Ter gelegenheid van de ‘2025 Global Leaders’ Meeting on Gender Equality and Women’s Empowerment’ heeft de Chinese regering een witboek over vrouwen uitgegeven. Hieruit halen we de meest markante informatie.
De inleiding beklemtoont dat de Communistische Partij van China (CPC) altijd al gestreden heeft voor de rechten van de vrouw, ook al toen ze nog niet aan de macht was. In 2012 is een nieuwe periode van socialistische modernisering aangebroken, een periode waarin meer aandacht naar de kwaliteit dan naar snelheid van de groei gaat. Binnen het algemeen kader van het verbeteren van de levenskwaliteit van alle Chinezen wordt ook specifiek gewerkt aan de situatie van de vrouw op verschillende vlakken. Deze worden per hoofdstuk besproken.
Intenties en institutioneel kader
De hoofdstukken 1 en 2 hebben het over de toegenomen inspanningen om de rechten en belangen van vrouwen te garanderen. We krijgen een opsomming van beleidsinitiatieven, zoals bijvoorbeeld de vier documenten over vrouwenrechten die het centraal comité van de CPC sinds 2019 uitgevaardigd heeft. Belangrijke initiatieven hebben bijvoorbeeld betrekking op huiselijk geweld.
In het tweede hoofdstuk wordt het streven naar een beter leven voor de vrouwen op alle vlakken omschreven als een nationale campagne. Er is een kader gebouwd dat bestaat uit wetten, instellingen en controles.
Een voorbeeld hiervan is het statistisch opvolgen van de situatie van Chinese vrouwen in een systeem met niet minder dan 2.400 parameters.
De All China Women’s Federation (ACWF) – de vrouwenfederatie – is georganiseerd op alle niveaus in alle regio’s en fungeert als contact- en communicatiekanaal tussen de vrouwen en de overheid in beide richtingen. Het witboek geeft voorbeelden van concrete acties, zoals het verbeteren van de beroepsopleidingen voor vrouwen en het opzetten van een kinderopvangsysteem dat voor iedereen toegankelijk is.
Daarna volgt een sectie over de verschillende plannen voor de vooruitgang van vrouwen, waaronder de richtlijnen voor de periode 2021-2030, met 75 doelstellingen en 93 strategische maatregelen.
Gunstiger wetten
Een honderdtal wetten zijn aangepast in het voordeel van vrouwen. Zo voorziet de civiele code in een gunstiger regeling voor schulden die door de echtgenoot zijn gemaakt en erkent compensatie voor onbetaald werk binnen het huwelijk. De criminele code heeft de straffen voor kindermisbruik en ontvoering van vrouwen opgetrokken. De rechten op het gebruik van landbouwgrond voor vrouwen die trouwen in een ander dorp zijn aanzienlijk verbeterd.
De wet ter bescherming van rechten en belangen van vrouwen is in 2022 herzien en uitgebreid van 61 naar 856 artikelen.
De inspanningen werpen hun vruchten af; zo is het aantal ontvoeringen van vrouwen (om verkocht te worden als bruid) tussen 2013 en 2024 met 95% afgenomen.
Promotie van gendergelijkheid
Gendergelijkheid wordt via alle mogelijke kanalen gepromoot : onderwijs, media en instellingen. Een voorbeeld is de provincie Guangdong die sinds 2012 lessen gendergelijkheid geeft in een aantal lagere en middelbare scholen; in 2025 zijn dat er 661.
Op het internet wordt bijvoorbeeld opgetreden tegen boodschappen die betogen dat men beter af is met zonen dan met dochters.
Delen in de vooruitgang
Het derde hoofdstuk beschrijft hoe men er voor zorgt dat vrouwen volledig delen in de snelle vooruitgang van China.
Zo is tussen 2011 en 2020 de resterende absolute armoede uitgeroeid, wat vooral vrouwen ten goede kwam. Na 2020 is het programma nog met vijf jaar verlengd om te voorkomen dat sommigen opnieuw in armoede zouden belanden.
Een specifiek doel was het creëren van banen voor arme plattelandsvrouwen: meer dan 10 miljoen kregen een beroepsopleidingen en 8,7 miljoen vrouwen ontvingen microkredieten ter waarde van in totaal 400 miljard yuan (50 miljard euro).
In de campagne tegen de absolute armoede werden tien nationale voorbeelden naar voor geschoven, waaronder vijf vrouwen. Eén van hen is Xia Sen; ze schonk haar spaargeld van 2.032.000 RMB (250.000 euro) om scholen in verarmde plattelandsgebieden te verbeteren. Dit deed ze onder meer door beurzen beschikbaar te stellen, waarmee 182 studenten uit arme gezinnen zich konden inschrijven aan de universiteit.
Betere gezondheidszorg
De gemiddelde levensverwachting voor vrouwen bedraagt momenteel 80,9 jaar, vier jaar langer dan die voor mannen. Naast de algemene vooruitgang is er specifiek verbetering van de zorg voor pasgeborenen en kraamvrouwen.
Tussen 2012 en 2023 steeg het zorgpersoneel in instellingen voor moeder- en kindzorg van 277.000 naar 537.000. Momenteel telt China 3.081 instellingen voor moeder- en kindzorg, 3.491 behandelcentra voor de behandeling van hoogrisico- en ernstig zieke zwangere en postpartum vrouwen, en 3.221 centra voor de behandeling van ernstig zieke pasgeborenen. Meer dan 2.600 ziekenhuizen voor traditionele Chinese geneeskunde beschikken over gynaecologische afdelingen.
De veiligheid van moeder en kind is op vijf manieren verhoogd: screening en evaluatie van zwangerschapsrisico’s, gerichte zorg voor zwangere en postpartum vrouwen met een hoog risico, spoedbehandeling van kritieke en ernstige gevallen, rapportage van moedersterfte en berisping van onderpresterende zorgverleners.
Zwangere en postpartum vrouwen worden, afhankelijk van de ernst van de zwangerschapsrisico’s, ingedeeld in vijf categorieën, waarna ze overeenkomstig worden opgevolgd en behandeld.
De kraamvrouwsterfte bedraagt 14 per 100.000, ver onder het wereldgemiddelde en vier keer lager dan in 1995. Wat betreft kindersterfte behoort China tot de top van de rijkste landen met gemiddeld inkomen.
Andere punten van vooruitgang: gratis borstkankerscreening en het invoeren van vaccinatie van jonge meisjes tegen baarmoederhalskanker in 2025.
Genderverschil grotendeels weg in onderwijs
99,9% van de meisjes volgt lager onderwijs. In het – niet verplichte – hoger middelbaar onderwijs vinden we 47% meisjes. In het hoger onderwijs bedroeg het aantal meisjes in 2024 net iets meer dan de helft. Momenteel probeert men meisjes in het middelbaar onderwijs meer interesse te laten krijgen in STEM richtingen.
Sociale zekerheid
In 2024 hadden 651 miljoen vrouwen een basiszorgverzekering, goed voor 49,1 procent van alle verzekerden.
Daarnaast hadden 260 miljoen vrouwen een basispensioenverzekering voor plattelandsbewoners en niet-werkende stadsbewoners, terwijl 260 miljoen vrouwen deelnamen aan de basispensioenregeling voor stedelijke werknemers. Samen telden ze voor 48 procent van alle verzekerden.
Eind 2024 stonden ongeveer 105 miljoen vrouwen ingeschreven bij de werkloosheidsverzekering, wat 42,7 procent van de verzekerden vertegenwoordigt en een stijging van 70 procent is ten opzichte van 2012.
De verzekering tegen arbeidsongevallen dekte ongeveer 117 miljoen vrouwen, 38,6 procent van alle ingeschrevenen en een stijging van 60 procent sinds 2012.
Het aantal vrouwen met recht op zwangerschapsverlof groeide van 89 miljoen in 2018 naar 111 miljoen in 2024, terwijl de uitkeringen toenamen van 18.000 naar 28.000 yuan (2.250 naar 3.500 euro) per persoon.
Het leefloon op het platteland steeg tussen 2012 en 2024 met 240%. Ongeveer 9,4 miljoen gehandicapte vrouwen kregen extra uitkeringen (46% van alle gehandicapten met een uitkering).
Meer kinderen gewenst
Een breed scala aan maatregelen zijn genomen om gezinnen met kinderen te ondersteunen, variërend van kindergeld tot flexibele werktijden.
Einde 2024 waren er onder impuls van de vakbond kinderkribbes in 403.000 bedrijven en instellingen. Men is volop bezig lokalen voor de verzorging van baby’s te voorzien in openbare plaatsen; eind 2024 waren er al 12.000 in diverse stations.
Om in de behoeften aan kinderopvang te voorzien, heeft Shanghai meer dan 340 centra opgericht die tijdelijke kinderopvang aanbieden in ruim 90 procent van de districten.
Eind 2023 waren er 600.000 huishoudhelpers en 16.000 lokale, door vrouwen gerunde huishoudelijke dienstencentra.
Volgens enquêtes nemen vandaag 90% van de vrouwen deel aan de beslissingen binnen het gezin, tegenover 75% in 2010.
Tewerkstelling is de sleutel voor gendergelijkheid.
Hoofdstuk 4 kijkt naar de toekomst, op de eerste plaats de werkgelegenheid. Vrouwen maken sinds 2012 ongeveer 43% van alle werkers uit.
Er zal nauwkeuriger toegekeken worden op discriminatie bij aanwerving en op de werkvloer. Vrouwelijke ondernemers krijgen speciale steun: eind 2024 liep die op tot 640 miljard yuan aan leningen aan 8,5 miljoen vrouwelijke ondernemers.
Vrouwen worden erkend als modelwerkers. Een voorbeeld daarvan zijn de 34% vrouwelijke Nationale Voorbeelden van Goede Moraal en de 31% Nationale Modelleerkrachten.
Door gerichte inspanningen zijn vandaag al 45,8% van alle onderzoekers in wetenschap en technologie vrouwen. Hét voorbeeld is Tu Youyou, hoofdwetenschapper aan de Chinese Academie voor Chinese Medische Wetenschappen, die als eerste Chinese wetenschapper een Nobelprijs ontving voor de ontdekking van een middel tegen malaria.
Sinds 2017 heeft het High-quality Farmer Training Program 2,24 miljoen landelijke vrouwen opgeleid. In de eindronde van de eerste National Farmers’ Skills Competition, waren 69.5 percent van de deelnemers vrouwen. In 2024 behaalden 14.147 vrouwen een diploma als AI-trainers. Ze vormden 42,3% van de groep.
Langzame vooruitgang in de politiek, sneller in andere sectoren
Vrouwen worden ook aangemoedigd een grotere rol in de politiek op zich te nemen. Zo zien we het aantal vrouwelijke deelnemers aan het nationale parlement telkens enkele procenten stijgen; het huidige telt 26,5% vrouwen. Op lokaal niveau is de vrouwelijke deelname hoger, namelijk bijna een derde van het totaal aantal verkozenen.
In 2024 was 31% van de leden van de Communistische partij een vrouw, 7% meer dan in 2012. Ze vormden 27% van de deelnemers op het partijcongres. Het witboek zegt niets over het aantal vrouwen in de toporganen. Vrouwen blijven daarin sterk ondervertegenwoordigd; dat komt deels door het promotiesysteem waarbij men eerst alle lagere echelons moet doorlopen.
Bij de rechters is 42,3% vrouw. In het bedrijfsleven vinden we 37,7% bestuurders, 11,2% meer dan in 2012. In alle sectoren van cultuur en sport vinden we succesvolle vrouwen. Zo wonnen vrouwen 60% van de Chinese Olympische medailles.
Vrouwen motor van sociale cohesie
Chinese vrouwen spelen een hoofdrol in de sociale cohesie van het land.
De afdelingen van de vrouwenfederatie worden betrokken bij familiebemiddeling. Eind 2024 waren er 3.690 van dergelijke commissies op arrondissementsniveau.
24 miljoen vrouwen zijn actief in 350.000 vrijwilligersorganisaties. 26,3% van de leiders zijn vrouwen, 4,9% meer dan in 2012. Deze organisaties zijn vooral actief op sociaal en ecologisch gebied, maar ook bijvoorbeeld als brandweerlui. Gepensioneerde dames organiseren comités voor dienstverlening op buurtniveau..
Internationale samenwerking door en voor vrouwen
Hoofdstuk 5 toont hoe China meewerkt aan internationale inspanningen. Het neemt actief deel aan de internationale instellingen met programma’s gericht op vrouwen. Sinds 2012 heeft het 29 conferenties over vooruitgang voor vrouwen ontvangen, onder de vlaggen van diverse internationale instellingen.
In het kader van het Belt and Road Initiative (BRI) wordt bijzonder aandacht besteed aan opleiding en tewerkstelling van vrouwen in landen met een BRI-project.
China lanceerde ook met hulpprogramma’s voor vrouwen in noodsituaties zoals in Congo of voor naar Bangladesh gevluchte Rohingya.
Chinese vrouwen nemen deel aan de buitenlandse hulp. Enkele voorbeelden: 80% van de leraars Chinese taal in het buitenland zijn vrouwen. Bij de Chinese UNO-blauwhelmen zaten 1.200 vrouwen waaronder 100 officieren.
Beter dan ooit
Het witboek beklemtoont vooral welke vooruitgang er geboekt is sinds het begin van de nieuwe periode in 2012. Het besluit: ‘Nooit eerder hebben Chinese vrouwen zulke geweldige kansen gehad om hun volledige potentieel te benutten en hun dromen te verwezenlijken. En nog nooit eerder heeft de zaak van Chinese vrouwen zulke veelbelovende ontwikkelingsperspectieven gekend.
Origineel document:
https://english.www.gov.cn/archive/whitepaper/202509/19/content_WS68cd15ddc6d00fa19f7a291e.htmlof
https://www.chinadaily.com.cn/pdf/2025/2025091901.pdf
