Woensdag heeft China hogere heffingen op voor 50 miljard $ VS producten afgekondigd een halve dag nadat president Trump heffingen had beslist tegen voor 50 miljard $ Chinese hightech. Als tegenreactie heeft Trump zijn handelsadviseur gevraagd om nogmaals een lijst van 100 miljard $ te willen voorbereiden. De kans op een handelsoorlog wordt groter.
De lijst die president Trump dinsdag bekend maakte omvat ongeveer 1300 hoogtechnologische producten in China en de getroffen sectoren gaan van ruimtevaart, ICT, robotica tot machinebouw. Het is duidelijk de Amerikaanse bedoeling om te verhinderen dat de Chinese hightech zich kan ontwikkelen tot op een hoger niveau dan de Amerikaanse. De VS verbergt deze motivatie echter achter een onderzoek over zogeheten verplichte intellectuele overdracht die zich baseert op Section 301 dat handelt over praktijken die Amerikaanse handel beperken. Specialisten menen echter dat de VS deze beschuldiging niet hard kan maken. De Chinese ambassadeur in de VS heeft al de dienstdoende minister van Buitenlandse zaken John J. Sullivan gevraagd met dit onderzoek te stoppen evenals de eenzijdige en protectionistische praktijken te verlaten.
Sojabonen
Hoewel de Amerikaanse heffingen eind mei de facto ingaan, beperkte China zich niet enkel tot dit formeel protest. Woensdag maakte de Chinese regering op haar beurt als tegenmaatregel een lijst op van voor 50 miljard dollar producten waarvan de tarieven verhoogd zullen worden. Daarbij behoren sojabonen, auto’s, vliegtuigen (bv Boeing) en chemie. Het gaat om een mogelijk bijkomend tarief van 25% op 106 producten uit 14 categorieën, aldus het Chinese ministerie van Financiën. Het voegt er aan toe dat de datum van het in voege treden, zal afhangen van de datum van de Amerikaanse heffingen. De Chinese lijst bevat een brede reeks aan landbouwproducten zoals sojabonen, graan, rund, sinaasappelsap en tabak. Een kwart van de Chinese invoer van sojabonen komt uit de VS. Volgens analisten wil China met deze tarieven vooral de staten Iowa en Minnesota treffen waar president Trump veel stemmen haalde
Het Chinees ministerie van Handel bestempelt de Amerikaanse heffingen ‘als niet gegrond, unilateraal en protectionistisch’ en eveneens ‘als een duidelijke aanfluiting van de regels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Bijgevolg heeft China aan de WTO gevraagd om een eerste stap in de bemiddelingsprocedure te zetten (request for consultations) over de voorgestelde Amerikaanse lijst. China hoopt dat de WTO op een objectieve manier kan optreden want de twee economieën zijn complementair: als er een handelsoorlog komt, zullen er immers geen overwinnaars zijn. ‘Toch is China er niet bang en als iemand aandringt op een oorlog, zal China deze uitvechten tot op het einde’, aldus nog viceminister Wang Shouwen tegen journalisten. In de huidige sfeer van vergelding lijkt het weinig waarschijnlijk dat China dat nog het enige land is dat zijn fiat moet geven voor de verwerving van chipsproducent NXP door Qualcomm deze koop zou goedkeuren.
Reacties
Als reactie op de Chinese tegenmaatregelen heeft president Trump in de nacht van donderdag op vrijdag echter zijn Ministerie van Handel gevraagd om nog een lijst van 100 miljard dollar bijkomende invoerheffingen te willen opstellen. Tezelfdertijd tweette Trump dat hij hoopte dat onderhandelingen toch nog soelaas zouden kunnen brengen. Dit had als gevolg dat de beurzen die dinsdag en woensdag achteruit boerden, zich donderdag herstelden.
De twee Chinese ministeries van Handel en Buitenlandse Zaken waren snel met hun reactie ‘te willen doorvechten tot het einde, koste wat het kost. In tegenstelling met de dag voordien toen nog gehoopt werd dat beide partijen zouden gaan onderhandelen, was de toon veel bitser. ‘De VS zal al het nadeel dat ze China aandoen, terugbetalen en dit betekent een hoge economische en politieke prijs. Bovendien staat China in de handelsoorlog langs de juiste kant als behoeder van de multilaterale handelsregels’. De korte video van onderminister voor Financiën Zhu Guangyao en onderminister voor Handel Wang Shouwen kreeg 2 miljoen ‘likes’ op twee dagen.
In tegenstelling met wat president Trump in zijn tweet liet blijken, ontkende Wang Shouwen dat er de laatste maanden inhoudelijk gepraat is met de VS. Hij voegde er nog aan toe dat China niet bereid is te onderhandelen zolang de VS haar handelsretoriek in stand houdt. President Trump lamenteerde in de media nog dat de WTO China als ontwikkelingsland behandelt en dat dit geweldige voordelen biedt die niet fair zijn tegenover de VS. De woordvoerder van het Chinees ministerie voor Handel Gao Feng beweert dat China weer al een nieuwe lijst voorbereidt…
Vrijdag gingen de beurskoersen verder omlaag. Ondertussen heeft de Europese Centrale Bank berekend dat indien het tot een handelsoorlog komt, dit de wereldeconomie 1% aan totale productie zou kunnen kosten. In de VS zou de achteruitgang van het bnp zelfs 2,5% bedragen. De Noorse premier Erna Solberg heeft op het partijcongres van de Conservatieven de Trump bedreigingen tegen de vrije wereldhandel bekritiseerd en veroordeeld. Vandaag opent het Boao-Forum dat dit jaar ‘An Open and Innovative Asia for a World of Great Prosperity.’ als thema heeft. De mogelijkheid van een handelsoorlog zal allicht de gemoederen bezig houden op de bijeenkomst die tot woensdag duurt. De SCMP verwacht dat president Xi Jinping tijdens zijn toespraak verregaande liberaliseringsvoorstellen zal lanceren. Sommigen speculeren op vrijhandelshavens, anderen op de liberalisering van de diensten, nog anderen op een plan om van Hainan een nieuw Hongkong te maken.
Bronnen: FT, Peoples Daily, Tijd, Rtbf, SCMP
