Nadat op 11 november al enkele voorzichtige versoepelingen doorgevoerd werden, heeft de regering nu met 10 nieuwe richtlijnen een belangrijke stap naar ‘leven met Covid-19’ gezet. De verdere evolutie van de exitstrategie hangt in hoge mate af van het succes van de vaccinatiecampagne voor risicopersonen en de efficiëntie van de ziekenzorg.
Op 11 november heeft de regering 20 maatregelen uitgevaardigd die de Covid-19 preventie enigszins versoepelden. Er werd onder meer aan de lokale overheden gevraagd minder en selectiever over te gaan tot lockdown, het tracen van contacten werd beperkt tot de directe contacten en de toegang tot China werd vergemakkelijkt voor buitenlanders.
Aangepaste strategie
Nu heeft de regering 10 nieuwe maatregelen bekend gemaakt. Deze gaan heel wat verder in de versoepeling. Het uitgangspunt is het speciale karakter van de omikron variant. De hoge besmettelijkheid maakt het in termen van sociale en economische kost almaar zwaarder om besmettingen volledig te doen uitdoven. Maar de omikron variant is minder ziekmakend en dodelijk dan de vorige. Daarom zal men voortaan proberen de besmettingscurve af te vlakken met efficiënte maar minder hinderende preventiemaatregelen, de groepsimmuniteit te verhogen door een intensieve vaccinatiecampagne bij risicopersonen, en streven naar optimale medische opvang van ernstig zieke patiënten.
De omslag is ongetwijfeld versneld door de recente sporadische protesten die een uiting zijn van de toenemende moeheid bij de bevolking, en door de tegenvallende economische cijfers ten gevolge van de beperkingen op mobiliteit.
Minder gesloten quarantainecentra, minder verplichte testen
Meest opvallend in de tien nieuwe maatregelen is de mogelijkheid om thuis in quarantaine te gaan voor personen zonder of met milde symptomen. Dat zal minder hinder geven voor de bevolking en medische middelen vrijmaken voor ernstige probleemgevallen. Verder is het niet meer verplicht een recente negatieve covid-test te kunnen tonen op het openbaar vervoer en allerlei openbare plaatsen, maar enkel nog in hospitalen, rusthuizen en scholen. Reizigers tussen steden of provincies zullen niet langer bij vertrek of bij aankomst een test moeten ondergaan.
Na het bekend worden van de maatregelen schoot het aantal boekingen voor binnenlandse reizen meteen sensationeel omhoog.
Lokale overheden mogen individuele gebouwen of verdiepingen niet meer barricaderen in geval van lockdown. Indien gedurende vijf dagen in een lockdown zone geen besmettingen zijn moeten alle beperkingen opgeheven worden. Lockdowns moeten gefocust zijn op zo klein mogelijke zones en niet arbitrair volledige woonblokken, woonerven of straten omvatten.
Scholen zonder besmetting moeten normaal functioneren. Indien er toch besmettingen opduiken, dan moet men een Covid zone afbakenen en de rest van de school zo normaal mogelijk laten werken.
Meer inspanningen moeten gebeuren om de risicopersonen (hoogbejaarden en mensen met bepaalde ziekten) in kaart te brengen. De vaccinatiegraad bij de ouderen moet omhoog door bewustmakingscampagnes en materiële voordelen.
Preventie combineren met groepsimmuniteit
Op een persconferentie benadrukte Liang Wannian van de Nationale Gezondheidscommissie dat de nieuwe maatregelen een aanpassing van de strategie zijn in het licht van de recente ontwikkelingen en ervaringen, en geenszins het opgeven van de preventie en het ondergaan van de pandemie inluiden. De strategie zal verder evolueren in functie van de eigenschappen van de virusvariant, de groepsimmuniteit en de belasting van de gezondheidszorg.
Volgens Liang hangen verdere versoepelingen af van de tijd die nodig is om voldoende geneesmiddelen en andere medische middelen in te slaan, en van het effect van de campagne voor vaccinatie van de ouderen. 90% van de bevolking is volledig gevaccineerd, maar bij de hoogbejaarden ligt dit op slechts 40%.
Zheng Zhongwei, eveneens van de Commissie, benadrukte nog eens dat ouderen met diabetes of hoge bloeddruk met een stabiele toestand geen schrik van vaccinatie moeten hebben. Voor veel Chinese ouderen was deze vrees tot nu toe de beelangrijkste reden om zich niet te laten vaccineren.
Voorlopig geen problemen
Het aantal besmettingen plafonneert al een tiental dagen op de recordhoogte van 30.000-40.000 per dag. Dat kan veel lijken in absolute cijfers, maar op Chinese schaal is het miniem. De meerderheid van de Chinezen kent nog steeds niemand in zijn/haar omgeving die met covid-19 besmet is. Het aantal mensen dat intensieve verzorging nodig heeft blijft erg laag en er zijn sinds het begin van de huidige golf hooguit een half dozijn dodelijke slachtoffers.
De besmettingen blijven vooralsnog geconcentreerd in grote steden zoals Guangzhou, Beijing of Chongqing. Guangzhou is met 15 miljoen inwoners vergelijkbaar met België of Nederland. De stad telde tussen het begin van de huidige golf op 22 oktober en einde november
143.000 besmettingen. Bijna 12.000 mensen moesten in het ziekkenhuis opgenomen worden. Dat waren er iets meer dan 300 per dag. De stad beschikt over 240.000 bedden in noodhospitalen en quarantainecentra.
Vaccinatie van hoogbejaarden sleutel tot succes
Maar de situatie kan natuurlijk snel verergeren, zoals onze eigen ervaringen leren. Een beslissende rol zal de vaccinatiegraad bij ouderen spelen. Einde november was iets meer dan 40% van de 80-plussers volledig gevaccineerd, inclusief booster. 77% was minstens één keer gevaccineerd. De 80-plussers is een groep van 36 miljoen personen.
De Franse bank Natixis vergeleek in een studie de Chinese vaccinatiegraad met die in andere regio’s in het Verre Oosten. Singapore bouwde de Covid-19 maatregelen af toen 90% van de 80-plussers volledig gevaccineerd was. Taiwan deed al hetzelfde toen 63% van de 75-plussers gevaccineerd was. In China is 66% van de hoogbejaarden twee keer gevaccineerd; indien de wil er is kan men hen zeer snel een booster geven en komt men ongeveer op het niveau van Taiwan. De situatie ligt anders voor de 34% die nog niet gevaccineerd is of slechts één vaccin kreeg. Om hen volledig gevaccineerd te krijgen moet men de minimumtermijnen tussen de verschillende beurten respecteren. Om het niveau van Singapore te bereiken (90% volledig gevaccineerd) zou men nog minstens tot einde maart 2023 nodig hebben.
De overheid streeft momenteel er als onofficiële doelstelling tegen einde januari naar dat 90% van de 80-plussers minstens één keer gevaccineerd zijn. In de groep 60- tot 79-jarigen moet 95% minstens twee keer gevaccineerd zijn of indien ze al zover waren ook nog een booster krijgen. Voor sommige grote steden zoals Beijing zijn er specifieke hogere doelstellingen.
Een bijkomende factor is de sterker uitgebouwde medische infrastructuur in Singapore en op Taiwan. Door het verminderen van het aantal testen en de afbouw van de quarantainecentra zal China meer middelen beschikbaar krijgen om ernstig zieken te verzorgen. Ook de normale gezondheidszorg zal niet meer verstoord worden.
Volgens een OESO studie van 2020 beschikte China over 3,6 bedden voor intensieve zorg per 100.000 inwoners. Singapore heeft er bijna 20. In 2021 besloot de regering dat aantal prioritair te verdriedubbelen in de belangrijke steden. Daar werkt men momenteel aan.
De summiere vergelijking met Taiwan en Singapore toont dat de huidige versoepelingen niet risicoloos, maar evenmin roekeloos zijn. Verdere versoepelingen zullen waarschijnlijk tot het voorjaar 2023 moeten wachten. Maar het is evengoed mogelijk dat een verergering van de situatie intussen tijdelijk tot strengere maatregelen leidt.
Bronnen: China Daily, People’s Daily, Global Times, Natixis, South China Morning Post, Financial Times, Caixin
