De Chinese premier Li Keqiang heeft van 8 tot 14 november een staatsbezoek aan Cambodja gebracht en de visie en voorstellen van Beijing naar voren gebracht tijdens 3 belangrijke topconferenties voor de Oost-Aziatische regio. Tussendoor ontmoette Li ook mondiale en regionale leiders.
Op 8 november 2022 vertrok Li Keqiang, eerste minister van de Chinese regering, naar Cambodja.
Drie toppen
Li bracht een officieel bezoek aan het land en woonde drie topconferenties bij die de Oost-Aziatische landen en buurlanden van de regio samenbrachten. Hij nam deel aan de 25e China-ASEAN-top, de 25e ASEAN Plus Three-top (ASEAN + China, Zuid-Korea en Japan) en de 17e Oost-Azië top. Li werd vergezeld door Cheng Hong, zijn vrouw, door Xiao Jie, secretaris-generaal van de staatsraad (het kabinet) en lid van het 20e Centraal Comité van de CPC, en diplomaten en adviseurs. Het gezelschap keerde terug op 14 november na een productief officieel bezoek, op uitnodiging van premier Hun Sen van Cambodja.
Wie was er op de EAS?
Op de Oost-Azië-top (East Asian Summit, EAS) die dit jaar in de Cambodjaanse hoofdstad Phnom Penh plaatsvond waren behalve de premier van China de leiders van de ASEAN-landen aanwezig en de presidenten van Zuid-Korea en de VS en de premiers van Japan, Australië, Nieuw-Zeeland. Verder namen ook de vicepresident van India deel en Sergei Lavrov de minister van Buitenlandse Zaken van Rusland. Als westerse landen al pogingen hadden ondernomen om Rusland ook op dit internationale evenement te weren, waren ze daar dus niet in geslaagd. Premier Hun Sen van Cambodja zat de vergaderingen voor.
Drie Chinese stellingen
Li Keqiang bracht op de EAS drie Chinese stellingen naar voren. Deze jaarlijkse top is ten eerste een gelegenheid om de dialoog en overleg te blijven organiseren tussen de aanwezige landen. Dit om ontkoppeling te voorkomen, vertrouwen te kweken en conflicten te voorkomen of op te lossen. Zo kan de EAS bijdragen aan vrede en stabiliteit in de regio.
Ten tweede kan de bijeenkomst de landen op koers houden in een positieve economische globalisering, met zorg voor wederzijdse handels- en investeringsstromen, vooral in het Regionaal Alomvattend Economisch Partnerschap (Regional Comprehensive Economic Partnership, RCEP). Zo kan EAS bijdragen aan de veiligheid en zekerheid van de industriële en toeleveringsketens en verder de duurzame ontwikkeling in de regio bevorderen.
Ten slotte is het belangrijk dat de EAS een factor is die de centrale rol van ASEAN in de regio Oost-Azië behoudt en begunstigt. Hoewel de ASEAN kan worden verfijnd in het licht van de evoluerende wereldsituatie, moet deze organisatie van Aziatische staten een centrale rol blijven spelen met het oog op eenheid en samenwerking in de regio.
De eeuwige Zuid-Chinese Zee
Over de situatie in de Zuid-Chinese Zee, een punt dat al jaren hoog op de agenda van de Oost-Aziatische landen staat had Li Keqiang ook een aantal interessante dingen te vertellen. Hij zei: ‘de vrijheid van navigatie in de Zuid-Chinese Zee dient de belangen van alle partijen. Als de grootste handelaar in goederen van de wereld laat China 60 procent van zijn lading via de Zuid-Chinese Zee verschepen. China pleit dus voor het handhaven van vrede, stabiliteit en onbelemmerde vaarroutes in de Zuid-Chinese Zee’. Volgens de Chinese premier handelt China altijd in overeenstemming met de geest van de Verklaring over het gedrag van partijen in de Zuid-Chinese Zee, die al 20 jaar van kracht is, en de beginselen van het internationaal recht, waaronder het Verdrag van de Verenigde Naties inzake het recht van de zee (United Nations Convention on the Law of the Sea, UNCLOS). Li hield opnieuw een pleidooi voor de ontwikkeling van een gedragscode in de Zee (Code of Conduct) op basis van consensusvorming.
Nog meer brandhaarden
Li Keqiang sprak verder over Oekraïne, het Koreaanse schiereiland en Myanmar en verdedigde rond de crisissen in de betrokken landen het respect voor de soevereiniteit en territoriale integriteit en de noodzaak om conflicten vreedzaam op te lossen met de VN in een centrale rol.
‘Aparte’ gesprekken
De collega’s met wie Li Keqiang aparte gesprekken voerde waren de premiers van ASEAN-landen Cambodja (het gastland), de Filipijnen, en Laos en Vietnam (die beide landen zijn bovendien socialistische landen, net zoals China). Verder onderhield hij zich met de eerste ministers van Australië, Japan en Zuid-Korea, drie bondgenoten van de VS die Washington ertoe wil bewegen om mee te werken aan een (onder meer militair) front tegen China.
VN en China
Ook ging Li Keqiang praten met VN Secretaris-Generaal António Guterres. Guterres zei dat samenwerking tussen China en de VN een belangrijke pijler is van multilateralisme en dat de VN hoopt de samenwerking met China te verdiepen om ontwikkelingslanden te helpen reageren op klimaatverandering en schuldenlast te verlichten, de internationale voedsel- en energiezekerheid te waarborgen. De VN is net als China tegen economische ontkoppeling en roept landen op verschillen te overbruggen door middel van dialoog en gezamenlijk mondiale uitdagingen aan te pakken.
Bronnen: Ministerie BuZa China, Wikipedia
