China Economic Weekly wijst op basis van rapporten van experten op de alarmerende situatie van de plaatselijke besturen. In 10 provincies is door de lokale overheid in 2009 meer geleend dan het bruto plaatselijk product (BPP). In enkele steden en arrondissementen zou zelfs tot vier maal het jaarlijks BPP geleend zijn. Op 25 februari al stuurde het ministerie van Financiën een ontwerp van dringende maatregelen rond om het ongecontroleerd lenen door plaatselijke overheden in te tomen.
Hoe is dit mogelijk? In China mogen lokale besturen geen obligatieleningen uitschrijven. Om grote infrastructuurprojecten te financieren en zo de crisis te bestrijden, worden daarom plaatselijke overheidsfirma’s opgericht die leningen voor hun project aangaan bij de banken. En dat geld was in 2009 in het kader van het anticrisisplan heel gemakkelijk te krijgen. Maar veel lokale overheden spelen een rol in het opzetten van immobiliënprojecten. Zo’n 30 à 50% van de inkomsten van lokale overheden zou immers bestaan uit de winst die ze maken op grond die aan lage prijzen van de boeren onteigend wordt en aan hoge prijs aan promotoren verkocht. Zo schat Tang Kao, een consultant van Nanjing Boda Investment Consultant, dat de helft van de 9590 miljard yuan ( 1020 miljard euro!) aan bankleningen vorig jaar naar dergelijke plaatselijke overheidsbedrijven ging. Indien dat klopt, zouden de lokale overheden alleen al op één jaar tijd voor meer dan 15 % van het totale BNP aan leningen opgenomen hebben!
Deze enorme leningen zijn geen probleem zolang de economie snel groeit en de projecten zichzelf kunnen terugbetalen. Het plaatje wordt echter heel anders wanneer de economie zou vertragen en zeker wanneer de prijzen op de immobiliënmarkt zouden instorten. Lokale overheidsbedrijven zouden hun schulden niet meer kunnen terugbetalen, de uitlenende banken komen in de problemen en de centrale staat heeft uiteindelijk geen andere keuze dan de schulden over te nemen. Daardoor zou de nu nog lage schuldgraad van de Chinese overheid sneller kunnen oplopen dan tot nu toe gedacht.
Veel van de nieuwe projecten lopen over een aantal jaar. De banken kunnen onmogelijk de kredietkraan van vandaag op morgen afsluiten zonder een onmiddellijke betalingscrisis uit te lokken. Vandaar dat Kang een termijn van 3,5-5 jaar vooropstelt om de schuldenberg langzaam af te bouwen. Het instellen van een belasting op onroerende goederen zou ook al veel helpen om de lokale besturen extra inkomen te bezorgen, maar deze maatregel is voorlopig vastgelopen in discussies over wie welk deel van de opbrengst krijgt.
Bron: Global Times
