‘China hoopt dat Rusland en Oekraïne doorgaan met hun besprekingen totdat een staakt-het-vuren is bereikt. Vrede is oprecht het enige dat China wil in Oekraïne’. Dat waren de twee voornaamste boodschappen die minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi gisteren maandag had voor zijn Oekraïense ambtgenoot Dmytro Kuleba.
De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Kuleba had Wang Yi uitgenodigd voor een telefoongesprek. Kuleba gaf Wang de nodige informatie over de situatie in het conflict tussen Rusland en Oekraïne.
Wat Kuleba heeft gezegd
Volgens de officiële Chinese bronnen, heeft Kuleba ook gezegd: ‘China is een geweldig land dat pleit voor de vijf principes van vreedzaam samenleven en speelt een belangrijke en actieve rol bij het veiligstellen van vrede’. Kuleba voegde hieraan toe dat ‘Oekraïne de communicatie met China wil voortzetten en hoopt dat China een belangrijke rol zal blijven spelen bij het bereiken van een staakt-het-vuren in zijn land’. Op zijn Twitter-account heeft Kuleba het volgende gepost: ‘Had een gesprek met staatsraad en minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi. Dankbaar tegenover mijn Chinese ambtgenoot voor solidariteit met burgerslachtoffers. We delen allebei de overtuiging dat het beëindigen van de oorlog tegen Oekraïne de gemeenschappelijke belangen van vrede, wereldwijde voedselzekerheid en internationale handel dient’.
Chinese burgers
Xinhua meldt verder dat Wang zijn waardering uitsprak voor de inspanningen van de Oekraïense regering en alle sectoren van de samenleving bij het helpen van de veilige evacuatie van Chinese burgers uit Oekraïne. Wang zei met nadruk dat ‘voor de Chinese leiders en de Chinese regering de veiligheid van elke overzeese Chinese burger prioritair is. Hopelijk zal Oekraïne doorgaan met het nemen van actieve en effectieve maatregelen om de veiligheid van Chinese burgers die in het land blijven, te waarborgen’.
Vrede centraal in cultuur en beleid
Wang wees verder op de Chinese standpunten die het bevorderen van dialoog en vredesbesprekingen in Oekraïne centraal stellen en op alle verklaringen van die strekking die de Chinese president Xi Jinping intussen, en afgelopen weekend nog, heeft gegeven. Volgens Wang is het waarborgen van de vrede, het voorkomen van oorlog een ‘historische en culturele traditie van China en een kernonderdeel van zijn consistente buitenlands beleid’.
Wat China werkelijk wil
Wat de kwestie Oekraïne betreft streeft China geen geopolitieke belangen na. ‘China verwelkomt vredesbesprekingen tussen Rusland en Oekraïne’… ‘hoe moeilijk dat ook is en welke verschillen er ook zijn, de vredesbesprekingen moeten worden voortgezet totdat een staakt-het-vuren en uiteindelijk de vrede is bereikt’. En: ‘Wij zullen de gebeurtenissen niet van een veilige afstand bekijken of passief toezien, maar wij willen ook geen olie op het vuur gooien’. Dat laatste – het niet aanwakkeren van het oorlogsvuur – is een belangrijke reden waarom China weigert de aanval van Rusland te veroordelen. Wat de vertegenwoordigers van China, met president Xi Jinping op kop, voortdurend doen is benadrukken dat ze ‘pleiten voor respect voor de soevereiniteit en territoriale integriteit van alle landen’ (dus ook van Oekraïne). Vandaar ook de herhaalde verzekering: ‘deze oorlog is niet wat wij in Europa willen zien’, een uitspraak die voor de Verenigde Staten en hun bondgenoten lang niet strijdbaar genoeg is.
Duurzame vrede, onafhankelijk Europa
Wang voorspelde dat er uiteindelijk toch een einde aan het conflict zal komen. Wat belangrijk is, is om dan na te denken over de ellende die achter de rug ligt en te kijken naar hoe er in Europa een duurzame veiligheid kan komen. China ziet twee pijlers om een duurzame Europese veiligheidsarchitectuur op te bouwen: het principe van ondeelbare veiligheid en een dialoog op gelijke voet. Beijing biedt aan om hierbij een constructieve rol te blijven spelen. Oekraïne is volgens Wang in staat om onafhankelijk keuzes te maken die in het fundamentele belang zijn van de mensen in het land. Onafhankelijk is het kernwoord dat de laatste dagen vaker opduikt in de Chinese diplomatieke dialoog met Europese landen: Xi Jinping adviseerde Europa het volgen van een onafhankelijke vredeskoers. ‘Nu de wereld een nieuwe periode van turbulentie en veranderingen doormaat, is het bijzonder belangrijk, niet alleen voor Hongarije, maar ook voor andere landen in Europa en de rest van de wereld om onafhankelijk te blijven’, zei Wang Yi, toen hij met de Hongaarse minister van BuZa en Handel Peter Szijjarto belde, onder andere om premier Viktor Orban met zijn recente verkiezingsoverwinning te feliciteren. Uiteraard zullen sommige Europese politici en opinieleiders alweer spreken over ‘een poging om het Westen te verdelen’.
Eerdere gesprekken
Wang Yi en Dmytro Kuleba hadden op 1 maart, en ook voor de oorlog begon, op 21 januari, al over de telefoon met elkaar gesproken. Op 1 maart vroeg Kuleba dat China zijn invloed bij Rusland zou aanwenden en verzekerde Wang Yi hem dat China wil dat ‘de soevereiniteit en territoriale integriteit van alle landen’ (dus ook van Oekraïne) wordt gerespecteerd. Bij het gesprek in januari dankte de Oekraïense minister zijn Chinese collega voor de hulp die China heeft geboden in de strijd tegen de pandemie. Kuleba benadrukte toen dat het één-China-principe fundamenteel is en iets waaraan Oekraïne zich zal houden, wat Wang Yi erg op prijs stelde.
De poort
Gisteren sprak Kuleba zijn waardering uit voor de humanitaire hulp van China en dat Oekraïne zich inzet voor vredesbesprekingen met Rusland om een duurzame oplossing te vinden. Kuleba gebruikte daarbij de metafoor dat ‘Oekraïne bereid is de poort van Europa’ te worden. Wang zei te hopen dat ‘door deze poort’ de vrede in Europa, de ontwikkeling van Oekraïne en de samenwerking tussen China en Europa naar binnen zullen komen.
Bronnen: Xinhua, Reuters, Global Times, website Min. BuZa China
