– Uiteraard zijn er politieke meningsverschillen (én onderhandelingen) met de dalai lama,de separatisten in India, en hun aanhangers ter plaatse.
So what: over een mensenrecht als zelfbeschikking dient niet onderhandeld te worden. Dat dient gewoon onvoorwaardelijk gerespecteerd te worden.
– De situatie van de Tibetanen vergelijken met die van de indianen? Zelfs de dalai ging nooit zo ver.
Zelfs vanuit zijn ballingschap durft hij niet echt vrijuit te spreken. Kan je nagaan hoe het met de vrijheid van mensen IN Tibet gesteld is…
– Jammer van de gemiste kans voor de VRT om een genuanceerder beeld op te hangen
@Tom Van de Weghe
Misschien ben ik ook bevooroordeeld, maar het moet mij van het hart dat je uitzendingen op TV 1 me niet helemaal objectief lijken. Je mag gerust tegenwerpen, wanneer ik je zeg dat ik nog nooit in China, laat staan in Tibet, geweest ben, dat ik de situatie ter plekke niet op basis van dezelfde informatie kan inschatten.
Echter, je uitzendingen lijken me met een subtiele ondertoon geregisseerd. Dat is mijn, uiteraard vooringenomen, impressie wanneer ik je, nochtans interessante bijdragen bekijk.
Vandaag vond ik het echter wel de spuigaten uitlopen, wanneer je het smelten van de gletsjers in je verhaal betrekt. Je zegt het niet, je insinueert het niet, maar de manier waarop je het in de reportage vermeldt, vind ik, persoonlijk, een staaltje van journalistieke manipulatie. Uiteraard zal geen enkele intellectueel de Chinese ‘werkzaamheden’ in Tibet rechtstreeks in verband brengen met dat natuurlijke fenomeen, maar … (zoals bij Fermat ontbreekt de ruimte)…
@ Tom Van de Weghe
… de manier waarop het in de reportage verweven wordt, leidt de kijker/toehoorder tot een snelle associatie.
Ook bij je vorige uitzendingen klinkt die repressieve (door de Chinese autoriteiten) ondertoon door. Het is een subjectieve beoordeling mijnentwegens, geef ik toe.
Ik hoop dat de personen met specifieke kennis terzake, zoals jij, deze problematiek met jou in alle openheid kunnen bespreken. Zodat een iets meer genuanceerde visie op wat er in China en Tibet gebeurt te lezen en kijken valt.
Met vriendelijke groet en je steunende in je ongetwijfeld niet eenvoudige taak
Hierbij enkele antwoorden op objectieve vragen van scrutinizer, uiteraard niet op zijn subjectieve gevoelens.
*De bevolking van de Autonome Regio Tibet steeg met 140 % op vijf decennia, de snelste groei uit China. Tibet had vorig jaar 2,9 miljoen permanente bewoners terwijl dit er in 1959 1,2 miljoen waren. Het laatste decennium groeide Tibets bevolking aan met 1 % jaarlijks, terwijl dit nationaal maar 0,5 % bedraagt. De reden ligt in het feit dat de Tibetanen zich niet hoeven te houden aan de gezinspolitiek van één kind per gezin. Ook op andere vlakken zoals gezondheidszorg genieten de Tibetanen van een preferentiële politiek die hen bij de Han doet overkomen als een geprivilegieerde groep. Behalve in Lhasa zijn er niet veel Hannen. 90 % van de permanente bevolking is Tibetaans. Zij die er verblijven, doen dit meestal tijdelijk omdat ze ook niet aarden op zo’n grote hoogte. Zelfs na een paar dagen moesten enkele journalisten vorige week eveneens uit Lhasa terugkeren. De gemiddelde leeftijd in Tibet verdubbelde, maar dit maakt niet zo veel verschil uit met de nationale cijfers.
*Tibetaanse Roodkapjes: Het klopt dat van bestuurders van de kerkfabrieken/kloostergemeenschappen verwacht wordt de nationale eenheid te steunen. Wat overigens niet wegneemt dat bij de recentste rellen de kern van de dalai lama-aanhangers zich bevond bij de monniken en nonnen.
*De grond is van de staat, maar dit is niet in tegenspraak met vrije uitbating van de benutter
*Er lopen steunprogramma’s voor zij die zich sedentariseren: mochten die hulpprogramma’s niet bestaan, zou de arme Tibetaanse bevolking aan haar lot zijn overgelaten. De krotten in de steden werden voorts massaal vervangen door bescheiden woningen
*Opleiding in twee talen: in lagere school Tibetaans met aanzet naar het Chinees en later meer Chinees. In elk geval een verbetering met de tijd van de Dalai Lama waarin alleen religieuze kloosterscholen bestonden (geen wegen, noch industrie, noch elektriciteit…)
*De autonome regio is autonoom en in die zin wordt de zelfbeschikking gerespecteerd, maar Tibet is nu wel voor 90 % van haar inkomsten afhankelijk van de centrale regering. Men kan dus moeilijk spreken van uitbuiting of leegplunderen.
Beste Jef,
waarom is het toch nodig om China zo te vergoeilijken? Ik heb geen enkele ongenuanceerde commentaar gehoord van Tom. De Chinezen zijn mans genoeg en ja, ook Chinalovers mogen het wat moeilijk hebben met de niets ontziende expansiedrang van de in wezen historische kapitalisten.